Περιστατικά πλάνης

Τά παρακάτω δύο περιστατικά πλάνης (γιά τόν Μαλπά καί τόν Ἀσινά) τά ἀναφέρει ὁ ἅγιος Ἰσαάκ ὁ Σύρος. Γιά τόν Μαλπά μάλιστα σημειώνει ὅτι κατήντησε νά γίνει αἱρεσιάρχης τῶν Εὐχιτῶν.

Πρόκειται γιά τήν αἵρεση τῶν Μεσσαλιανῶν ἤ Εὐχιτῶν, πού ἀναπτύχθηκε μέν τόν Δ´ μ.Χ. αἰώνα, ἐξακολούθησε ὅμως νά ὑπάρχει γιά πολλούς αἰῶνες. Μερικές ἀπό τίς τάσεις της θά ἐπανεμφανισθοῦν πολύ ἀργότερα στούς Βογόμιλους τῆς Βουλγαρίας.

Οἱ Μεσσαλιανοί κήρυτταν ἕναν μυστικιστικό ὑλισμό.

Πίστευαν ὅτι ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ γίνεται ἀντιληπτή μέ τούς σωματικούς ὀφθαλμούς, ὅτι ὁ Θεός προκειμένου νά ἀποκαλυφθεῖ αἰσθητά παίρνει διάφορες μορφές καί σχήματα καί ὅτι μόνο οἱ αἰσθητές ἀποκαλύψεις τοῦ Θεοῦ δίνουν τήν τελειότητα σ’ ἕναν χριστιανό.

Ὅσοι ἐλευθερώνονταν, ὅπως ἔλεγαν, ἀπό τόν διάβολο χάρη σέ μιά ἀποκάλυψη, εἶχαν τό δικαίωμα νά μήν τηροῦν τήν ἠθική τοῦ εὐαγγελίου οὔτε νά ὑποτάσσονται στούς ἐκκλησιαστικούς κανόνες (νηστεία κ.λπ.).

Εἶναι φανερό ὅτι ἡ αἵρεση αὐτή ἐπιζεῖ μέχρι καί σήμερα, ἄν λάβουμε ὑπόψη τήν ταύτιση σχεδόν τῆς διδασκαλίας καί τῆς ζωῆς τῶν Μεσσαλιανῶν μέ σύγχρονους ψευδοοραματιστές καί ὁραματίστριες, πού πολλά περιστατικά δέν μαρτυροῦν γιά τήν ἠθική καί πειθαρχημένη ζωή τους.

Ἄς παρακολουθήσουμε ὅμως τό περιστατικό μέ τόν Μαλπά καί στή συνέχεια μέ τόν Ἀσινά, ὅπως τά ἀναφέρει ὁ ἅγιος Ἰσαάκ ὁ Σύρος.

 Ὁ Μαλπάς

Πράγματι κάποιος Μαλπᾶς, προερχόμενος ἀπό τήν Ἔδεσσα, ἐπενόησε τόν παλαιόν καιρό τήν αἵρεσι τῶν Εὐχιτῶν, ζώντας μέ μεγάλη ἄσκησι καί ὑπομένοντας βαριά ἔργα καί θλίψεις.

Λέγεται ὅτι ἦταν μαθητής τοῦ μακαρίου Ἰουλιανοῦ, τοῦ ἀποκαλουμένου Σαβᾶ, μέ τόν ὁποῖο κάποτε μετέβηκε στό ὄρος Σινᾶ καί στήν Αἴγυπτο καί εἶδε τούς μεγάλους πατέρες πού διέπρεπαν ἐκεῖνον τόν καιρό· εἶδε ἐπίσης τόν μακάριο Ἀντώνιο καί ἄκουσε ἀπ’ αὐτόν μυστικούς λόγους, τούς ὁποίους ἔλεγε περί καθαρότητος καί σωτηρίας ψυχῶν καί ἄκουσε λεπτές ἀναλύσεις περί τῶν παθῶν, διά τῶν ὁποίων ἑρμήνευε, ὅτι ὁ νοῦς μετά τήν κάθαρσί του ἀπολαμβάνει θεωρίες τοῦ πνεύματος καί ὅτι ἡ ψυχή μπορεῖ διά τῆς χάριτος νά ἀξιωθῆ τῆς ἀπαθείας, ὅταν μέ τήν ἐκτέλεσι τῶν ἐντολῶν ἐκδυθῆ τά παλαιά πάθη καί ἐπανέλθη στήν πρώτη ὑγεία τῆς φύσεώς της.

