Η ορθόδοξη Πίστη μας του Αρχιμ. Επιφανίου Κ. Χατζηγιάγκου (2ο κεφ): ΟΥΣΙΑ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ - ΘΕΪΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ

2.2. ΟΥΣΙΑ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ

Τί εἶναι Θεός; - Οὐσία καὶ Ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ

Ἀλλά τί εἶναι Θεός; Κανείς δὲν γνωρίζει. Ἡ γνώση τοῦ Θεοῦ ξεπερνᾶ τὶς δυνατότητες τοῦ ἀνθρώπου. Καὶ ἐνῶ γνωρίζουμε ὅτι ὑπάρχει Θεός, δὲν γνωρίζουμετὸ τί εἶναι Θεός. Γιατί ὅμωςνὰ ἀποροῦμε; Ὑπάρχουν τόσα πράγματα γύρω μας ποὺ δὲν τὰ γνωρίζουμε. Τί εἶναι ὕλη; Τί εἶναι φῶς; Τί εἶναι ἠλεκτρισμός; Κανείς δὲν ξέρει. «Ἂν εἶναι ἀδύνατο νὰ μετρήσεις τὰ ἄστρα τοῦ οὐρανοῦ ἢ τὶς σταγόνες τῆς βροχῆς, πῶς θέλεις νὰ ἐννοήσεις τὸν Θεό; Κοίταξε τὸν ἥλιο ἂν μπορεῖς. Πῶς ζητᾶς νὰ δεῖς τὸν Θεό;» (Κύριλ. Ἰεροσολ.).

Οἱ ἅγιοι πατέρες τῆς Ἐκκλησίας ἔκαναν μιὰ διάκριση· ξεχώρισαν τὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ ἀπὸ τὶς ἐνέργειές του. Ἄλλο ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἄλλο οἱ ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ. Ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἄγνωστη καὶ ἀκατανόητη. Οἱ ἐνέργειες ὅμως τοῦ Θεοῦ μποροῦν νὰ γίνουν γνωστὲς καὶ κατανοητὲς στὸν ἄνθρωπο.

2.3. ΘΕΪΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ

Οἱ ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ ὀνομάζονται καὶ ἰδιότητες (ἢ ἰδιώματα), καὶ χωρίζονται σὲ φυσικές, λογικὲς καὶ ἠθικές. Στὴ συνέχεια θὰ δοῦμε μερικὲς ἀπ’ αὐτές, τὶς πιὸ γνωστές.

Α΄. Φυσικὲς ἰδιότητες

α) Ὁ Θεὸς εἶναι «πανταχοῦ παρών». Ὑπάρχει παντοῦ. Δὲν ὑπάρχει μέρος μέσα στὸ Σύμπαν ποὺ νὰ μὴ βρίσκεται ὁ Θεός. Ὅταν λέμε ὅτι ὁ Θεὸς «κατοικεῖ» στὸν οὐρανό, ἢ στὸν ναό, ἐννοοῦμε ὅτι ἐκεῖ ἐκδηλώνει  περισσότερο τὴν παρουσία του.

β) Μιὰ ἄλλη φυσικὴ ἰδιότητα τοῦ Θεοῦ εἶναι ἡ παντοδυναμία. Μπορεῖ νὰ κάνει τὰ πάντα. Δὲν ὑπάρχει τίποτα ἀδύνατο γιὰ τὸν Θεό.

γ) Ὁ Θεὸς εἶναι αἰώνιος. Ἐνῶ ὅλα ἔχουν ἀρχὴ καὶ τέλος, ὁ Θεὸς δὲν ἔχει οὔτε ἀρχὴ οὔτε τέλος (βλ. Ἀπ. 1,4).

Ὁ Θεὸς εἶναι ἀκόμα ἄφθαρτος καὶ ἀναλλοίωτος. Δὲν φθείρεται, δὲν ἀλλάζει. Ἀντίθετα ὁ κόσμος φθείρεται καὶ μεταβάλλεται.

Β΄. Λογικὲς ἰδιότητες

α) Ὁ Θεὸς εἶναι παντογνώστης. Ὡς Δημιουργὸς τοῦ Σύμπαντος γνωρίζει τὰ πάντα καὶ σὲ τέλειο βαθμό. Γνωρίζει τὰ παρόντα, τὰ παρελθόντα καὶ τὰ μέλλοντα. Γνωρίζει ἀκόμα καὶ τὶς πιὸ κρυφὲς σκέψεις τῶν ἀνθρώπων (βλ. Ψαλμ. 138,2· 5· 16).

