Κοπή βασιλόπιτας 2016 - Ομιλία Αντ/γου Θ. Ρουσάκη: Τα διδάγματα από την κρίση των Ιμίων

Παρακάτω μπορείτε να παρακολουθήσετε την ομιλία του Αντιστρατήγου Θεοκλήτου Ρουσάκη, Επιτίμου Διοικητού Β΄ Σ.Σ., που έγινε την 31η Ιανουαρίου 2016 κατά την κοπή της βασιλόπιτας της Ελληνο-ορθόδοξης ομάδος "Ελληνική Ναυς". Ακολουθεί και το κείμενο της ομιλίας του με τίτλο "Τα διδάγματα από την κρίση των Ιμίων" που ήταν επίκαιρη μιας κι εκείνη την ημέρα κλείσαμε 20 χρόνια από την αποφράδα ημέρα κατά την οποία "έπεσε" στην θαλάσσια περιοχή των Ιμίων το ελικόπτερο με τους τρεις ήρωες του πολεμικού μας ναυτικού: Αντιπλ. Χριστόδουλο Καραθανάση, Αντιπλ. Παναγιώτη Βλαχάκο και Σημ. Έκτορα Γιαλοψό.

Τα διδάγματα από την κρίση των Ιμίων

Υπό του Αντγου Θεοκλήτου Ρουσάκη

Επιτίμου Διοικητού Β΄ΣΣ

            ΄΄Βαριά΄΄ η ημέρα σήμερα.    Συμπληρώνονται 20 χρόνια από την ζοφερή εκείνη νύκτα που έλαβαν χώρα τα θλιβερά γεγονότα στις βραχονησίδες των Ιμίων. Τη νύχτα εκείνη που η Ελλάδα πόνεσε, μάτωσε, διασύρθηκε και, μίκρυνε χωρίς ποτέ κανείς να λογοδοτήσει γι αυτό.

          Εν μέσω των κλυδωνισμών της κοινωνικής μας συνοχής από την πολύμορφη κρίση στη χώρα μας, είναι ανάγκη όσο ποτέ άλλοτε να ανακαλέσουμε στη μνήμη μας αυτά τα γεγονότα για δύο κυρίως λόγους. Ο πρώτος λόγος είναι ότι έτσι μόνο θα διδαχθούμε από τα λάθη μας για να μην τα επαναλάβουμε στο μέλλον σε μια επόμενη κρίση που νομοτελειακά θα έλθει στο μέλλον. Ο δεύτερος λόγος  είναι για να  απονείμουμε τον οφειλόμενο δίκαιο έπαινο σε αυτούς που με υψηλό αίσθημα ευθύνης, φανήκαν αντάξιοι των προγόνων τους, της ιστορίας τους, της καταγωγής τους, της παιδείας τους, αλλά και της ευθύνης τους προς τις επόμενες γενεές που αναζητούν με αγωνία πρότυπα προς μίμηση. Μόνο με αυτό τον τρόπο η ιστορία λειτουργεί παιδευτικά και δεν αποτελεί μια απλή αφήγηση χωρίς κανένα σκοπό.

          Άλλωστε και ο Θουκυδίδης διδάσκει ότι ΄΄ άνδρες που με τα έργα τους αναδείχθηκαν γενναίοι , με έργα πρέπει να τους τιμούμε ΄΄

          Οι Τούρκοι λοιπόν, εφαρμόζοντας τα επεκτατικά στρατηγικά τους σχέδια σε βάρος της Ελλάδας, το βράδυ της 30ης προς 31ης Ιανουαρίου 1996, εγκαινίασαν την πολιτική των «γκρίζων ζωνών» στο Αιγαίο, κατέλαβαν την αφύλακτη δυτική βραχονησίδα των Ιμίων και προκάλεσαν πολεμική ένταση. Η αποκλιμάκωση αυτήμε τον τρόπο που μεθοδεύτηκε και τελικώς πραγματοποιήθηκε οποίας αμαύρωσε την εθνική μας αξιοπρέπεια και προκάλεσε και την απώλεια της ζωής τριών Αξιωματικών πιλότων του Πολεμικού μας Ναυτικού. Χριστόδουλος Καραθανάσης, Παναγιώτης Βλαχάκος και Έκτορας Γιαλοψός. 

          Οφείλουμε ως ελάχιστο φόρο τιμής και ευγνωμοσύνης, να μνημονεύσουμε τα τρία αυτά ηρωικά ελληνόπουλα τα οποία κάτω από απαγορευτικές καιρικές συνθήκες νυκτερινής πτήσης για το συγκεκριμένο ελικόπτερο, υπακούοντας στα κελεύσματα της πατρίδας, αψήφησαν συνειδητά τον κίνδυνο και ανέλαβαν μια αποστολή γνωρίζοντας ότι οι πιθανότητες να επιστρέψουν από αυτήν ήταν από ελάχιστες έως μηδαμινές.

          Ποιες όμως πολιτικοστρατιωτικές συνθήκες δημιουργήθηκαν για να φτάσει η χώρα μας σε αυτή τη δεινή θέση της εθνικής ταπείνωσης, του διεθνούς διασυρμού αλλά και της οδύνης για τα τρία παλληκάρια που χάθηκαν μέσα στα παγωμένα νερά της ανεπάρκειας της πολιτικής ηγεσίας και της κομματικοποιημένης στρατιωτικής ηγεσίας οι οποίοι δεν κατόρθωσαν στοιχειωδώς να συνεργασθούν για να αντιμετωπίσουν την τουρκική προκλητικότητα;

          Δεν θα σας κουράσω με τα παιχνίδια των διεθνών σχέσεων και τις γεωπολιτικές εκτιμήσεις διότι δεν θέλω να ατονήσει σήμερα η σημασία της θυσίας των τριών αξιωματικών του ΠΝ και τα μηνύματα που αυτή η θυσία στέλνει σε όλους μας, πολιτικές και στρατιωτικές ηγεσίες αλλά και στον απλό έλληνα και την ελληνίδα που είναι τα κύτταρα αυτού του έθνους με αυτή την ένδοξη διαδρομή.

