Γιατί γονατίζουμε τρεις φορές στον Εσπερινό της Πεντηκοστής (Αγίου Πνεύματος);

 

«Θεέ μου…Είμαι πεσμένος… Σήκωσέ με. Ανάστησέ με. Σώσε με!…»

Κατά την «έσχατη» και «μεγάλη» και «σωτήρια» ημέρα της Πεντηκοστής, κατά την οποία μας αποκαλύφθηκε και προσκυνούμε και δοξάζουμε το μέγα μυστήριο της Αγίας και Ομοουσίου και Ζωοποιού και Αδιαιρέτου και Ασυγχύτου Τριάδας, του Ενός και Μοναδικού Θεού, του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, αμέσως μετά την πανηγυρική Θεία Λειτουργία, τελούμε τον «Εσπερινό της Γονυκλισίας», κατά τον οποίο ψάλλουμε ύμνους αφιερωμένους κατ’ εξοχήν στο Πανάγιο Πνεύμα, το τρίτο Πρόσωπο της Τρισηλίου Θεότητας, που είναι «φως και ζωή και ζώσα πηγή νοερά. Πνεύμα σοφίας, Πνεύμα συνέσεως, αγαθόν, ευθές, νοερόν, ηγεμονεύον, καθαίρον τα πταίσματα, Θεός και θεοποιούν, πυρ εκ πυρός προϊόν, λαλούν, ενεργούν, διαιρούν τα χαρίσματα».

Κυριακή της Πεντηκοστής

«Τη αυτή ημέρα, Κυριακή ογδόη από του Πάσχα, την αγίαν Πεντηκοστήν εορτάζομεν. Πνοή βιαία γλωσσοπυρσεύτως νέμει, Χριστός το θείον Πνεύμα τοις Αποστόλοις. Εκκέχυται μεγάλω ενί ήματι Πνεύμ' αλιεύσι. Ταις των αγίων Αποστόλων πρεσβείαις, Χριστέ ο Θεός ημών, ελέησον ημάς. Αμήν»

Μετά την Ανάληψη του Κυρίου στους ουρανούς, οι Απόστολοι και οι υπόλοιποι μαθητές του, καθώς και οι γυναίκες που από την αρχή τον είχαν ακολουθήσει, η Παναγία Παρθένος Μαρία η Μητέρα του, περίπου 120 άτομα, γύρισαν στο όρος των Ελαιών στην Ιερουσαλήμ και, μπαίνοντας στο υπερώο, δηλαδή στον πάνω όροφο του σπιτιού εκεί, περίμεναν με προσευχή την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος, σύμφωνα με την υπόσχεση του Σωτήρα Χριστού. Στο μεταξύ εκεί, εξέλεξαν και τον Ματθία και τον συναρίθμησαν με τους ένδεκα Αποστόλους.

«Λόγος περί τῆς Ἁγίας Πεντηκοστῆς» Ἁγίου Γρηγορίου Παλαμᾶ

 

«Ὅταν συμπληρωνόταν ἡ πεντηκοστὴ ἡμέρα μετὰ τὴν Ἀνάσταση, τῆς ὁποίας ἔφθασε τώρα ἡ μνήμη, ἐνῷ ὅλοι οἱ μαθητὲς ἦσαν συγκεντρωμένοι μαζὶ καὶ εὑρίσκονταν ὁμόψυχοι στὸ ὑπερῷο (οἶκος) ἐκείνου τοῦ ἱεροῦ, ἀλλὰ καὶ στὸ προσωπικό του ὑπερῷο, στὸ νοῦ του, συναγμένος ὁ καθένας τους (διότι ἦσαν σὲ ἡσυχία καὶ ἀφιερωμένοι στὴ δέηση καὶ στοὺς ὕμνους πρὸς τὸ Θεό), ξαφνικά, λέγει ὁ εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς, «ἀκούσθηκε ἦχος ἀπὸ τὸν οὐρανό, σὰν ἀπὸ ὁρμὴ βιαίου ἀνέμου καὶ ἐγέμισε τὸν οἶκο ὅπου κάθονταν». (Πράξ. 2, 1-11). Εἶναι βίαιος γιατὶ νικᾶ τὰ πάντα καὶ ξεπερνᾶ τὰ τείχη τοῦ πονηροῦ, γκρεμίζει κάθε ὀχύρωμα τοῦ ἐχθροῦ, ταπεινώνει τοὺς ὑπερήφανους, ἀνυψώνει τοὺς ταπεινοὺς στὴ καρδιὰ καὶ διασπᾶ τοὺς συνδέσμους τῶν ἁμαρτημάτων. Γέμισε δὲ ὁ οἶκος ἐκεῖνος στὸν ὁποῖο κάθονταν, καθιστώντας τον, κολυμβήθρα πνευματικὴ καὶ ἐκπληρώνοντας τὴν ἐπαγγελία τοῦ Σωτῆρα, ποὺ τοὺς ἔλεγε, πρὶν ἀναληφθεῖ: «Ὁ μὲν Ἰωάννης βάπτισε μὲ νερό, ἐσεῖς δὲ θὰ βαπτισθῆτε μὲ ἅγιο Πνεῦμα, ὄχι ἔπειτα ἀπὸ πολλὲς μέρες».

