Καταξίωση παιδιών...κενοδοξία γονέων

Συντάκτης  Γεώργιος Αραμπατζόγλου

Όλοι λίγο πολύ έχουμε ακούσει γονείς να καμαρώνουν για την επιτυχία των παιδιών τους στις σπουδές ή στην επαγγελματική τους αποκατάσταση. Η καταξίωση όμως αυτή των παιδιών, γίνεται ελατήριο ενισχύσεως του ναρκισσισμού των γονέων. Επιδεικνύονται στον περίγυρό τους και παρουσιάζουν ως κατόρθωμα δικό τους την επιτυχία, αν το αποτέλεσμα στις εξετάσεις π.χ. είναι θετικό.

Αναζητούν τον έπαινο, έχοντας ως σκοπό την τροφοδότηση της κενοδοξίας τους.

Αρκετές φορές, ορίζουν οι ίδιοι οι γονείς, ακόμα και αυτή την επιλογή της επαγγελματικής κατευθύνσεως στο παιδί τους.

Πίσω από αυτή τη φαινομενική αθωότητα και το ενδιαφέρον του γονέα, καταστρατηγείται σε όλα τα επίπεδα η ελευθερία στο να εκφράσει και να δώσει το προσωπικό του στίγμα το παιδί, όταν το εξαναγκάζεις να γίνει γιατρός ή δικηγόρος επειδή «κρατάει» από την οικογένεια.

Στην ουσία δηλαδή το παιδί, είναι η προέκταση των γονέων ως συνεχιζόμενο είδωλο δικό τους και μία ενδεχόμενη αποτυχία του παιδιού τους, θα σήμαινε την κατάρρευση αυτού του ειδώλου.

Δηλαδή αυτό που μπορεί να μην κατάφερε να πετύχει ο γονέας, πρέπει οπωσδήποτε να το πετύχει το παιδί σύμφωνα με αυτή τη νοοτροπία.

Το αποτέλεσμα είναι να έχουμε αρρωστημένους, εγωιστές γονείς και στην ουσία μέσα από αυτές τις παθογένειες να αρρωσταίνουν και τα παιδιά, διότι τους δημιουργούν συμπλέγματα κυρίως ενοχικά αν δεν τα καταφέρουν.

Σε κάποιες περιπτώσεις μετά από χρόνια, διαπιστώνουν απογοητευμένοι και εγκλωβισμένοι, ότι αυτό που ακολούθησαν ως επαγγελματική σταδιοδρομία δεν αποτέλεσε επιλογή δική τους, αλλά των γονέων τους και οι ίδιοι αισθάνονται άσχημα.

Συχνά το αποτέλεσμα είναι, να παραμένει ένας άσβεστος πόθος του παιδιού για κάποια διαφορετική επιλογή, από αυτή που τελικά του επέβαλαν.

Έκδηλη είναι η απογοήτευση στο πρόσωπο των γονέων σε μία πιθανή αποτυχία και η ενδεχόμενη (πολύ συχνή) επιτίμηση στα παιδιά, δημιουργεί δυσφορία και οδηγούνται σε κάποιες ακραίες περιπτώσεις, ακόμη και στην αυτοκτονία. Το παιδί αφήνει ένα γράμμα, στο οποίο γράφει «συγνώμη που σας απογοήτευσα» και δίνει τέλος στη ζωή του. Μήπως δεν έχουμε γίνει μάρτυρες τέτοιων καταστάσεων στο παρελθόν;

Είναι σαφές ότι όλα αυτά αποτελούν μία ιδιότυπη αντικειμενοποίηση των παιδιών, στο βωμό της κενοδοξίας των γονέων.

Ένα χρηστικό πολύτιμο αντικείμενο για να τραφεί ο εγωισμός τους και αυτό ονομάζεται «αγάπη». Ονομάζεται καμάρι. Καμαρώνω για το παιδί που μεγάλωσα.

Φούσκωνε κενόδοξε πατέρα με τη Mercedes και το καπελάκι σου.

Τα κατάφερες.

Ο πετυχημένος γονέας που τα κατάφερε να αναθρέψει τα παιδιά του σωστά. Τα παιδιά του τα κατάφεραν και πήραν πτυχίο, οπότε ο προορισμός τους σ' αυτή τη ζωή θεωρείται ότι εκπληρώθηκε, πράγματα που θυμίζουν την προτεσταντική νοοτροπία του απόλυτου προορισμού.