          Πρέπει όμως επιγραμματικά να πούμε για την ιστορία του θέματος ότι, η ευφυέστατη τουρκική διπλωματία η οποία με μεθοδικότητα «στοχεύει» τα νησιά μας στο Αιγαίο, έχει αναπτύξει από τις αρχές της δεκαετίας του ΄90 την καινοφανή νομική θεωρία των “γκρίζων ζωνών”. Με τη θεωρία αυτή «παρερμηνεύονται» οι διεθνείς Συνθήκες και αμφισβητείται η ελληνική κυριαρχία σε μία σειρά νήσων, νησίδων και βραχονησίδων στο Αιγαίο.

          Ειδικότερα η Τουρκία ισχυρίζεται ότι, η ελληνική κυριαρχία εκτείνεται μόνο σε εκείνα τα νησιά του Αιγαίου, τα οποία αναφέρονται ονομαστικά στα κείμενα των Συνθηκών με τις οποίες αυτά παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα. Όμως η ελληνική κυριαρχία επί των Ιμίων προκύπτει ρητά και κατηγορηματικά από τη Συνθήκη της Λοζάννης του 1923, τη Συνθήκη των Παρισίων του 1947 και τις Ιταλο-Τουρκικές Συμφωνίες του 1932. Συγκεκριμένα, βάσει του άρθρου 15 της Συνθήκης της Λοζάννης, τα Ίμια μαζί με όλο το Δωδεκανησιακό σύμπλεγμα, περιήλθαν στην Ιταλία. Σύμφωνα με τα άρθρα 12 και 16 της ίδιας Συνθήκης, η Τουρκία παραιτήθηκε από κάθε κυριαρχικό δικαίωμα επί όλων των νησιών που βρίσκονται πέραν των 3 μιλίων από την ασιατική ακτή, πλην της Ίμβρου, της Τενέδου και των Λαγουσών.

          Στη συνέχεια, μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και με το άρθρο 14 της Συνθήκης Ειρήνης των Παρισίων του 1947, η κυριαρχία επί των Δωδεκανήσων, συμπεριλαμβανομένων των Ιμίων, περιήλθε από την Ιταλία στην Ελλάδα. Δηλαδή, η Ελλάδα ως καθολικός διάδοχος υποκατέστησε την Ιταλία εφ’ όλων των κυριαρχικών της δικαιωμάτων στα Δωδεκάνησα. Έτσι η Ελλάδα από το 1947 ασκούσε την ειρηνική κυριαρχία της επί των Ιμίων εμπράκτως και αδιαλείπτως, χωρίς καμία εκδήλωση αμφισβήτησης από τη Τουρκία μέχρι την προσχεδιασμένη κρίση 1995-96.

          Νομικά λοιπόν έχουμε το δίκαιο με το μέρος μας. Όμως αυτό δε φτάνει. Απαιτείται αρραγές εσωτερικό μέτωπο στις άνομες και επιθετικές ενέργειες της Τουρκίας που κατά κανόνα δε σέβεται τις διεθνείς συνθήκες και που συμπεριφέρεται, με την δική μας εγκληματική ανοχή, ως ο κυρίαρχος του παιχνιδιού στην περιοχή και με σαφείς και διαχρονικούς στόχους εις βάρος μας στην εξωτερική της πολιτική.

          Έτσι μεθοδικά και σταθερά περιμένει να εκμεταλλευτεί τις ευκαιρίες που της δίνουμε, για να εφαρμόσει σε βάρος μας τα επεκτατικά της σχέδια, με τη χρήση βίας όπως στη διχοτόμηση της Κύπρου, την απειλή χρήσης βίας με την συγκροτηθείσα Στρατιά του Αιγαίου στα παράλια της Μ. Ασίας και με την απροκάλυπτη και εκβιαστική απειλή πολέμου (casus belli), αν τολμήσουμε να εφαρμόσουμε το καθ΄ όλα νόμιμο δικαίωμά μας για την επέκταση στα 12 ναυτικά μίλια των χωρικών μας υδάτων στο Αιγαίο, δικαίωμα που απορρέει από το διεθνές δίκαιο της θαλάσσης, με την αμφισβήτηση του ελληνικού εναερίου χώρου και τις συνεχείς παραβιάσεις του και τέλος με την προκλητική-εχθρική πολιτική της στη Θράκη.

           Μήπως λοιπόν και στην περίπτωση της κρίσης των Ιμίων, η Τουρκία εκμεταλλεύτηκε άμεσα και έγκαιρα την ευκαιρία που της δώσαμε για να προχωρήσει ένα βήμα ακόμη στην επέκταση του ζωτικού της χώρου στο Αιγαίο σε βάρος της δικής μας εθνικής κυριαρχίας; Η απάντηση στο αμείλικτο αυτό ερώτημα βγαίνει άμεσα αν μελετήσουμε σχολαστικά τα γεγονότα που διαδραματιστήκαν πριν και κατά τη διάρκεια αυτής της τεχνητής κρίσης στην συγκεκριμένη για την Ελλάδα χρονική στιγμή. Επ΄ αυτού θα μπορούσαμε να αναφέρουμε πολλές αιτίες που έχουν σχέση με τις διμερείς μας σχέσεις με την Τουρκία, όμως επειδή το μείζων πρόβλημα δεν είναι η Τουρκία αλλά οι Έλληνες, κρίνεται σκόπιμο να επικεντρωθούμε σε μία και μοναδική που είναι η κύρια αιτία όλων των δεινών της ελληνική φυλής ανά τους αιώνες, γνωστή όχι μόνο σε μας τους Έλληνες αλλά και σε όλους όσους ασχολούνται με τις κοινωνικές και πολιτικές συμπεριφορές των λαών. Και αυτή η αιτία δεν είναι άλλη από την ΄΄ διχόνοια την δολερή ΄΄ που στην περίπτωση της κρίσης των Ιμίων, λειτούργησε και πάλι σε συνδυασμό με την παντελή έλλειψη αυτογνωσίας από τις ανεπαρκείς και ελλειμματικές ηγεσίες αυτού του τόπου.

