ΤΑ ΧΗΜΙΚΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΜΑΣ

Σχόλιο: Ενα καταπληκτικό,περιεκτικό , επιστημονικό άρθρο που αξίζει να το διαβάσουμε και να το διαδώσουμε

Χρήστου Μαλτέζου

Δρ. Χημικού,

Επιθεωρητή  Ποιότητας

Πόσες χημικές ουσίες αποτελούν απειλή για την υγεία μας και το περιβάλλον, πόσες δεν έχουν ελεγχθεί για τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις τους στην υγεία μας και που μπορεί να κρύβονται στα προϊόντα που χρησιμοποιούμε καθημερινά;

Για ποιο λόγο κυκλοφορούν προϊόντα με χημικές ουσίες που δεν είναι αποδεδειγμένα ασφαλείς;

ΠΡΟΛΟΓΟΣ:

Εκτός από τα φάρμακα, όλες οι ενώσεις που χρησιμοποιούνται εμπορικά δεν δοκιμάζονται για τυχόν μακροπρόθεσμες επιπτώσεις. Ο μόνος έλεγχος έχει να κάνει με την ενδεχόμενη τοξικότητα, δηλαδή τα όρια ασφαλείας, ώστε να αποτραπούν άμεσες παρενέργειες στην υγεία. Όσον αφορά τη μακροχρόνια δράση τους, όταν διαπιστωθεί πρόβλημα και επιβεβαιωθεί από αρκετές έρευνες, τότε αποσύρεται από το εμπόριο η ένωση που ευθύνεται.

Τόσο στην Ευρώπη όσο και στις ΗΠΑ έχουν μέχρι σήμερα θεσπιστεί αρκετοί νόμοι που υποχρεώνουν τις βιομηχανίες να αναγράφουν τα συστατικά των προϊόντων τους ή κανονισμοί που καθορίζουν ανώτατες επιτρεπόμενες ποσότητες για πολλά χημικά. Η δε νομοθεσία πλέον διαπνέεται από την «αρχή της πρόληψης».

Όσο για μας είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τις «ύποπτες» κατηγορίες προϊόντων, ποιες είναι οι παρενέργειες για τις οποίες αυτά κατηγορούνται αλλά και τις προϋποθέσεις που μπορούν να καταστήσουν αυτά τα προϊόντα λιγότερο ή περισσότερο επικίνδυνα.

1. Κουρτίνες και δάπεδα από βινύλιο (PVC)

Τα πρόσθετα που χρησιμοποιούνται για να γίνει εύκαμπτο το PVC των προϊόντων όπως κουρτίνες μπάνιου ονομάζονται φθαλικοί εστέρες. Αυτές οι ουσίες μπορούν με τη θερμότητα να «μεταναστεύσουν» από το βινύλιο και, καθώς περνούν στον ανθρώπινο οργανισμό, να προκαλέσουν ορμονικές διαταραχές και βλάβες στο αναπαραγωγικό σύστημα. Τα δάπεδα βινυλίου εκτός από φθαλικούς εστέρες, μπορεί να περιέχουν ενώσεις τρι-βουτυλο-κασσίτερου (tributyltin, TBT) που βλάπτουν το ανοσιοποιητικό σύστημα και γενετικό υλικό των ζώντων οργανισμών. 

Επίσης: Σε μορφή «μαλακού» πλαστικού, το PVC κάνει την εμφάνισή του και σε αρκετά αντικείμενα καθημερινής χρήσης, όπως παιδικά παιχνίδια, μπλουζάκια, αδιάβροχα και μουσαμάδες.

ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ

•   Αντί για κουρτίνες μπάνιου από PVC, μπορούμε να επιλέξουμε υφασμάτινες κουρτίνες ή προστατευτικά από άθραυστο γυαλί.
•   Η Ε.Ε. έχει απαγορεύσει την κυκλοφορία προϊόντων παιδικής φροντίδας και παιχνιδιών από PVC που περιέχουν ορισμένους φθαλικούς εστέρες και τα οποία προορίζονται για παιδιά κάτω των τριών ετών. Γι’ αυτό πρέπει να βεβαιωνόμαστε ότι τα προϊόντα που επιλέγουμε έχουν την ένδειξη «CE», καθώς σε άλλες χώρες δεν ισχύει η ίδια απαγόρευση.
•   Τα παιδιά στο σπίτι καλό είναι να μην έρχονται σε επαφή με αντικείμενα PVC τα οποία βάζουν στο στόμα, όπως και να αποφεύγονται προϊόντα βινυλίου και για παιδιά άνω των τριών ετών.

