Γεωπολιτικές εξελίξεις στη γειτονιά μας.

                                          Ή αλλιώς πώς τα πικρά γίνονται γλυκά...

     Στην Ελλάδα του σήμερα, των μνημονίων, των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και μιας γενικότερης απραξίας ως προς τα δρώμενα (πλην ελαχίστων εξαιρέσεων) δείχνουμε ως λαός να αντιλαμβανόμαστε τα γεγονότα που ραγδαία εκτυλίσσονται στη χώρα και τη γειτονιά μας με καθυστέρηση και μέσα από τις προσωπικές ιδεοληψίες, χωρίς λογική, χωρίς σχεδιασμό και κυρίως χωρίς να έχουμε όραμα πού και πώς θέλουμε να δούμε τη χώρα μας σε βάθος χρόνου.

     Δυστυχώς έχουμε τόσα μέτωπα ανοιχτά, που αν επιζήσουμε ως λαός και ως κράτος πιθανόν ο ιστορικός του μέλλοντος να απορεί, πώς κάτι τέτοιο συνέβη. Ίσως ελέω Θεού. Ας καταπιαστούμε όμως με ένα συγκεκριμένο θέμα για το οποίο υπάρχει ελλιπής και στρεβλή πολλές φορές ενημέρωση και αφορά τα ελληνοτουρκικά. Για τους περισσότερους, τη συντριπτική πλειοψηφία, η Τουρκία είναι ένα μεγάλο και δυνατό κράτος το οποίο διαδραματίζει σημαντικό ρόλο ως πυλώνας σταθερότητας στη νότιο-ανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ τα τελευταία 50 χρόνια χοντρικά. Η Αμερικανική εξωτερική πολιτική όλο αυτό το διάστημα έχει φροντίσει ουσιαστικά να καλύψει την Τουρκία επί σειρά ζητημάτων, παρόλο που η Τουρκία παραβίαζε εκτάκτως και συστηματικά κάθε αρχή διεθνούς δικαίου. Η αιτιολογία κάποτε ήταν ότι βρισκόταν στο μαλακό υπογάστριο  της Σοβιετικής Ενώσεως. Έτσι εξασφαλιζόταν εγγύτητα στις αεροπορικές δυνάμεις της συμμαχίας που θα έπλητταν στόχους στην ΕΣΣΔ και επίσης εγγύτητα στη μέση ανατολή η οποία μετά την αποχώρηση Άγγλων και Γάλλων είχε αρχίσει να δέχεται την πίεση της Μόσχας σε πολλαπλά επίπεδα. Τα πετρέλαια τότε ήταν ουσιαστικά κάτω από την αμερικανική επιρροή δεδομένου του ελέγχου του Σάχη στο Ιράν, του οίκου των Σαούντ στη Σαουδική Αραβία και μέσω αυτών των δύο πυλώνων στο σιιτικό και σουνιτικό ισλάμ αντιστοίχως.

     Τα χρόνια πέρασαν, αλλαγές πολλές έγιναν, κράτη διαλύθηκαν όμως οι στόχοι της εξωτερικής πολιτικής των βασικών παικτών σε παγκόσμια  κλίμακα είναι οι ίδιοι. Έλεγχος οικονομίας, άρα πρώτων υλών και ενέργειας. Όλο αυτό το διάστημα η Τουρκία κάλυπτε το ρόλο που της είχε ανατεθεί ή αποδεχθεί αν θέλετε, οπότε η Αμερική και η Ευρώπη μπορούσαν να κάνουν τα στραβά μάτια. Σιγά το δύσκολο. Που και που κάποιο ψήφισμα στον ΟΗΕ, λίγο κατσάδα για τα μάτια του κόσμου και η ζωή συνεχίζεται. Τι και αν κατέλαβε το 38% κυρίαρχου κράτους και εξακολουθεί παρανόμως να το κατέχει. Τι και αν πολεμάει και σκοτώνει Κούρδους. Τι και αν απειλεί μέλος του ΝΑΤΟ (Ελλάδα) με πόλεμο, ή αν εκβιάζει την Ευρώπη στο θέμα του προσφυγικού; Δεν ιδρώνει το αυτί κανενός. Η Τουρκία διατηρούσε έναν κοσμικό χαρακτήρα, όπως είχε επιτάξει ο Κεμάλ είτε μέσα από τα όπλα των κατά περιόδους πραξικοπηματιών είτε μέσα από φιλοδυτικά κόμματα που ανέβαιναν στην εξουσία.