          Μια πολιτική ηγεσία η οποία μη γνωρίζοντας στοιχειώδεις κανόνες αποτροπής, καθώς και βασικές διαδικασίες κλιμακώσεως και αποκλιμακώσεως της κρίσεως διατήρησε ακόμη και αυτές τις κρίσιμές ώρες σχέσεις καχυποψίας, έλλειψης εμπιστοσύνης αλλά και απαξίωσης προς την στρατιωτική ηγεσία, τις ένοπλες δυνάμεις αλλά και την ΕΥΠ, θεσμούς βασικούς και αρμοδίους με τους οποίους φαίνεται ότι το επίπεδο συνεργασίας της ήταν μηδενικό, για την αντιμετώπιση της εθνικής απειλής.

          Έτσι πολιτικοί ηγέτες ταμπουρωμένοι πίσω από το ΄΄εγώ΄΄ τους, τις κομματικές τους ιδεοληψίες και το αρρωστημένο αίσθημα ανωτερότητός τους και με μοναδικό εργαλείο τον συμπλεγματικό εγωισμό τους αυτοσχεδίασαν συμβουλευόμενοι εξωθεσμικούς διεθνείς παράγοντες και κατάφεραν, αφ΄ ενός μεν, να διασύρουν και να μικρύνουν τη χώρα προς όφελος της Τουρκίας , αφ΄ ετέρου δε, να γίνουν αιτία για την απώλεια τριών αξιωματικών του Π.Ν. για τους οποίους, 20 χρόνια τώρα δεν βρήκαν ένα λόγο παρηγοριάς να πουν στους οικείους τους και βεβαίως ούτε μία φορά να παραβρεθούν και να τους τιμήσουν σε ένα μνημόσυνό τους.

          Αυτή όμως η αδελφική διχόνοια και αρρωστημένη εγωπάθεια του έλληνα, πρέπει να μας θυμίζει συνεχώς τα δεινά που έχουμε υποστεί διαχρονικά στο διάβα της ιστορίας μας, από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι σήμερα, ώστε να πολεμήσουμε τον μεγαλύτερο εχθρό μας, με όλα τα μέσα που έχουμε, για να απαλλαγούμε από αυτό το αιώνιο σαράκι της φυλής που δεν αφήνει τα μοναδικά προτερήματα αλλά και την ευλογία που έχουμε σαν χώρα να προοδεύσει.

          Μήπως από τον Όμηρο ακόμη δεν είναι γνωστή η διαμάχη μεταξύ Αχιλλέα και Αγαμέμνονα, που λίγο έλειψε να οδηγήσει στην ήττα των Αχαιών από τους Τρώες;

          Μήπως ο διχασμός μεταξύ Παλαιολόγων και Κατακουζηνών δεν ήταν που έφερε τους Τούρκους στην Ευρώπη;

          Μήπως ο διχασμός μεταξύ Ενωτικών και Ανθενωτικών με το Βατικανό δεν βοήθησε τους Τούρκους στην κατάληψη της Πόλης;

          Μήπως ο Εμφύλιος Πόλεμος 1823-1824, δύο μόλις χρόνια μετά την κήρυξη της Επαναστάσεως του ΄21, δεν ήταν που μείωσε τις δυνατότητες της Ελληνικής Επανάστασης, σε μια εποχή μάλιστα που οι Τούρκοι  συμμαχούσαν με τους Αιγυπτίους και λίγο έλλειψε να χαθούν όλα όσα 400 χρόνια μετά την τουρκοκρατία είχαν κερδηθεί με αίμα στα πεδία των μαχών;

          Από τον Εθνικό Διχασμό στην διάρκεια του Α' Παγκοσμίου πολέμου, αλλά και μετά, όταν η Ελλάδα ανέλαβε το δύσκολο εγχείρημα της Μικρασιατικής Εκστρατείας, που ενώ ο Στρατός πολεμούσε στα βάθη της Ασίας, οι πολιτικές έριδες και ο κομματισμός στην Αθήνα, δεν οδήγησαν την χώρα στην διχόνοια μεταξύ Κυβερνήσεως και Βασιλέως, με αποτέλεσμα την τραγωδία που ακολούθησε και την Μικρασιατική Καταστροφή;

          Τέλος όταν μετά το πέρας του Β΄ΠΠ, όταν όλες οι χώρες με πρώτη την Ελλάδα έβγαιναν αιμορροούσες από την καταστροφική λαίλαπα του ναζισμού και του φασισμού, δεν ήταν η Ελλάδα που έμπαινε πάλι στον αδελφοκτόνο εσωτερικό της τώρα πόλεμο και σε μια νέα τραγική περιπέτεια με εκατόμβες θυσιών και απ' τις δυο πλευρές;