2. Προϊόντα ξύλου, βερνίκια – βαφές επίπλων

Προϊόντα ξύλου όπως μελαμίνες, κόντρα πλακέ, μοριοσανίδες (νοβοπάν), Ινοσανίδες (MDF), συγκολλώνται με ουσίες που περιέχουν φορμαλδεΰδη, που εκλύεται στο περιβάλλον και ενοχοποιείται για αλλεργίες, κινητικά προβλήματα, δερματίτιδες, ενώ θεωρείται «ύποπτη» για καρκίνο.

Τα βερνίκια και οι βαφές επίπλων που δεν είναι υδατοδιαλυτά χρησιμοποιούν πτητικές οργανικές ενώσεις (VOC) σε μεγάλες περιεκτικότητες, ουσίες οι οποίες εξατμίζονται και ενοχοποιούνται για επιβάρυνση του κεντρικού νευρικού συστήματος -με συμπτώματα όπως υπνηλία, πονοκέφαλο ή ναυτία-, για αλλεργίες, δερματίτιδες και βρογχικό άσθμα.

ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ

•   Να προτιμάμε το μασίφ ξύλο ή προϊόντα με μηδενικές ή χαμηλές εκπομπές φορμαλδεΰδης – κλάσης Ε1. Προσοχή στην επιλογή των επίπλων για τα παιδικά δωμάτια.

•   Στην αγορά κυκλοφορούν πολλά βερνίκια και βαφές που χρησιμοποιούν νερό ως διαλύτη, με συνέπεια να έχουν πιο «ήπιες» εκπομπές.
•   Μπορεί κανείς να βρει οικολογικά βερνίκια και βερνικοχρώματα, που πρέπει να είναι πιστοποιημένα και να φέρουν το ειδικό σήμα της Ε.Ε. «μαργαρίτα» ή τον «γαλάζιο άγγελο» αν είναι γερμανικό προϊόν.

•   Καλό θα είναι να ελέγχουμε τα χρώματα που χρησιμοποιήθηκαν στα έπιπλα που αγοράζουμε.

•   Αν θελήσουμε να βάψουμε, θα πρέπει να το κάνουμε σε εξωτερικούς και καλά αεριζόμενους χώρους.

•   Ιδιαίτερα όταν υπάρχουν παιδιά στο σπίτι, πρέπει να επιλέγουμε προσεκτικά τα καθαριστικά πατωμάτων ή ξύλινων επίπλων, προτιμώντας τα βιοδιασπώμενα προϊόντα.

3. Αντικολλητικά σκεύη

Οταν η επίστρωση αποτελείται από Teflon, σε θερμοκρασίες μεγαλύτερες από 260οC (το κρέας ψήνεται στους 200 – 230οC), το υλικό αρχίζει να εκλύει αναθυμιάσεις οι οποίες, με την εισπνοή, προκαλούν συμπτώματα παρόμοια με αυτά της γρίπης. Οι αναθυμιάσεις αυτές ενοχοποιούνται και για καρκινογενέσεις, χωρίς αυτό να έχει πλήρως αποδειχτεί. Το τεφλόν χρησιμοποιείται σε δεκάδες μάρκες από τηγάνια, φριτέζες, τοστιέρες ή ταψιά και ως υλικό επίστρωσης σε αυτοκαθαριζόμενους φούρνους.

ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ

•   Προσοχή στα σκεύη που ανεβάζουν πολύ υψηλές θερμοκρασίες όπως οι φριτέζες ή τηγάνια γουόκ (κοίλα), στη θέση των οποίων πρέπει να προτιμώνται αντικολλητικά χωρίς τεφλόν (συνήθως με επίστρωση κεραμικού) ή σκεύη από άλλα υλικά, όπως χυτοσίδηρο.
•   Το τεφλόν γίνεται ιδιαίτερα επικίνδυνο όταν υπερθερμαίνεται, αν π.χ. ξεχάσουμε το τηγάνι στο αναμμένο μάτι και όταν έχει χαραχτεί η επίστρωσή του.
•   Δεν χρησιμοποιούμε τη λειτουργία «αυτοκαθαρισμού» σε φούρνους με τεφλόν, καθώς στο εσωτερικό τους αναπτύσσονται θερμοκρασίες έως και 500 βαθμών C.

4. Κρέμες, σαπούνια, λοσιόν

Μερικά προϊόντα απολύμανσης χεριών περιέχουν τρικλοζάνη (triclosan) μία πολύ-χλωρο-φαινοξυ-φαινόλη που χρησιμοποιείται σαν βιοκτόνος ουσία. Η εκτεταμένη χρήση της μπορεί να κάνει τα βακτήρια ανθεκτικά στα αντιβιοτικά.

