Εισήγηση π. Λαυρεντίου Γρατσία: 2. Αρχαία Γραμματεία

Ἀρχαία γραμματεία

Ἐξετάζοντας τὸ θέμα «Ἡ θεωρία τῆς ἐξελίξεως ἀπὸ πλευρᾶς θεολογικῆς», δὲν θὰ ἦταν ἄσκοπο νὰ βλέπαμε, ἔστω καὶ ἀκροθιγῶς - ἀντιπροσωπευτικά, μήπως ὑπάρχει μνεία ἐξελίξεως ἐκτὸς ἁγίας Γραφῆς, στὰ γραπτὰ μνημεῖα ποὺ σώθηκαν μέσα στὰ τρεῖς χιλιάδες χρόνια ἱστορικοῦ βίου τοῦ κόσμου. Μιὰ σύντομη λοιπὸν ματιὰ στὴν ἀρχαία ἐξωχριστιανικὴ γραμματεία, σὲ κείμενα σχετικὰ μὲ τὸ ζήτημα αὐτό.

Ὁ Ἀριστοτέλης εἶνε ὁ πρῶτος ποὺ διατύπωσε τὴν ἄποψι ὅτι κάθε θεωρία πρέπει νὰ συμφωνῇ μὲ τὰ γεγονότα· καὶ ἂν κάποιες παρατηρήσεις δὲν συμφωνοῦν μὲ τὴ θεωρία, πρέπει νὰ ἀλλάζουμε τὴ θεωρία καὶ ὄχι τὰ γεγονότα. Ἡ θέσι αὐτὴ ἀποτελεῖ τὸν θεμέλιο λίθο κάθε ἐπιστήμης. Ἡ συνεισφορὰ τοῦ Ἀριστοτέλη στὴν ἑδραίωσι τῆς ἐπιστημονικῆς σκέψεως ὑπῆρξε τεράστια. Αὐτὸς εἶπε ὅτι «ἡ φύσις μηδὲν μήτε ἀτελὲς ποιεῖ μήτε μάτην». Ὁ Ἀριστοτέλης (350 χρόνια πρὸ Χριστοῦ) ἔχει 4 ἔργα ποὺ ἀποτελοῦν μία μεγάλη ζῳολογία· σ᾽ αὐτὰ ὅμως δὲν ἀναφέρει τίποτε γιὰ ἐξέλιξι. 

Ὁ Ξενοφάνης ὁ Κολοφώνιος (570-490 π.Χ., δύο αἰῶνες ἀρχαιότερος ἀπ᾽ τὸν Ἀριστοτέλη) μιλάει κάπου γιὰ μία σαρδέλα (ἀφύη) ποὺ βρέθηκε ἀπολιθωμένη στὴν καρδιὰ μιᾶς πέτρας ἀπὸ τὴν Πάρο, καθὼς καὶ γιὰ ὁλόκληρες πλᾶκες (=γεωλογικὰ στρώματα) μὲ ἀπολιθώματα πάντων τῶν θαλασσίων στὰ ὀρεινὰ τῆς νήσου Μελίτης (=Μάλτας)· οὔτε αὐτὸς λέει κάτι γιὰ ἐξέλιξι (βλ. Κ. Σιαμάκη, Ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ Γῆ, ἐκδ. Δόναξ, Θεσσαλονίκη 2011, σσ. 319, 328, 332-3).

Ὅπως φαίνεται, τὰ εἴδη τῶν ζωντανῶν ὀργανισμῶν στοὺς ἀρχαίους, ἐδῶ καὶ τρεῖς χιλιετίες, εἶνε ὅπως τὰ βλέπουμε κ᾽ ἐμεῖς σήμερα.

Συνεχίζεται

προηγούμενο μέρος

επόμενο μέρος