          Πάμπολλα τα παραδείγματα σε όλες τις ιστορικές περιόδους που εγείρουν το αμείλικτο ερώτημα. Ποιός, λοιπόν, θα μας σώσει από τον ίδιο, τον κακό μας εαυτό; Μήπως υπάρχει ο από μηχανής θεός, που μπορεί να το κάνει; Μήπως μπορούμε να βρούμε κάπου αλλού τον «σωτήρα» ή τους «σωτήρες», που θα κατορθώσουν να ξεριζώσουν την αδελφοκτόνο διχόνοια και την ζηλοφθονία, που φωλιάζει στην ψυχή του Έλληνα;

          Ασφαλώς όχι! Πρέπει όλοι να συνειδητοποιήσουμε, ότι μόνον εμείς οι ίδιοι, με την βοήθεια του Θεού, μπορούμε να επιτύχουμε ένα τέτοιο κατόρθωμα. Οδηγός μας θα είναι:

          Κατ΄ αρχήν η τεράστια και μοναδική πνευματική και πολιτιστική παρακαταθήκη που κληρονομήσαμε από την σοφία των προγόνων μας.

          Εν συνεχεία τα διδάγματα που βγαίνουν από τη πλούσια ιστορία μας αν την μελετήσουμε χωρίς προκαταλήψεις και ιδεοληψίες  τόσο για τις λαμπρές όσο και για τις μαύρες σελίδες της.

          Αλλά κυρίως οι αιώνιες αρχές και διδασκαλίες της Χριστιανικής μας πίστης, με κορυφαία αυτή της Αγάπης προς τον πλησίον, την ταπείνωση και τον φόβο του Θεού που μας δίδαξε με το παράδειγμα της Σταυρικής Του θυσίας για την σωτηρία μας ο ίδιος ο Ιησούς Χριστός!

          Προϋπόθεση για αυτό είναι να ενεργοποιηθούν προς αυτή την κατεύθυνση όλες οι υγιείς πνευματικές δυνάμεις του Έθνους μας. Αν δεν υπάρξει μια συστηματική και μακροχρόνια πανεθνική εκστρατεία ενημέρωσης, παιδείας και πρακτικής εκπαίδευσης με στόχο την καταπολέμηση του αδελφοκτόνου μίσους και την εμφύτευση του σπόρου της αγάπης, της ενότητας και της αδελφοσύνης στις καρδιές των Ελλήνων, κανένας σωτήρας και κανένα πολιτικό σύστημα δεν μπορεί να επανασυγκολλήσει το διαρρηγμένο από το φθόνο και την εμφύλια διχόνοια κοινωνικό ιστό.

          Η ομόνοια και η σύμπνοια πρέπει να διέπει την ύπαρξή μας ως κοινωνικά και πολιτικά πρόσωπα. Ιδιαίτερα στην παρούσα συγκυρία, όπου ως Ρωμιοσύνη καλούμαστε να δώσουμε πάλι τον υπέρ πάντων αγώνα, για την διαφύλαξη της αυθεντικής μας πίστης , της Ορθοδοξίας μας και της Ελευθερίας της Πατρίδος μας, αφήνοντας κατά μέρος τις οποιεσδήποτε διαφορές κομματικές, οικονομικές, συντεχνιακές και ενωμένοι να προσανατολισθούμε προς την υλοποίηση αυτού του μεγάλου οράματος. Πρέπει να αποδείξουμε ότι είμαστε άξιοί της θυσίας του Χριστόδουλου Καραθανάση, του Παναγιώτη Βλαχάκου και του Έκτορα Γιαλοψού, καταπολεμώντας πρώτα τις κακές πλευρές του ψυχισμού μας, αποποιούμενοι τους σπόρους της διχόνοιας και του διχασμού.

          Αυτοί επιτέλεσαν το καθήκον τους στο ακέραιο για την Πατρίδα, την Θρησκεία και την Οικογένεια. Και το έκαναν γιατί βύζαξαν γάλα καθαρό και ανόθευτο από το ξένο φαρμάκι, μη φειδόμενοι και της ζωής τους ακόμη και περιμένουν όλους εμάς, τους συνεχιστές της ιστορίας τους να τους ακολουθήσουμε, γιατί είναι ο ασφαλέστερος δρόμος για την επιβίωσή μας. Είναι ο δρόμος που περπάτησαν και οι Κύπριοι και Ελλαδίτες πολεμιστές  το 1974 κατά την εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο, και οι νεαροί αγωνιστές της ΕΟΚΑ στην Κύπρο ( Μαυρομάτης, Καραολής , Δημητρίου, Αυξεντίου, Παλληκαρίδης και τόσοι άλλοι επώνυμοι και ανώνυμοι),που ενώθηκαν με τους πολεμιστές άνδρες και γυναίκες της Μάχης της Κρήτης, τους μαχητές του Ιερού Λόχου που πέσανε για την απελευθέρωση των νησιών μας, τους υπερασπιστές των οχυρών μας στη Γραμμή Μεταξά, τους μαχητάς που έγραψαν το Έπος του ΄40 στην Β. Ήπειρο και τόσων άλλων που δεν μας παίρνει ο χρόνος να μνημονεύσουμε..

          Όλοι λοιπόν αυτοί, που αν και γνώριζαν ποια θα ήταν η τύχη τους, έμειναν σταθεροί στην απόφασή τους να εκτελέσουν ευόρκως την αποστολή τους. Αφήνοντας όμως πίσω το ΄΄εγώ΄΄ τους και τις προσωπικές επιθυμίες και φιλοδοξίες τους, και θέτοντας ως ύψιστη  υποχρέωση τη σωτηρία της Πίστεως και της Πατρίδος,  προσφέρουν σε μας μια εξόχως θετική ερμηνεία. Μια ερμηνεία  με την διαπίστωση ότι , οι καιροί μας , όποια φθορά και αν προξένησαν στον έλληνα, διακρίνονται ακόμα από δείγματα αυτοθυσίας, αγωνιστικότητος και προσφοράς στο βωμό της ελευθερίας, εγγυητικά του μέλλοντος της Πατρίδος μας, για την επιβίωση του Έθνους.