Ο πετυχημένος είναι και ευλογημένος απ' το Θεό, ενώ αυτός που δεν τα κατάφερε, θεωρείται αποτυχημένος και για τους ανθρώπους, αλλά και για το Θεό.

Αποκυήματα της φαντασίας ορισμένων ανθρώπων, που πιστεύουν ότι γνωρίζουν ακόμα και το θέλημα του Θεού.

Άλλες φορές παίρνει και μια μορφή «περιτυλίγματος», δηλαδή να μοιραστώ -δήθεν- τη χαρά μου με τους άλλους, για την επιτυχία του παιδιού.

Πίσω από αυτό σχεδόν πάντα, κρύβεται η αναζήτηση του χειροκροτήματος, ενώ μερικές φορές υποβόσκει και η νοσηρότητα στο να προκαλέσει φθόνο εσκεμμένα, αφού το παιδί του γείτονα μπορεί να μην τα «κατάφερε».

Αξίζει να σημειωθεί το γεγονός ότι, ανοχύρωτα μερικές φορές αυτά τα παιδιά όσο αφορά τα θέματα της πίστεως, υιοθετούν πολύ εύκολα θεωρίες οι οποίες είναι αντίθετες με το χριστιανισμό, τις οποίες και διδάσκονται στα πανεπιστήμια. Και αυτό αποτελεί φυσικό επακόλουθο, αφού δεν είναι λίγες οι φορές που το μόνο που γνωρίζουν για το Χριστό μπαίνοντας στο Πανεπιστήμιο, είναι ότι υπήρξε ένας μύστης μίας ακόμη θρησκείας, ανάμεσα σε τόσες που υπάρχουν, πράγμα που δείχνει ότι δεν κατηχήθηκαν, ούτε βιωματικά έχουν «μπολιαστεί» μέσα στην Εκκλησία.

Οι προσπάθειες του γονέα, είναι εστιασμένες σε επιλογές που σχετίζονται με την ατομική ιδιοτέλεια, όσο αφορά τη συνέχεια της ζωής του παιδιού, ενώ οδηγούνται και σε ακραίες ενέργειες βάζοντας λυτούς και δεμένους να ενεργήσουν προς αυτή την κατεύθυνση, είτε χρησιμοποιώντας ως μέσα ανθρώπους με ισχύ κτλ, είτε δωροδοκούν για μια θέση εργασίας, πράγματα που τα ζήσαμε παρελθόν και που εξακολουθούν ακόμη να υπάρχουν.

Αν μιλήσεις με αυτό τον άνθρωπο, κατά βάθος θα σου πει ότι θυσιάστηκε για το παιδί του.

Η «θυσία» όμως αυτή, πολλές φορές δεν έχει κάποιο αγαπητικό υπόβαθρο, αλλά αποτελεί μία παρα-χρησημοποιημένη λέξη, που κρύβει ένα είδος καμουφλαρισμένης συναλλαγής.

Και είναι βεβαίως άλλο πράγμα η βοήθεια που προέρχεται από αγάπη και άλλο η προσπάθεια να επιβληθεί η άποψη του γονέα.

Ο γονέας επιχειρεί να «διαβρώσει» τα όνειρα του παιδιού του, (μερικές φορές ανεπίγνωστα), προωθεί επιτακτικά προκαθορισμένες «επιλογές» για εκείνο, ενώ ταυτόχρονα το ίδιο το παιδί από πρωταγωνιστής της ίδιας του της ζωής, καταντά κομπάρσος και θύμα των σκουριασμένων πρακτικών των αρρωστημένων γονέων του.

Συχνά ακούγεται και η φράση: «Δεν ξέρεις εσύ...» και παρακολουθεί ταυτόχρονα και το προτεταμένο δάκτυλο του γονέα πάνω απ'το κεφάλι του, να κινείται απειλητικά.

Παρακολουθεί παθητικά τις αποφάσεις για τη ζωή του, χωρίς να αποφασίζει εκείνο γι'αυτή, με αποτέλεσμα να αποκλίνουν οι επιθυμίες του, σε σχέση με αυτές των γονέων.