Ὅταν λοιπόν ἄκουσε τούς λόγους τούτους ὁ Μαλπᾶς κατά τήν ἀκμή τῆς νεότητός του, ἐθερμάνθηκε σάν φωτιά καί ἦλθε στήν πόλι του, ὅταν ἐπυρώθηκε μέσα του τό πάθος τῆς φιλοδοξίας· ἐδιάλεξε ἕνα κατάλυμα ἀναχωρητικό καί ἐπιδόθηκε σέ ἔργα, σκληρές θλίψεις καί ἀδιάλειπτες προσευχές.

Ὅταν ἄναψε μέσα του τό πάθος τῆς δοξομανίας, πού συνίστατο στήν ἐπιθυμία καί ἐλπίδα του νά φθάση στά ὑψηλά πού ἄκουσε, ἐνῶ δέν ἐγνώριζε τήν τέχνη τῆς ἐναντιώσεως στούς ἐχθρούς τῆς ἀληθείας καί δέν καταλάβαινε τίς ἐνέδρες καί τούς δόλους καί τίς μηχανές μέ τίς ὁποῖες ὁ Ἀντίπαλος παρασύρει τούς ἰσχυρούς καί δυνατούς στήν ἀπώλεια, ἐστήριξε τήν ἐλπίδα του στά ἔργα, τίς θλίψεις, τήν ἀκτημοσύνη, τήν ἄσκησι καί τήν ἐγκράτεια, χωρίς νά ἀποκτήση τήν αὐτοεξουθένωσι καί τήν ταπείνωσι καί τήν συντριβή τῆς καρδιᾶς (πράγματα πού εἶναι ἀήττητο ὅπλο πρός τίς ἐπιθέσεις τοῦ πονηροῦ), χωρίς νά μνημονεύση τήν Γραφή πού λέγει, ὅταν ἐκτελέσετε τά ἔργα καί φυλάξετε τίς ἐντολές καί ὑπομείνετε τίς θλίψεις, νά θεωρήσετε τούς ἑαυτούς σας «ἀχρείους δούλους », ἀλλά μέ τήν ὑπερβολική του ὑπεροψία, πού προερχόταν ἀπό τά ἔργα τῆς ἀσκήσεώς του, εὑρισκόταν σέ πύρωσι καί φλογισμό ἀπό τήν ἐπιθυμία τῶν ὑψηλῶν χαρισμάτων πού ἄκουσε.

Κι ἔπειτα ἀπό πολύν καιρό, ὅταν ὁ Διάβολος τόν εἶδε ἀδειανόν ἀπό τήν ἐργασία τῆς ταπεινώσεως καί νά ἐπιθυμῆ μόνο νά αἰσθανθῆ τήν θεωρία τῶν μυστηρίων πού ἄκουσε, παρουσιάσθηκε σ’ αὐτόν μέ ἄπειρο φῶς καί λέγοντάς του·

«Ἐγώ εἶμαι ὁ Παράκλητος κι ἐστάλθηκα ἀπό τόν Πατέρα σ’ ἐσένα, γιά νά σέ ἀξιώσω νά ἰδῆς τήν θεωρία πού ἐπιθυμεῖς μέ βάσι τά ἔργα σου καί νά σοῦ δώσω τήν ἀπάθεια καί νά σοῦ προσφέρω ἄνεση στό ἑξῆς».