          Πρέπει όλοι να συμφωνήσουμε ότι η ευθύνη για την ασφάλεια της Πατρίδος , είναι η ύψιστη ευθύνη , και αποστολή δύσκολη για όλους. Γι΄ αυτό η εκπαίδευση, η αγωγή αλλά και γενικότερα η παιδεία  όχι μόνο από στρατιωτικής πλευράς αλλά και από πλευράς οικογένειας, σχολείου και εκκλησίας πρέπει να στοχεύει πρωτίστως στην πνευματική ολοκλήρωση, στην ηθική συγκρότηση, στη χαλύβδωση των ψυχικών δυνάμεων , στην τόνωση των πατριωτικών ιδεών και του φρονήματος που πρέπει να είναι η πυξίδα των νέων για όλη τους τη ζωή.

          Αυτή η παιδεία των νέων μας, πρέπει να είναι πρωτίστως συνέχεια μιας ελληνοχριστιανικής αγωγής, όπου κυρίως πολιτικοί ηγέτες , παιδαγωγοί , δάσκαλοι και πρώτοι απ΄ όλους οι γονείς , πρέπει να βιώνουν και να διδάσκουν με το προσωπικό τους παράδειγμα, την εντιμότητά τους, το ήθος τους, την αξιοπρέπειά τους. Κάθε οικογένεια και ένα κρυφό σχολειό στο οποίο, ασφαλής οδηγός σ΄ αυτή τη δύσκολη πορεία να είναι πάντα τα διδάγματα της ιστορίας μας, ο σεβασμός στις παραδόσεις μας και η Πίστη μας στον ένα και αληθινό Θεό μας.

          Μόνο με αυτή την αδιάρρηκτη συνέχεια και συνέπεια , θα μάθει η νέα γενιά μας να διακρίνει  ότι,  η σωφροσύνη δεν είναι δειλία ούτε δουλεία , η δικαιοσύνη δεν είναι ανανδρία, η μετριοφροσύνη και η ταπείνωση  δεν είναι δουλοπρέπεια ( Αγ Ιωάννης Χρυσόστομος), η αγάπη προς την πατρίδα δεν είναι συντηρητισμός και καθυστερημένη αντίληψη, ο σεβασμός και η τιμή των συμβόλων δεν είναι εθνικισμός και μισαλλοδοξία, ενώ η πίστη στο Θεό δεν είναι ούτε αφέλεια ούτε  γραφικότητα.

          Γι΄ αυτό μέσα σε αυτή την οικογένεια- κρυφό σχολειό, έναν ιδιαίτερο και πολύ σημαντικό ρόλο και αποστολή επεφύλαξε προς τούτο ο Θεός για την μητέρα, που μεθαύριο, 2 Φεβρουαρίου πολύ σοφά τιμά η εκκλησία μας, στο πρόσωπο της Μητέρας των μητέρων, της Παναγίας μας, την ημέρα της Εορτής της Υπαπαντής του Κυρίου.

          Δεν είναι της παρούσης να αναφερθούμε στο ρόλο της μητέρας ως παιδαγωγού και ως στυλοβάτη της οικογένειας, που θα άξιζε τον κόπο να αναλύσουμε και να εμβαθύνουμε κάποια στιγμή, σε αυτή την Θεία αποστολή της. Αξίζει όμως σήμερα να καταθέσουμε κάποιες δικαιολογητικές σκέψεις για μια άλλη πτυχή της προσφοράς της ελληνίδας μάνας, που αφορά στη διαμόρφωση του ψυχισμού και του φρονήματος όλων αυτών των ηρώων και μαρτύρων της Πίστεως και της Πατρίδος, που τόσο πολύ προσομοιάζουν οι συμπεριφορές τους και το αξιακό τους σύστημα σε όλες τις γενιές και σε όλη την διαδρομή της τρισένδοξης ιστορίας μας.

          Και αυτή, είναι η εθνική πτυχή της προσφοράς της ελληνίδας μάνας, που την συνδέει άμεσα και διαρκώς με την σπαρτιάτισσα μάνα, την μάνα της Επανάστασης του ΄21 , την μάνα της Πίνδου και του Έπους του ΄40, την μάνα της Κρήτης και της αντίστασης, την  μάνα του Γιαλοψού, του Καραθανάση, του Βλαχάκου και γενικώς την μάνα που σε κάθε εθνικό κίνδυνο, απειλή ή πρόκληση έδινε το βροντερό παρόν της δίπλα στον μαχητή άνδρα ή γιό της.