     Όμως τα χρόνια πέρασαν και αναρριχήθηκε στη εξουσία ο Ερντογάν, ένας λαοφιλής πολιτικός που μέσα από το ισλαμικό τουρκικό κόμμα κατόρθωσε να εισάγει την Τουρκία σε μια έντονη οικονομική ανάπτυξη, μετά το δικό τους οικονομικό Γολγοθά και μέσα σε μια δεκαετία η Τουρκία απέκτησε αυτοπεποίθηση τέτοια, που να της δίνει την ψευδαίσθηση ότι μπορεί να συνδιαλέγεται επί ίσοις όροις με τους μεγάλους παίκτες. Ανατρέχοντας στην ειδησιογραφία ο αναγνώστης θα βρει πολλά δεδομένα τα οποία δείχνουν ότι η Τουρκία από κάποιο σημείο και μετά προσπάθησε να επιβάλλει τη δική της ατζέντα. Η υποδαύλιση και εμπλοκή της στον εμφύλιο της Συρίας, σχέσεις με το ISIS, σχέσεις με τη μουσουλμανική αδελφότητα στην Αίγυπτο και τόσα άλλα που ασχολούνται πια ειδικοί ανακριτές. Η Τουρκία θέλει να εμφανιστεί ως ο θεματοφύλακας του Ισλάμ, ως εκείνη η δύναμη που θα επιβάλλει την ατζέντα της όχι σε περιφερειακό, αλλά σε παγκόσμιο επίπεδο. Μια χώρα που αποτελείται κατά 10 εκατομμύρια από Κούρδους, αρκετά εκατομμύρια Αρμένιους, αλεβίτες και πολλές άλλες εθνοτικές ομάδες. Καταπατώντας κάθε έννοια δημοκρατίας, την οποία βέβαια αναφέρει όποτε τη συμφέρει, με δίκες και καταδίκες παρωδία. Και όμως εξακολουθεί να παραμένει στο απυρόβλητο. Υπάρχει μια τουρκολαγνεία τόσο στην Ουάσινγκτον όσο και στις Βρυξέλλες και έχουμε ακούσει πολλές φορές ως αιτιολόγηση ότι είναι μια μεγάλη αγορά, με φθηνό εργατικό δυναμικό, ισχυρές ένοπλες δυνάμεις κλπ.