Ὁ Θεὸς προγνωρίζει τὰ γεγονότα ποὺ θὰ συμβοῦν στὸ μέλλον χωρὶς ὅμως ὁ ἴδιος νὰ τὰ προκαλεῖ. Ὁ Θεὸς προγνωρίζει ἀλλὰ δὲν προορίζει. Ἑπομένως ἡ πρόγνωση τοῦ Θεοῦ δὲν καταργεῖ τὴν ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου.

β) Ὁ Θεὸς εἶναι καὶ πάνσοφος. Ἡ σοφία τοῦ Θεοῦ φαίνεται μέσα στὸν φυσικὸ κόσμο, ὅπως ἀναφέραμε καὶ πιὸ πάνω. Ἀκόμα πιὸ θαυμαστὴ ἐκδηλώνεται στὸ σχέδιο τῆς Θείας Οἰκονομίας· δηλαδή, στὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖο ὁ Θεὸς θέλησε νὰ σώσει τὸν ἄνθρωπο μὲ τὴ σταυρικὴ Θυσία τοῦ Χριστοῦ, ὅπως θὰ δοῦμε ἀργότερα.

Γ΄. Ἠθικὲς ἰδιότητες

α) Ὁ Θεὸς εἶναι ἅγιος σὲ τέλειο βαθμό. Δὲν ἔχει καμμία σχέση μὲ τὸ κακὸ καὶ τὴν ἁμαρτία. Εἶναι ἀπολύτως ἀγαθὸς καὶ ἀναμάρτητος.

β) Ὁ Θεὸς εἶναι ἀληθινός. Δὲν ἔχει καμμία σχέση μὲ τὸ ψέμα καὶ τὴν ὑποκρισία. Ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς εἶπε ὅτι «Ἐγὼ εἶμαι ἡ ἀλήθεια» (Ἰω. 14,6). Ὁ Θεὸς εἶναι ἀκόμα πιστός, δηλαδὴ ἀξιόπιστος. Κρατᾶ τὸν λόγο του καὶ ἐκπληρώνει ὅλες τὶς ὑποσχέσεις του· καὶ τὶς εὐλογίες καὶ τὶς ἀπειλές.

γ) Ὁ Θεὸς εἶναι δίκαιος σὲ ἀπόλυτο βαθμό (βλ. Ψαλμ. 10,7). Ἐπιθυμεῖ νὰ βασιλεύει στὸν κόσμο ἡ ἠθικὴ τάξη. Γι’ αὐτὸ ἀποδίδει δικαιοσύνη στὸν καθένα, σύμφωνα μὲ τὰ ἔργα του.

Γιατί ὅμως ἀφήνει πολλὲς φορὲς νὰ ἐπικρατεῖ τὸ κακὸ καὶ ἡ ἀδικία στὸν κόσμο; Τὴν ἀπάντηση θὰ δοῦμε σὲ ἑπόμενο κεφάλαιο.

δ) Ἡ σπουδαιότερη καὶ πιὸ χαρακτηριστικὴ ἰδιότητα τοῦ Θεοῦ εἶναι ἡ ἀγάπη. «Ὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπη» (Α΄ Ἰω. 4,16). Ἀπὸ ἀγάπη δημιούργησε τὸν ἄνθρωπο. Γιὰ χάρη του ἔπλασε καὶ τὸν ὄμορφο κόσμο μέσα στὸν ὁποῖο ζοῦμε. Ἀπὸ ἀγάπη φροντίζει γιὰ ὅλα τὰ πλάσματά του, ἀκόμα καὶ τὰ πιὸ ἀσήμαντα (βλ. Ματθ. 10,29). Ἰδιαιτέρως ὅμως ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ φαίνεται στὸ ὅτι γιὰ χάρη μας ἔστειλε στὴ γῆ τὸν μονογενῆ του Υἱό, ποὺ σταυρώθηκε γιὰ τὶς ἁμαρτίες μας (βλ. Ἰω. 3,16).

Από το βιβλίο "Η ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΙΣΤΙ ΜΑΣ"

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΥΠΡΗΣ Χ & ΣΙΑ Ο.Ε.

https://perivleptosfl.blogspot.com