          Χρησιμοποιώντας την μοναδικότητα της δύναμης των ιστορικών παραδειγμάτων και προτύπων, ας ξεκινήσουμε ένα σεργιάνι στον τόπο και στο χρόνο με αφετηρία την Αρχαία Σπάρτη για να  διαπιστώσουμε ότι, υπήρξε ο Λεωνίδας με τους 300 στις Θερμοπύλες, διότι προϋπήρξαν οι Σπαρτιάτισσες μάνες. Στις Σπαρτιάτισσες αυτές αναπτύχθηκε παράδοση που ανιχνεύεται από την εποχή του Ηροδότου ακόμη, η οποία αποδίδει στις γυναίκες της Σπάρτης εξαιρετικά οξυδερκείς και πνευματώδεις ικανότητες. Χαρακτηριστικό είναι ότι όταν μια ξένη γυναίκα ρώτησε τη Γοργώ, θυγατέρα του βασιλιά Κλεομένη του Α΄ και σύζυγο του βασιλιά Λεωνίδα (του σπουδαίου ήρωα των Θερμοπυλών), γιατί οι Σπαρτιάτισσες ήταν οι μόνες που εξουσίαζαν τους άντρες τους,  εκείνη απάντησε «γιατί είμαστε οι μόνες γυναίκες που γεννάμε (πραγματικούς) άντρες». Όταν δε, ένας άνδρας στη Σπάρτη γύριζε από τη μάχη μόνος , δίχως τ’ αδέλφια του, η μητέρα του, αντί να τον καλωσορίσει με τρυφεράδα, τον σφυροκοπούσε με προσβολές: «Σε μεγάλωσα για να γίνεις εσύ ο μόνος δειλός από τα παιδιά μου;» του έλεγε.

          Η Λακωνική φράση «ή ταν ή επί τας» λέγεται ότι εκστομιζόταν από την τυπική Σπαρτιάτισσα μητέρα ή τη σύζυγο για να σηματοδοτήσει τη λεβεντιά , το φρόνημα και την υπερηφάνεια με την οποία προσπαθούσαν οι σπαρτιάτισσες να διαπαιδαγωγήσουν τους νέους .

           Στα χρόνια δε της τουρκοκρατίας, όταν κανένας δεν γνώριζε αν θα ζει αύριο και όταν η ζωή του σήμερα ήταν σωστή κόλαση, η Ελληνίδα Μάνα κράτησε σεμνή και αυστηρή την οικογενειακή ζωή των Ελλήνων. Σαν σύζυγος και σαν μητέρα ήταν η ΄΄ δέσποινα του σπιτιού ΄΄, που χάραζε βαθειά στην ψυχή των παιδιών κάθε νέας γενεάς την πίστη στο Χριστό και στην Εκκλησία, την αγάπη στην πατρίδα Ελλάδα, την περιφρόνηση στη σκλαβιά και στο θάνατο, τη γενναιοψυχία και τον ηρωισμό, έτσι που να αποτελούν μόνιμα διακριτικά γνωρίσματα για όλες τις τάξεις των Ελλήνων.

           Ηρωίδες σιωπηλές, αφανείς, ευγενικές μορφές, πολλές φορές έχουν καλυφθεί από τη σκόνη του παρελθόντος, που κινούν και συσσωρεύουν οι άνεμοι του χρόνου. 

          Από το πλήθος των ηρωίδων της περιόδου αυτής , ενδεικτικά και επιγραμματικά θα υπενθυμίσουμε ορισμένες που είναι και οι πλέον γνωστές. Έτσι, βλέπουμε να ξεχωρίζει το όνομα της Μπουμπουλίνας, που γεννήθηκε στις Σπέτσες και όργωσε τις θάλασσες ως τις ακτές της Μ. Ασίας, αιχμαλωτίζοντας και καίγοντας τα τουρκικά καράβια με την τόλμη ενός Τσαμαδού ή ενός Κανάρη.

           Μαντώ Μαυρογένους. Μια γυναίκα, που η ομορφιά της ήταν εφάμιλλη της καταγωγής της, ρίχνεται αμέσως στον αγώνα, ξεσηκώνει σε εξέγερση τους κατοίκους της Μυκόνου, αρματώνει καράβια και μπαίνει επικεφαλής τους. Οργανώνει αντάρτικες ομάδες που τις διευθύνει η ίδια, σταματάει το στρατό του Σεμίλ πασά στις χαράδρες του Πηλίου και σημειώνει λαμπρές επιτυχίες ως το τέλος του πολέμου.

          Θα ήταν παράλειψη να μην αναφερθούμε και στη χαρακτηριστική περίπτωση  της θρακιώτισσας μάνας Δόμνας Βιζβίζη για την προσφορά της στον Αγώνα της Ανεξαρτησίας. Ο Δημήτριος Υψηλάντης σε μια επιστολή του την προσφωνεί «Ευγενεστάτη και Γενναιοτάτη». Υπήρξε κόρη πλούσιας οικογένειας από την Αίνο όπου και γεννήθηκε το 1784. Παντρεύτηκε τον Αντώνη Βισβίζη, πλούσιο πλοίαρχο και καραβοκύρη. Ο Καπετάνιος Βισβίζης αρματώνει το ιδιόκτητο καράβι του, την “Καλομοίρα”,  με 16 κανόνια και 140 ναύτες και ξεκινά να μπει στην δούλεψη του Γένους. Χωρίς δεύτερη σκέψη τον ακολουθεί η γυναίκα του Δόμνα, παίρνοντας μαζί της στο καράβι τα πέντε παιδιά τους, όλα τα χρήματα και τα τιμαλφή της οικογένειας και ενώνεται με τον στόλο των Ψαριανών.

           Όταν ο άνδρας της σκοτώνεται, η Δόμνα , πάνω στη μάχη , δίνει εντολή να τον κλάψουν τα παιδιά και να τον ετοιμάσει ο παπάς και αυτή αναλαμβάνει πλήρως σαν καπετάνισσα την «Καλομοίρα» και συνεχίζει τον αγώνα. Η σκέψη να ξαναγυρίσει στην πλούσια ζωή που άφησε πίσω της δεν της περνά καν από το μυαλό. Παίρνει μέρος σε μπλόκα, σε ναυμαχίες και βοηθά με κάθε δυνατό τρόπο στην επιτυχία της Επανάστασης.