     Υπάρχουν όμως πλέον σαφέστατα σημάδια ότι κάτι αλλάζει. Όχι βέβαια γιατί οι "καλοί" του πλανήτη θα μαλώσουν τους "κακούς". Αυτά συμβαίνουν στα παραμύθια και στο μυαλό όσων ψάχνουν προστάτες και δε θέλουν να καταλάβουν πώς παίζεται το παιχνίδι. Πέραν των όποιων προφάσεων που έχουν οι Αμερικάνοι να πιέσουν την Τουρκία (περίπτωση πάστορα Μπράνσον, S 400, παραβίαση εμπάργκο με Ιράν κ.α) υπάρχουν πιο ρεαλιστικοί λόγοι που ανησυχούν για τη συμπεριφορά της Τουρκίας. Η Τουρκία σταδιακά προσπαθεί να γίνει ο αποκλειστικός μεσάζων-διακομιστής  του Ρωσικού πετρελαίου, φυσικού αερίου στην εξαρτώμενη από τη Ρωσία ενεργειακά Ευρώπη. Ο Πούτιν με πολύ έξυπνες και στοχευμένες κινήσεις κατάφερε να δελεάσει και εν' τέλει να παγιδεύσει τον Ερντογάν μέσα από μια σειρά συμφωνιών, με κορυφή του παγόβουνου τους S 400. Έτσι αν κάνει πίσω ο Ερντογάν η Ρωσία με απλές κινήσεις οικονομικής φύσεως τον πιέζει ασφυκτικά. Αν υποχωρήσει ως προς τους Αμερικάνους χάνει σε αξιοπιστία στο εσωτερικό του μέτωπο και σε συνδυασμό με τα ιδιαίτερα δυσμενή δεδομένα της τουρκικής οικονομίας πλέον, να κινδυνεύει με άμεση αποκαθήλωση. Από την άλλη η Ευρώπη, δηλαδή η Γερμανία, που τα συμφέροντά της είναι πολύ διαφορετικά της Αμερικής βολεύεται από αυτή τη διελκυστίνδα, περιμένοντας στη γωνία για να  αποκομίσει τα μέγιστα δυνατά οφέλη. Κάπου εκεί εμφανίζεται και η Κίνα που με σταθερότητα, σχεδιασμό και πολύ μεγάλη οικονομική ρευστότητα αρχίζει και θεμελιώνει τα δικά της σχέδια περνώντας το δρόμο του μεταξιού προς δυσμάς μέσα από Τουρκία, Ελλάδα, Ιταλία και έπεται συνέχεια. Ήδη η οικονομική διείσδυση τόσο στην Αφρική όσο και στην Ευρώπη είναι μεγάλη, ενώ μόλις πέρυσι με αποφάσεις του Τράμπ ετέθησαν υψηλότατοι δασμοί σε κινεζικά προϊόντα και όχι μόνο, με στόχο την εμπορική ισορροπία μεταξύ ΗΠΑ-Κίνας.

     Σε αυτό λοιπόν τον κυκεώνα των εξελίξεων η Τουρκία με τις επιλογές της βρίσκεται πολύ κοντά στο να απομονωθεί από το δυτικό μπλοκ που τόσο επιθυμούσε να βρίσκεται και πλέον η Αμερική δημιουργεί τις προϋποθέσεις  η Ελλάδα να αποτελέσει προκεχωρημένη βάση της για την ευρύτερη περιοχή. Δεν είναι τυχαίο ότι τα τρία τελευταία χρόνια έχουν υπογραφεί συμβάσεις για βάσεις (Σούδα, Λάρισα), συχνές συνεκπαιδεύσεις υψηλού επιπέδου, δηλώσεις από ανώτατα χείλη για τη σημασία της Ελλάδας και τις προοπτικές που υπάρχουν κλπ. Προσφάτως δε ακούστηκαν σε υψηλό επίπεδο φωνές που ζητούσαν την αποπομπή της Τουρκίας από τη συμμαχία, κάτι που μέχρι πρότινος ήταν αδιανόητο. Μέσα λοιπόν σε αυτή την ιδιαίτερα απαιτητική πραγματικότητα υπάρχουμε και εμείς με τη χαρακτηριστική νιρβάνα που μας διέπει.

     Συμπέρασμα: α) αν δεν είσαι νοικοκύρης στο σπίτι σου θα πέσει να σε πλακώσει

β) αν δεν είσαι νοικοκύρης στο σπίτι σου θα αποκτήσει άλλο νοικοκύρη και εσύ θα γίνεις ένοικος

γ) αν περιμένεις προστάτες κάηκες, την προστασία πολλοί αγάπησαν, οι προστάτες όμως πάντα αγαπούν το συμφέρον τους

δ) θα σοβαρευτούμε κάποτε ως λαός; Αφού πρώτα πράξουμε τα ανθρωπίνως δέοντα και αναλάβουμε τις ευθύνες μας, ας πούμε "του Κυρίου δεηθώμεν" και ο Κύριος θα κάνει αυτά που εμείς δεν μπορούμε όντως να κάνουμε μόνοι μας.

Υ.Γ: Δεν έχουμε φοβικό σύνδρομο, ούτε είμαστε πεσιμιστές. Απλά βαρεθήκαμε να είμαστε μπαχαλάκηδες. Όλα εκ του προχείρου. Έλεος...

                                                                                                       

Νικόλαος Κυκλαδίτης                                    

για το ιστολόγιο ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΑΥΣ

Ειδικός συνεργάτης