Ο νέος έχει την ευθύνη να χαράσσει την πορεία της ζωής του μόνος του και να αποκρούει τους «νοσογόνους» παράγοντες που αιχμαλωτίζουν το μέλλον του, όταν αυτοί προσπαθούν να του επιβληθούν, επικαλούμενος την ελευθερία και την ευθύνη των επιλογών του.

Δεν είναι δυνατόν τα ίδια μας τα παιδιά να γίνονται θύματα του υπερφίαλου εγωισμού μας και κατά τα άλλα να θέλουμε να λεγόμαστε και σωστοί γονείς που θυσιάζονται για εκείνα.

Κάθε τι που συνθλίβει την ελευθερία του ανθρώπου, είναι σοβαρή ένδειξη ότι απουσιάζει η πραγματική αγάπη, διότι αγάπη και ελευθερία, πάνε πάντα μαζί.

Δεν λείπουν μερικές φορές και κάποια εκβιαστικά διλήμματα μίας ιδιότυπης νοοτροπίας, η οποία επιβάλλει -με το έτσι θέλω- και καθορίζει το μέλλον.

Έχουμε δει στο παρελθόν, παιδιά μαριονέτες με πτυχίο από το Χάρβαρντ.

Επίσης, επιχειρείται συχνά μία εσκεμμένη αποσύνδεση της υπαρξιακής πληρότητας από την πνευματική ζωή και στη θέση της, βλέπουμε τη σύνδεσή της με ένα πτυχίο, ή με μία προσοδοφόρα εργασία, πράγματα που γίνονται στόχος ζωής και καταλαμβάνουν σημαντικό κομμάτι του εαυτού.

Δεν είναι δυνατόν ο άνθρωπος να φτάσει στην υπαρξιακή πληρότητα ούτε με πτυχία, αλλά ούτε με οποιαδήποτε εργασία.

Η εργασία αποτελεί μέσο για την επίτευξη μιας σειράς πραγμάτων που έχει ανάγκη ο άνθρωπος και όχι αυτοσκοπός. Καλύπτει ανάγκες, αλλά ταυτόχρονα βοηθά τον άνθρωπο να είναι ενεργός.

Το ζητούμενο είναι να αλλάξει αυτή η νοσηρή νοοτροπία, αρχικά από τους ίδιους τους γονείς και κατ'επέκταση τα παιδιά να μάθουν να διεκδικούν αυτό που τους ανήκει ως επιλογή, ενώ ταυτόχρονα να μπορούν να «χριστοποιήσουν» αυτές τις τελικές τους επιλογές.

Η «χριστοποίηση» της εργασίας είναι πραγματική ευλογία Θεού, όταν αυτή η εργασία γίνεται ευχαριστιακά και την αντιλαμβανόμαστε ως δωρεά του Θεού.

Και λέμε δωρεά, διότι κακά τα ψέματα, δεν αποτελούν αγαθά για όλους τους ανθρώπους, ούτε το πτυχίο ούτε η εργασία. Κάποιοι τα έχουν και τα καρπώνονται και κάποιοι άλλοι όχι.

Μέσα από αυτές τις τοποθετήσεις, ο άνθρωπος μπορεί να αναδείξει και τα χαρίσματα που έχει λάβει απ' το Θεό, τα οποία με τη σειρά του, δύναται να τα προσφέρει ως διακονία στους συνανθρώπους του.

Αυτή είναι η χριστιανική αντίληψη για τα χαρίσματα, ανεξάρτητα από τις διαφοροποιήσεις ή τις εκ διαμέτρου αντίθετες καταστάσεις που επικρατούν σήμερα στην κοινωνία μας.

Καταληκτικά θα λέγαμε ότι από τη στιγμή που προσκρούει συνειδησιακά η επιβαλλόμενη επιλογή του γονέα, με τη θέληση του παιδιού για κάτι διαφορετικό, θα πρέπει -αναλογικά πάντοτε- να ξεκαθαρίζει η κατάσταση με συζήτηση και προσευχή και να μην μένουν, στίγματα, κακίες και συμπλέγματα ανάμεσα στις σχέσεις, πράγματα που θα ακολουθούν συνειδησιακά μια ολόκληρη ζωή και τους γονείς αλλά και τα ίδια τα παιδιά.

http://euxh.gr/paidagogika