          Όμως ο καιρός περνά και τα γρόσια αρχίζουν να εξανεμίζονται. Τα έξοδα για τη διατήρηση σε διαρκή πολεμική ετοιμότητα ενός τέτοιου καραβιού είναι δυσβάσταχτα. Η κάσα της Καπετάνισσας είναι πια άδεια και κανείς δεν ενδιαφέρεται για τις ανάγκες του σκάφους της και των πολεμιστών του.

          Η υπέροχη αυτή γυναίκα και μάνα που έδωσε τον άνδρα της, το καράβι της, άδειασε γενναιόδωρα τη γεμάτη χρυσό κασέλα της, αφιέρωσε την ικμάδα της νιότης της αναζητώντας πατρίδα και λευτεριά, έμεινε ολομόναχη, για να πεθάνει στον Πειραιά, πάμπτωχη και εγκαταλελειμμένη σε ηλικία 66 ετών!.

          Συνεχίζοντας το  ταξίδι μας στην ιστορία και κάνοντας μια ακόμη στάση  στο Έπος του ΄40 θα  αναφερθούμε σε μια ακόμη θρυλική μάνα , στην  Ελένη Ιωάννου Ιωαννίδου. Ἡ Ελληνίδα μάνα που όταν έμαθε ότι έχασε το παιδί της στον πόλεμο, τηλεγραφεί στον πρωθυπουργό Αλέξανδρο Κορυζή.

Προς τον Πρόεδρον της Κυβερνήσεως

Κύριον Αλέξανδρον Κορυζήν

Ὁ υιός μου, Ευάγγελος Ἰ. Ιωαννίδης, απωλέσθη εις τας επιχειρήσεις της Κλεισούρας. Παρήγγειλα εις τους τέσσαρας ήδη υπηρετούντας υιούς μου: Χρήστον , Κώσταν , Γεώργιον καὶ Νίκον Ἰ. Ἰωαννίδην, να εκδικηθώσιν τον θάνατον του αδελφού των. Κρατώ εις εφεδρείαν άλλους τέσσαρας: Πάνον, Ἀθανάσιον, Γρηγόριον και Μενέλαον Ἰ. Ἰωαννίδη, κλάσεων 1917 και νεωτέρων.

Παρακαλώ κληθῶσιν ονομαστικώς και ούτοι, εις πάσαν περίπτωσιν ανάγκης της Πατρίδος ἢ τυχόν απωλείας ετέρου τέκνου μου προς εκδίκησην  εχθροῦ. Γνωρίσατε Βασιλέα μας ότι ύστατον επιφώνημα θέλει είναι:       ΖΗΤΩ Η ΠΑΤΡΙΣ.

          Ἑλένη Ἰωάννου Ἰωαννίδου

          Κυπαρισσία, 2 !!!!!!! Φεβρουαρίου 1941 (Ημέρα της Υπαπαντής)

           Γενικά, είναι αξιοθαύμαστος ο τρόπος που ανταποκρίθηκαν οι γυναίκες εκείνης της εποχής στο κάλεσμα της πατρίδας . Οι γυναίκες , αυτά τα τρυφερά αδύναμα πλάσματα, εκτός από μανάδες, σύζυγοι και νοικοκυρές ήταν οι αφανείς ηρωίδες του Έπους του ’40. Ξεπροβόδιζαν τα παιδιά τους για το μέτωπο με την ευχή ΄΄ Η Παναγιά μαζί σου , και με τη Νίκη΄΄  Ευχή, μαζί και προσταγή

          Οι γυναίκες της Πίνδου , είναι που έκαναν τον στιχουργό να απορήσει και να τις υμνήσει ως ΄΄ ξαφνιάσματα της φύσης ΄΄. Αργότερα όλος ο κόσμος θα υποκλιθεί μπροστά στην αδάμαστη Ελληνική ψυχή τους!

          Κρήτη 1952 ,11 περίπου χρόνια μετά τη μάχη της Κρήτης ,ο  μεγάλος Γερμανός συγγραφέας Έρχαρτ Κέστνερ που πολέμησε στην Μάχη της Κρήτης ως Αλεξιπτωτιστής, επισκέπτεται το Γερμανικό Νεκροταφείο του Μάλεμε και κατόπιν κάνει την εξής εξομολόγηση.

          «Ένα σούρουπο, καθώς ο ήλιος βασίλευε, πλησίασα το γερμανικό νεκροταφείο, έρημο με μόνο σύντροφο τις τελευταίες ηλιαχτίδες. Έκανα όμως λάθος. Υπήρχε εκεί και μια ζωντανή ψυχή, ήταν μια μαυροφορεμένη γυναίκα. Με μεγάλη μου έκπληξη την είδα ν' ανάβει κεριά στους τάφους των Γερμανών νεκρών του πολέμου και να πηγαίνει μεθοδικά από μνήμα σε μνήμα. Την πλησίασα και ...τη ρώτησα. Είστε από εδώ; Μάλιστα, μου απαντά. Και τότε γιατί το κάνετε αυτό; Οι άνθρωποι αυτοί σκότωσαν τους Κρητικούς».

          Και γράφει ο Κέστνερ. «Η απάντηση, που πήρα, μόνο στην Ελλάδα θα μπορούσε να δοθεί».

