Η δημιουργία του ανθρώπου

Η δημιουργία του Αδάμ από τον Θεό (Monreale)

Η αιτία της δημιουργίας του ανθρώπου ήταν η αγάπη του Θεού. Ο Θεός θέλησε να πλάσει τον άνθρωπο, όπως και τον υπόλοιπο κόσμο, φυσικό και πνευματικό, ορατό και αόρατο, εκδηλώνοντας την αγάπη Του. Τίποτα δεν ήταν αποτέλεσμα τύχης ή συμπτώσεων. Και για χάρη του ανθρώπου, ο Θεός πλάθει τα πάντα, το σύμπαν, την γη, τα φυτά και τα ζώα. Τελευταίο χρονικά πλάθει τον άνθρωπο και τον τοποθετεί για αρχηγό όλου του κόσμου. Συνεπώς η γη είναι το παλάτι και ο άνθρωπος ο βασιλιάς.

Τα διάφορα στοιχεία του σύμπαντος ο Θεός τα δημιούργησε με τον λόγο Του, «Εἶπεν… καὶ ἐγένετο» (Γένεσις 1,3). Πρώτα δημιουργεί τον πνευματικό κόσμο, τους Αγγέλους, και έπειτα τον φυσικό κόσμο, το φως και το σύμπαν. Είναι λάθος να ονομάζουμε άυλο τον πνευματικό κόσμο, διότι άυλος, πέρα και έξω από την ύλη, είναι μόνο ο Θεός.

(Ἀσφαλῶς δέν μποροῦμε νά ἀναλύσουμε τήν ἔννοια τοῦ πνεύματος καί τῶν πνευματικῶν ὑποστάσεων, διότι αὐτό θά ἀπαιτοῦσε τήν συγγραφή ἄλλου βιβλίου! Αὐτό πού ἀναφέρουμε ἀκροθιγῶς εἶναι ὅτι τόσο οἱ Ἄγγελοι, ὅσο καί οἱ δαίμονες, μποροῦν νά ἐμφανιστοῦν στούς ἀνθρώπους καί νά τούς ἀγγίξουν (κάτι πού θά ἦταν ἀδύνατο ἄν οἱ Ἄγγελοι ἦταν παντελῶς ἄυλοι). Βλέπε τόν βίο τοῦ Ἁγίου Ἀντωνίου τοῦ Μεγάλου (στόν ὁποῖο ἐμφανίζονταν δαίμονες καί τόν χτυποῦσαν) καί τίς ἐμπειρίες τῶν σύγχρονων ὁσίων, ὅπως τοῦ Ὁσίου Παϊσίου ἤ τοῦ Ἁγίου Ἰακώβου Τσαλίκη.)

Για την δημιουργία του ανθρώπου ο Θεός έδειξε ξεχωριστή πρόνοια, διότι είναι το μοναδικό πλάσμα που έγινε «κατ’ εἰκόνα καὶ καθ’ ὁμοίωσιν» Θεού (Γέν. 1,26). Ο άνθρωπος προικίστηκε με την ικανότητα να γίνει όμοιος με τον Θεό, αρκεί να τηρεί τις εντολές του Θεού.

Επιπλέον, ο άνθρωπος μετέχει και στις δύο υποστάσεις της δημιουργίας, και στην κοσμική και στην πνευματική, δηλαδή έχει κοσμικό σώμα και πνευματική ψυχή. Ως προς την σωματική υπόσταση του ανθρώπου η Βίβλος αναφέρει ότι ο Θεός έπλασε το σώμα του ανθρώπου από το χώμα της γης (Γέν. 2,7).

Αυτή η φράση αν είναι κυριολεκτική, σημαίνει ότι ο Θεός μετατρέπει θαυματουργικά ένα τμήμα του χώματος σε ανθρώπινο σώμα. Αν είναι μεταφορική, σημαίνει ότι ο Θεός χρησιμοποιεί τα ίδια δομικά υλικά (ηλεκτρόνια, πρωτόνια κλπ.) για να πλάσει τον άνθρωπο, με αυτά που χρησιμοποίησε για να φτιάξει την γη.

Ωστόσο, είτε μεταφορική είτε κυριολεκτική, η διήγηση αναφέρει με σαφή τρόπο ότι η δημιουργία του ανθρώπου ήταν αυτοτελής και μοναδική, δηλαδή ο Θεός ασχολήθηκε ξεχωριστά με τον άνθρωπο και τον έπλασε χωρίς να μεσολαβήσει κάποιο άλλο μέσο, όπως είναι η εξέλιξη από κάποιο είδος ζώου. Έπειτα, ο Θεός φύσηξε στο πρόσωπο του ανθρώπου και μέσω της θεϊκής πνοής ο άνθρωπος απέκτησε ψυχή.

Επομένως, η ψυχή στον άνθρωπο έρχεται απ’ ευθείας από τον Θεό και όχι μέσα από κάποιο στοιχείο της φύσης, κάτι που σημαίνει ότι η ψυχή δεν είναι ο εγκέφαλος, έστω και αν υπάρχει αλληλεπίδραση μεταξύ τους. Η ψυχή είναι «κατασκευασμένη» από κάποιο άλλο υλικό, όπως οι άγγελοι, που έχουν μόνο πνευματική υπόσταση και όχι σωματική. Γι’ αυτό τόσο η ψυχή όσο και οι άγγελοι δεν μπορούν να γίνουν αντιληπτοί από τις φυσικές επιστήμες, παρά μόνο από τους Αγίους της Εκκλησίας.

(Βλέπε Εὐεργετινός Δ΄, Ἔκδοση 6η , Ἀθήνα 1988, σελ. 365, Ἀββάς Ἀρσένιος καί Ἱερομονάχου Ἰσαάκ, Βίος Γέροντος Παϊσίου τοῦ Ἁγιορείτου, Ἅγιον Ὄρος 2004, σελ. 577)

Από το βιβλίο του ιστορικού-αρχαιολόγου Διοδώρου Ράμμου: Ορθοδοξία και Αρχαιολογία, σελ. 22-23