Ἀντί αὐτῶν ὁ κακομήχανος ἐζήτησε ἀπ’ ἐκεῖνον τόν ταλαίπωρο νά τόν προσκυνήση. Κι ἐκεῖνος ὁ μωρός, ἐπειδή δέν ἀντιλήφθηκε τήν ἐπίθεσι τοῦ πονηροῦ, τό ἐδέχθηκε ἀμέσως μέ χαρά, τόν προσκύνησε, καί ἀμέσως ὑποτάχθηκε σ’ αὐτόν.

Τότε ἀντί τῆς θεωρίας τόν ἐγέμισε μέ φαντασία δαιμονική καί τόν ἔκαμε νά διακόψη τίς πράξεις ὑπέρ τῆς ἀληθείας, τόν ἐξύψωσε καί τόν ἐχλεύασε μέ τήν μάταια ἐλπίδα τῆς ἀπαθείας, λέγοντάς του·

«Τώρα δέν χρειάζεσαι τίς ἀσκήσεις, τά κτυπήματα τοῦ σώματος καί τόν ἀγῶνα πρός τά πάθη καί τίς ἐπιθυμίες», καί τόν κατέστησε αἱρεσιάρχη τῶν Εὐχιτῶν. Ὅταν ὅλα αὐτά ἐκπληρώθηκαν κι ἐφανερώθηκε ἡ βέβηλη καί νοθευμένη διδαχή του, καταδιώχθηκαν ἀπό τόν ἐπίσκοπο ἐκείνης τῆς ἐποχῆς.

Ὁ Ἀσινάς

Κάποιος ἄλλος ἐπίσης, λεγόμενος Ἀσινᾶς, ἀφοῦ συνέταξε πολλά τρίστιχα τροπάρια ψαλλόμενα ἕως σήμερα, διέμενε στήν ἴδια πόλι τῆς Ἔδεσσας μέ λαμπρή διαγωγή καί ἐπιδόθηκε σέ πολύ σκληρά ἔργα ἀδιακρίτως, ἕως πού νά δοξασθῆ.

Τοῦτον τόν ἐπλάνευσε ὁ Διάβολος, τόν ἔβγαλε ἀπό τό κελλί του, τόν ἔστησε ἐπάνω στό ὄρος τό ὀνομαζόμενο Στόμιο, διαμόρφωσε καί τοῦ ἔδειξε σχήματα τῶν ἁρμάτων καί τῶν ἱππέων, καί τοῦ εἶπε·

«Ὁ Θεός μέ ἔστειλε νά σέ παραλάβω στόν παράδεισο κατά τό παράδειγμα τοῦ Ἠλία».

Καί ἐπειδή μέ τήν νηπιοφροσύνη του ἐξαπατήθηκε, ἀνέβηκε γιά νά καθίση στό ἅρμα· ἀλλά τότε διαλύθηκε ὅλη ἐκείνη ἡ φαντασίωσις, καταρρίφθηκε ἀπό μεγάλο ὕψος κι ἔπεσε ἀπό ἐκεῖ στή γῆ, ὅπου ἀπέθανε μέ θάνατο ἄξιον γιά γέλια.

(᾿Από τό βιβλίο «ΓΕΡΟΝΤΙΚΟΝ περί ὀνείρων καί ὁραμάτων», ἔκδ. Ἱεροῦ Κοινοβίου Ὁσίου Νικοδήμου, Γ´ἔκδοση, σελ. 100-103). 

Ἀντιγραφή γιὰ τὸ  «σπιτὰκι τῆς  Μέλιας»

ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ Ο ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ

ΔΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΦΙΛΟΥ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΒΙΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ΄ΠΕΝΤΑΛΟΦΟΥ

ΓΟΥΜΕΝΙΣΣΑΣ

ΕΤΟΣ 14ο – ΤΕΥΧΟΣ 81- ΙΟΥΛΙΟΣ- ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2013 

Εἰκόνα ἀπὸ: nastol

τὸ  «σπιτὰκι τῆς  Μέλιας»