π. Στέφανος Δανιηλαίος - Βασιλεῦ οὐράνιε (δοξαστικό της Πεντηκοστής)

Γέρ. Στέφανος Δανιηλαίος - Δοξαστικό της Πεντηκοστής «Βασιλεῦ οὐράνιε», Ήχος πλ. β΄

Βασιλεῦ οὐράνιε, Παράκλητε,

τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας,

ὁ πανταχοῦ παρών, καὶ τὰ πάντα πληρῶν,

ὁ θησαυρὸς τῶν ἀγαθῶν, καὶ ζωῆς χορηγός,

ἐλθὲ καὶ σκήνωσον ἐν ἡμῖν,

καὶ καθάρισον ἡμᾶς ἀπὸ πάσης κηλῖδος,

καὶ σῶσον, Ἀγαθέ, τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Ερμηνεία του «Βασιλεύ Ουράνιε...»

 

Όποιος μετά προσοχής λέγει αυτή την προσευχή, αυθόρμητα φθάνει στο φόβο και τον τρόμο από τη συνείδηση της αναξιότητάς του να δεχθεί στη μολυσμένη ψυχή του το Άγιο Πνεύμα.

«Βασιλεύ Ουράνιε, Παράκλητε, το Πνεύμα της αληθείας…»

Αυτά τα λόγια σαν να ενθαρρύνουν την ψυχή, λέγουν ότι το Άγιο Πνεύμα που είναι Θεός, ένα πρόσωπο της αχωρίστου Αγίας Τριάδος, επιβλέπει σε όλους όσους ζουν στην γη και επικαλούνται το άγιο όνομα Του και είναι έτοιμο να βοηθήσει κάθε ψυχή και να προσφέρει παρηγοριά και ενίσχυση.

Βασιλεύ ουράνιε... Δοξαστικό των Αίνων Κυριακής της Πεντηκοστής - Θρασύβουλος Στανίτσας

 

Βασιλεύ Ουράνιε - Δοξαστικό των Αίνων της Κυριακής της Πεντηκοστής

Ψάλλει ο Άρχων Πρωτοψάλτης Θρασύβουλος Στανίτσας 

σε ζωντανή ηχογράφηση από τον

 Ιερό Ναό Αγίου Δημητρίου Αμπελοκήπων Αθηνών στις 06/06/1971

Κυριακή Πεντηκοστής: ακολουθίες εσπερινού και όρθρου, τυπικό, μουσικά κ.α.

 

Κυριακή Πεντηκοστής

Παρακάτω μπορείτε να βρείτε: τις ακολουθίες του εσπερινού και του όρθρου, τροπάρια και αναγνώσματα της θείας λειτουργίας, μουσικά, ηχητικά, το τυπικό κ.α. για την Κυριακή της Πεντηκοστής 12/6/2022:

Σάββατο εσπέρας

ΕΝΑΤΗ ΩΡΑ

ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ

1η πηγή:

https://melodos.com

https://melodos.com/bibliothiki/?cat=32

Εσπερινός με μουσικά

Εσπερινός (δίστηλο)

Ἀποστολικό ἀνάγνωσμα Κυριακῆς τῆς Πεντηκοστῆς

 

Πράξ. β’ 1-11

Ευαγγελική Περικοπή Κυριακής της Πεντηκοστής

 

ΚΑΤΑ ΙΩΑΝΝΗΝ Ζ´ 37 - 52 ΚΑΙ Η´ 12