          Απαντά η γυναίκα.«Παιδί μου, από τη προφορά σου φαίνεσαι ξένος και δεν θα γνωρίζεις τι συνέβη εδώ στα 41 με 44. Ο άντρας μου σκοτώθηκε στη μάχη της Κρήτης κι έμεινα με το μονάκριβο γιο μου. Μου τον πήραν οι Γερμανοί όμηρο στα 1943 και πέθανε σε στρατόπεδο συγκεντρώσεως. Δεν ξέρω πού είναι θαμμένο το παιδί μου. Ξέρω όμως πως όλα τούτα ήταν τα παιδιά μιας κάποιας μάνας, σαν κι εμένα. Και ανάβω τα καντήλια στη μνήμη τους, επειδή οι μάνες τους δεν μπορούν να 'ρθουν εδώ κάτω. Σίγουρα μια άλλη μάνα θα ανάβει το καντήλι στη μνήμη του γιού μου».

          Σωστά λοιπόν έγραψε ο Γερμανός, ότι «Μόνο στην Ελλάδα θα μπορούσε να δοθεί η απάντηση αυτή».

          Σήμερα όμως , μετά την χθεσινή εορτή των Τριών Ιεραρχών, δεν είναι δυνατόν να μη γίνει έστω και μια ταπεινή αναφορά στις μητέρες-πρότυπα των Τριών Ιεραρχών, που μετά την Μητέρα των μητέρων, την Παναγία , αυτές θα πρέπει να κατέχουν την εξέχουσα θέση στο πάνθεον των Ορθοδόξων μητέρων.

          Με πρώτη την αγία Εμμέλεια, τη μητέρα του Μεγάλου Βασιλείου. Μητέρα δέκα τέκνων εκ των οποίων τα πέντε άγιοι της Εκκλησίας μας! Δεύτερη, την Αγία Νόννα, τη μητέρα του αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου, τη γυναίκα των προσευχών και των δακρύων ,και τρίτη , αλλά όχι τελευταία ,την Αγία Ανθούσα, σύζυγο του Στρατηλάτη Σεκούνδου, μητέρα του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, μια γυναίκα εξαιρετικής ομορφιάς και μορφώσεως που στα είκοσι χρόνια της και λίγους μήνες μετά τη γέννηση του υιού της, έμεινε χήρα!

          Έτσι, μπορεί χωρίς την Σπαρτιάτισσα μάνα να μην είχαμε τον Λεωνίδα, χωρίς τις μάνες των ηρώων να μην είχαμε τον ατελείωτο αριθμό των ηρώων προγόνων μας, αλλά και χωρίς τις Άγιες Μάνες, Αγίες Νόνα, Εμμέλεια και Ανθούσα και τόσες άλλες δεν θα είχαμε τους Τρείς Ιεράρχες και τόσους άλλους Αγίους. Διότι οι γυναίκες αυτές δεν ήταν μόνο οι σαρκικές μητέρες, αλλά και οι πνευματικές, αφού όχι μόνο τούς γέννησαν, αλλά και τους ανέθρεψαν κατά Θεόν, τους στήριξαν με τις προσευχές τους, με τις συμβουλές τους και κυρίως με το φωτεινό παράδειγμά τους. Στον βίο των Τριών Ιεραρχών δεν συναντούμε γέροντες και πνευματικούς οδηγούς. Ότι έκαναν, το έκαναν οι μητέρες και στις τρεις περιπτώσεις. Γι΄ αυτό όσο υπάρχουν τέτοιες μητέρες θα πρέπει να ξέρουμε ότι η ελπίδα δε χάθηκε για τον τόπο μας.

          Αρκεί πρώτα εμείς να παραδεχτούμε και να ταπεινωθούμε για τα λάθη, τα ελαττώματα και τις παραλείψεις μας. Μετά την κρίση των Ιμίων αλλά και την παρατεταμένη πνευματική και αξιακή κρίση που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια ας αντιληφθούμε επιτέλους ότι  δε φταίνε μόνον οι ΄΄ εχθροί ‘΄ που μπήκαν από την  ΄΄ κερκόπορτα΄΄ ,φταίμε και εμείς που την αφήσαμε αφύλαχτη, φταίμε και εμείς που αντικαταστήσαμε τη μάνα με την τηλεόραση, φταίμε και εμείς που αντικαταστήσαμε τον Πνευματικό με το μέντιουμ και την προσευχή με το γιόγκα.

          Φταίμε και εμείς που αντικαταστήσαμε το Μυστήριο του Γάμου με το σύμφωνο συμβίωσης και τη Θ. Λειτουργία της Κυριακής με το φροντιστήριο και το μπαλέτο. Φταίμε και εμείς που αντικαταστήσαμε τη νηστεία με τη δίαιτα, που σβήσαμε το καντήλι του σπιτιού μας,που δεν ακούμε τα κλάματα των παιδιών που δεν αφήσαμε να γεννηθούν ή που εγκαταλείψαμε. Φταίμε και εμείς όχι γιατί άδειασαν τα ταμεία μας αλλά γιατί άδειασε η ψυχή μας, όχι γιατί οφείλουμε δάνεια αλλά γιατί οφείλουμε δάκρυα και μετάνοιες.

          Και γράφει η συγγραφέας Κυρία Μαρία Μουρζά σε ένα από τα πολλά καταπληκτικά κείμενά της.

΄΄Αδελφοί μου, έτσι παραγράφονται τα χρέη, με δάκρυα. Και θα δούμε την άνοιξη να πετάγεται κάτω από τα μάρμαρα… Και τα δένδρα ν΄  ανθίζουν… Και θα ΄ρθεί η Ανασταση! Γιατί Κάποιος έρχεται για μας, Κάποιος πιστεύει σε μας , Κάποιος μας αγαπάει παντοτινά και χωρίς προϋποθέσεις για να μας φανερώσει πόσο σπουδαίοι, πόσο ανεκτίμητοι και πόσο πολύτιμοι είμαστε με την κρυμμένη αγιοσύνη που κουβαλάμε μέσα μας…..΄΄

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΑΥΣ