Η σπίλωση της Εκκλησίας και η εμμονή του κ. Δήμου για την επανάσταση του 21

του μητροπολίτη Δημητριάδος κ. Ιγνατίου

(από το ένθετο της Δημοκρατίας για την Ορθοδοξία)

Ενα από τα σημεία των καιρών μας είναι η ανατροπή των στερεοτύπων και των προκαταλήψεων. Και ένα από τα πλέον διαδεδομένα στερεότυπα υπήρξε η σπίλωση της Εκκλησίας με την κατηγορία του σκοταδισμού και του κατασκευαστή εθνικών «μύθων».

Ιδίως τέτοιες ημέρες, κοντινές στην επέτειο της 25ης Μαρτίου, την ώρα που άλλοι λαοί, αντίστοιχες ημέρες, αναζητούν συνεκτικούς δεσμούς, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τα συμπτώματα της διάλυσης και της αποξένωσης των καιρών μας, ορισμένοι συμπατριώτες μας αισθάνονται την ανάγκη να ανακαλύψουν ή και να εφεύρουν δήθεν αλήθειες, που, χωρίς τεκμηρίωση, το μόνο που καταφέρνουν είναι να μας διχάζουν και να μας ακυρώνουν ως έθνος και ως πρόσωπα. Χωρίς αμφιβολία είναι επιβλαβές για ένα έθνος να στηρίζεται σε μια ωραιοποιημένη ιστορική μνήμη που αποσιωπά λάθη και πάθη. 

Είναι όμως εξίσου βέβαιο ότι ένα έθνος με ιστορική διαδρομή απαξιωμένη και απογυμνωμένη από ηρωισμό και ιδανικά, αλλά και με χλευασμένο το βασικότερο στήριγμά του σε καιρούς πικρής σκλαβιάς, κινδυνεύει να χάσει το παρόν και το μέλλον του.

Η φετινή επέτειος της 25ης Μαρτίου δεν απετέλεσε, δυστυχώς, εξαίρεση. Σε περίοδο που, ως λαός, έχουμε απόλυτη ανάγκη από νηφάλια ανάλυση και έντιμη αξιολόγηση των συμπεριφορών και των επιλογών μας στο μακρινό, αλλά και στο πρόσφατο παρελθόν, δηλώσεις όπως αυτές του κ. Νίκου Δήμου επιμένουν να μας επαναφέρουν, τόσο από πλευράς ουσίας όσο και από πλευράς ύφους, σε εποχές διχασμού, εύκολων συνθημάτων και εξόφθαλμης μονομέρειας. Δηλώσεις για την Εκκλησία, που δήθεν εναντιώθηκε στην Επανάσταση του 1821 και υπέσκαψε κάθε προσπάθεια απελευθέρωσης, στερούνται κάθε ιστορικής τεκμηρίωσης. Οταν μάλιστα η ιστορική έρευνα έχει επανειλημμένως διαπιστώσει την πολυπλοκότητα της ιστορικής πραγματικότητας, αλλά και των κοινωνικών φαινομένων, ο κ. Δήμου επιμένει να προσεγγίζει γεγονότα που συνέβησαν πριν από 190 χρόνια με υπεραπλουστεύσεις και αποσιωπήσεις στοιχείων, που εγγίζουν τα όρια της εμμονής.

Είναι όντως απορίας άξιον άνθρωποι με -κατά δήλωσή τους- προοδευτική ταυτότητα να αρκούνται σε απλοϊκή συνθηματολογία, χωρίς να αντιλαμβάνονται ότι, πέρα από την ιστορική ανακρίβεια, συμμετέχουν έμμεσα στη διαμόρφωση μιας παγκοσμιοποιημένης κοινωνίας, αποτελούμενης από λαούς χωρίς εθνικά χαρακτηριστικά, χωρίς ιστορικά πρότυπα και χωρίς πολιτιστική ταυτότητα. Αλήθεια, πώς θα χτιστούν συλλογικά οράματα χωρίς στέρεη εθνική συνείδηση, στηριγμένη στην αλήθεια και την απροκατάληπτη έρευνα;

Αυτή την αλήθεια επιδιώκει να αναζητήσει η Εκκλησία και να απαντήσει, όχι με συνθήματα και απλοϊκές αντιπαλότητες, αλλά με σοβαρή επιστημονική έρευνα. Μόλις την περασμένη Δευτέρα, 17 Μαρτίου, έγινε παρόντος του Αρχιεπισκόπου η επίσημη παρουσίαση από την Ιερά Σύνοδο του τόμου των εισηγήσεων του Α´ Διεθνούς Συνεδρίου που είχε πραγματοποιηθεί τον Νοέμβριο του 2012 με τίτλο «Ιστοριογραφία και πηγές για την ερμηνεία του 1821» και που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΑΡΧΟΝΤΑΡΙΚΙ. Το συνέδριο (όπως και το Β´, το οποίο ήδη πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο του 2013) είναι ενταγμένο σε μια σειρά με τίτλο: «1821-2021: 10 Επιστημονικά συνέδρια για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821». Πρόκειται για μια πρωτοβουλία της Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Πολιτιστικής Ταυτότητος της Εκκλησίας της Ελλάδος, η οποία θα ολοκληρωθεί το 2021 και έχει στόχο την ανάδειξη της ιστορικής αλήθειας για όλες τις πτυχές του μεγάλου αυτού γεγονότος, μέσα από την κατάθεση διαφορετικών γνωμών και απόψεων, χωρίς μονομέρειες και φανατισμούς.

Ποιο είναι το ζητούμενο; Μήπως η τεκμηριωμένη αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας; Αναμφίβολα ναι. Οχι, όμως, μόνο αυτό. Ζητούμενο αποτελεί και η διαμόρφωση ενός καλύτερου μέλλοντος. 

Πηγή: ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