Ανεξιχνίαστον το σχέδιον της προνοίας του Θεού

Τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου π. Διονυσίου Τάτση

Ζοῦμε σὲ μία ἐποχὴ ὅπου οἱ ἄνθρωποι ἔχουν ἀπομακρυνθεῖ ἀπὸ τὸ Θεό. Δὲν συγκινοῦνται ἀπὸ τὸ θεῖο λόγο, δὲν συμμετέχουν στὰ μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας καὶ οἱ ἐντολὲς καταπατοῦνται, χωρὶς ἔλεγχο συνειδήσεως καὶ ἴχνος ντροπῆς. Παντοῦ ἡ ἁμαρτία.

Ὑπάρχουν καὶ πολλὲς περιπτώσεις, ποὺ ἡ ἁμαρτία εἶναι προστατευόμενη ἀπὸ τοὺς νόμους τοῦ κράτους καὶ χαρακτηρίζεται ὡς δικαίωμα τοῦ ἀνθρώπου, τὸ ὁποῖο κανείς δὲν μπορεῖ νὰ τὸ ἀπαγορεύει. Ὅσοι χαρακτηρίζουν μερικὰ «δικαιώματα» ὡς ἁμαρτίες καὶ προτρέπουν τοὺς ἀνθρώπους νὰ τὰ ἀρνοῦνται καὶ νὰ τὰ ἀποφεύγουν, διώκονται ἀπὸ τὴ δικαιοσύνη! Αὐτὴ είναι ἡ μεγάλη δημοκρατικὴ πρόοδος!

Βλέπουμε ἐπίσης ὅτι τὰ ἐγκλήματα συνεχῶς αὐξάνονται. Δὲν περνάει μέρα ποὺ νὰ εἶναι καθαρὴ ἀπὸ κλοπές, λῃστεῖες, δολοφονίες καὶ παντὸς εἴδους ἀθλιότητες. Οἱ ἄνθρωποι ἔγιναν ὑπάνθρωποι, οἱ ἠθικὲς ἀναστολὲς καταργήθηκαν καὶ μοναδικὸς σκοπὸς τῆς ζωῆς τους εἶναι ἡ ἀφθονία τῶν ὑλικῶν ἀγαθῶν, οἱ ἔρωτες, οἱ σαρκικὲς ἡδονές, ἡ ἱκανοποίηση τῶν ἁμαρτωλῶν παθῶν καὶ ἡ μόνιμη εὐτυχία, ποὺ ποτὲ δὲν φαίνεται.

Οἱ ἄνθρωποι πιὰ δὲν διορθώνονται εὔκολα. Ἡ δικαιοσύνη τιμωρεῖ τοὺς παραβάτες τῶν «ἔνοχων» νόμων, οἱ φυλακὲς δὲν σωφρονίζουν, τὰ σχολεῖα δὲν διαμορφώνουν ἠθικοὺς χαρακτῆρες στοὺς μαθητές, οἱ γονεῖς δὲν ἀνησυχοῦν γιὰ τὰ παιδιά τους, ποὺ μετατρέπονται σὲ ἠθικὰ ἐρείπια ἀπὸ μικρὴ ἡλικία, τὰ ναρκωτικὰ προκαλοῦν τὴ «μακαριότητα» τοῦ θανάτου, οἱ πόλεμοι δὲν σταματοῦν, ἡ προπαγάνδα καὶ ἡ συσκότιση τῆς ἀλήθειας εἶναι στὴν ἡμερήσια διάταξη, ἡ παραπληροφόρηση ἔκανε τοὺς ἀνθρώπους νὰ βλέπουν τὸ μαῦρο ἄσπρο καὶ νὰ πανηγυρίζουν γι’ αὐτό, οἱ ἄνθρωποι τοῦ πολιτισμοῦ ξέχασαν τὸ σκοπὸ ποὺ πρέπει νὰ ὑπηρετοῦν, οἱ πολιτικοὶ εἶναι «διάττοντες ἀστέρες» ἢ καλύτερα ξεφουσκωμένα μπαλόνια κλπ. Εἶναι περιττὴ ἡ περαιτέρω ἀναφορὰ τῶν ὅσων συμβαίνουν στὴν κοινωνία.

Ἡ θλιβερὴ αὐτὴ κατάσταση τῶν ἀνθρώπων πρέπει ν’ ἀλλάξει. Τὸ ἔργο τοῦ διαβόλου πρέπει νὰ περιοριστεῖ. Τὸ ἦθος, ἡ καλωσύνη, ἡ παιδεία καὶ οἱ ὑγιεῖς ἀνθρώπινες σχέσεις πρέπει νὰ βροῦν τὸ δρόμο τους. Καὶ αὐτὸ δὲν εἶναι εὔκολο, ἂν δὲν ὑπάρχει ἀναφορὰ στὸν στοργικὸ οὐράνιο Πατέρα. Χρειάζεται ἀφύπνιση τοῦ λαοῦ, γιὰ νὰ γίνει ἡ στροφὴ πρὸς τὸ καλὸ καὶ θεάρεστο. Τὴν ἀφύπνιση αὐτὴ τὴν κάνει ἡ πρόνοια τοῦ Θεοῦ μὲ σκληρὸ πολλὲς φορὲς τρόπο, ἀνάλογα μὲ τὴν ἁμαρτωλὴ διαστροφὴ τοῦ καθενὸς ἀνθρώπου ἢ ἑνὸς μεγάλου κομματιοῦ τῆς κοινωνίας ἢ καὶ τοῦ ἔθνους ἀκόμα.

Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ θαυματουργός, Μητροπολίτης Το­μπὸλσκ τῆς Ρωσίας, ἀναφερόμενος στὴ θαυμαστὴ καὶ μεγαλειώδη ἐμφάνιση τῆς πρόνοιας τοῦ Θεοῦ στὶς δυσάρεστες παραχωρήσεις ποὺ κάνει στοὺς ἀνθρώπους, χρησιμοποιεῖ ἕνα ὡραῖο παράδειγμα ἀπὸ τὴ ναυτικὴ ζωή: «Δὲν εἶναι καὶ τόσο σπουδαῖο τὸ νὰ δημιουργήσεις καλὸ ἀπὸ τὸ καλό. Δὲν εἶναι καὶ τόσο σπουδαῖο τὸ νὰ ὁδηγήσει ὁ καπετάνιος τὸ καράβι στὸ λιμάνι, ὅταν ὁ ἄνεμος εἶναι οὔριος, ἡ θάλασσα γαλήνια, τὸ σκάφος γερὸ καὶ οἱ ναῦ­τες ἔμπειροι· θαυμαστό, ὅμως, εἶναι αὐτό, ὅταν ἡ θάλασσα εἶναι φουρτουνιασμένη, τὸ σκάφος χαλασμένο καὶ οἱ ναῦτες ἄπειροι, καθὼς τότε ὁ καπετάνιος ἀποδεικνύει ὅλη τὴν ἱκανότητα, τὴ σοφία καὶ τὴ γνώση του.

«Κάτι παρόμοιο συμβαίνει καὶ μὲ τὴ διακυβέρνηση ἀπὸ τὸ Θεό. Ὅλα ἐκεῖνα ποὺ παραχωρεῖ ὁ Θεὸς καὶ ποὺ ἐμεῖς νομίζουμε ὅτι δὲν ὁδηγοῦν σὲ καλό, Ἐκεῖνος τὰ κατευθύνει στὸ καλύτερο τέλος σύμφωνα μὲ τὴν ἀνεξιχνίαστη σοφία Του καὶ τὴ δικαιοσύνη Του. Ὁ Θεὸς παραχωρεῖ νὰ γίνονται παράνομες πράξεις, ἀλλὰ πολλὲς φορὲς οἱ αὐτουργοί τους, μέσῳ τῶν ὀδυνηρῶν συνεπειῶν τους, μετανοοῦν καὶ σωφρονίζονται. Ἡ βλάβη ποὺ προξενεῖται ἀπὸ φθόνο, πολλὲς φορὲς μετατρέπεται σὲ ὠφέλεια καὶ τιμή. Ἡ ἀδικία πολλὲς φορὲς αὐξάνει τὴ δύναμη τοῦ ἀδικημένου. Οἱ διωγμοὶ τῶν εὐσεβῶν ἀπὸ τοὺς ἀσεβεῖς σταθεροποιοῦν τοὺς πρώτους στὴν εὐσέβεια καὶ τὴν ἀρετή».

Καὶ συμπεραίνει ὁ ἅγιος ὅτι ὁ ἄνθρωπος δὲν μπορεῖ νὰ ἀντιληφθεῖ «τὰ μεγαλειώδη ἔργα τῆς πρόνοιας» τοῦ παντοδυνάμου καὶ πανσόφου Θεοῦ, γι’ αὐτὸ καὶ συμβουλεύει σχετικά τούς πιστοὺς νὰ ἀκολουθοῦν τὴν τακτικὴ τῶν ἁγίων καὶ νὰ μὴ κάνουν δικές τους σκέψεις, οὔτε νὰ βγάζουν συμπεράσματα ποὺ μειώνουν τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ πρὸς τοὺς ἀνθρώπους. Λέει συγκεκριμένα: «Καλὸ καὶ δίκαιο εἶναι νὰ ἀποδεχόμαστε μὲ ὑποταγὴ ὅσα μᾶς συμβαίνουν καὶ νὰ τὰ ἀποδίδουμε στὴ βούληση τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος μὲ ὅλα ἐπιδιώκει τὴ διόρθωσή μας. Ὅλοι οἱ ἅγιοι ἔτσι ἔκαναν: Ὅλα τὰ γεγονότα, εὐχάριστα καὶ δυσάρεστα, τὰ ἀπέδιδαν στὴ βούληση τοῦ Θεοῦ, θεωρώντας τὰ πρῶτα ὡς δῶρα τῆς ἀγάπης Του καὶ τὰ δεύτερα ὡς μέσα μετανοίας καὶ σωτηρίας». Καὶ συμπληρώνει τὴ συμβουλή του: «Ἂς πάψουμε νὰ ἁπλώνουμε τὰ φτερὰ τοῦ περίεργου νοῦ μας σὲ πράγματα ἄγνωστα καὶ ἀκατάληπτα. Τὰ κύματα τοῦ ἀπέραντου ὠκεανοῦ τοῦ ὑψίστου Νοῦ διαρκῶς ἀνεβαίνουν καὶ κατεβαίνουν, ὑπερβαίνοντας κάθε σοφία ὄχι μόνο ἀνθρώπινη ἀλλὰ καὶ ἀγγελική. Πῶς ἀλήθεια, θὰ μπορούσαμε νὰ κατανοήσουμε τὰ βαθιὰ θεῖα κρίματα γιὰ συγκεκριμένους ἀνθρώπους ἀλλὰ καὶ γιὰ ὁλόκληρους λαούς;».

Ο.Τ