 Όπως έδειξαν πειράματα σε ζώα, διαταράσσει το ενδοκρινικό σύστημα. Παρότι αυτό δεν σημαίνει πως έχει την ίδια επίδραση στον άνθρωπο, ειδικοί ανησυχούν γιατί η εν λόγω ουσία εντοπίζεται στο μητρικό γάλα. Ο Καναδικός Ιατρικός Σύλλογος έχει ζητήσει να απαγορευτεί η χρήση της σε οικιακά προϊόντα, καθώς εκφράζονται υπόνοιες ότι, όταν αντιδρά με το χλώριο του νερού, παράγει καρκινογόνο χλωροφόρμιο.
Επίσης: Η τρικλοζάνη (triclosan) χρησιμοποιείται σε οδοντόκρεμες, σαπούνια, καθαριστικά προσώπου, αφρούς ξυρίσματος, κρεμοσάπουνα και στοματικά διαλύματα.

ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ

•   Διαλέγουμε αντισηπτικές λοσιόν που περιέχουν αποκλειστικά αλκοόλη. Ο αμερικανικός Οργανισμός Φαρμάκων και Τροφίμων (FDA) αναφέρει πως τα αντιβακτηριδιακά είδη καθαρισμού των χεριών με triclosan δεν είναι πιο αποτελεσματικά στην καταπολέμηση των μικροβίων από το κοινό σαπούνι. Αλλες μελέτες προειδοποιούν πως η τρικλοζάνη αυξάνει την ανθεκτικότητα των βακτηριδίων στα αντιβιοτικά.
•   Όσον αφορά τα υπόλοιπα προϊόντα, διαβάζουμε προσεκτικά τις ετικέτες – το triclosan μπορεί να αναφέρεται και με άλλες εμπορικές ονομασίες, όπως Microban, Irgasan DP-300, Lexol 300, Ster-zac, Βiofresh και Cloxifenolum.

5. Πλαστικά είδη κουζίνας

Οταν κατασκευάζονται από πολυκαρβονικό υλικό, περιέχουν διφαινόλη Α (BPA), μια χημική ένωση που, όταν στα δοχεία υπάρχει ζεστό ή όξινο φαγητό, διαρρέει από το πλαστικό στα τρόφιμα. Μολονότι οι διαρροές υπολογίζονται κάτω από τα όρια ασφαλείας και η BPA αποβάλλεται από τον οργανισμό με τα ούρα, έρευνες σε πειραματόζωα έδειξαν πως η εν λόγω ουσία διαταράσσει το ενδοκρινικό σύστημα και προκαλεί βλάβες στο αναπαραγωγικό σύστημα και διαβήτη.

Επίσης: Από πολυκαρβονικό υλικό κατασκευάζονται πλαστικά πιρούνια, πιάτα, μπιμπερό κ.ά. Συχνά φέρουν την ένδειξη «PC» ή τα βελάκια ανακύκλωσης με τον αριθμό 7.

ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ

•   Αντί για πολυκαρβονικό πλαστικό, να προτιμούνται σκεύη από άλλα υλικά, όπως γυαλί.

•   Επειδή τα μπιμπερό αποστειρώνονται σε υψηλές θερμοκρασίες, πολλοί ειδικοί υποστηρίζουν ότι μεγάλες ποσότητες BPA διαρρέουν στο γάλα· η Δανία αποφάσισε να απαγορεύσει τα μπιμπερό με διφαινόλη Α από τον Απρίλιο του 2010. Μπιμπερό χωρίς διφαινόλη Α («BPA free») εμπορεύονται αρκετές εταιρείες στη χώρα μας.

6. Χρώματα

Οι συμβατικές λαδομπογιές περιέχουν οργανικούς διαλύτες που είναι πετρελαϊκά μίγματα υδρογονανθράκων (όπως το white spirit) και οργανικές πτητικές ενώσεις (VOC), όπως και τα πλαστικά χρώματα – σε μικρότερες συγκεντρώσεις γιατί είναι υδατοδιαλυτά. Η επαφή δέρματος με φυτικό τερεβινθέλαιο (νέφτι) μπορεί να προκαλέσει δερματίτιδα.

Στις πλαστικές μπογιές χρησιμοποιούνται και φθαλικοί εστέρες, αμμωνία, κάδμιο, κοβάλτιο και γλυκόλη. Αυτά είναι ουσίες που μπορεί να προκαλέσουν αναπνευστικά προβλήματα, παρενέργειες στο κεντρικό νευρικό σύστημα και βλάβες σε ήπαρ ή νεφρά.

ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ

•   Προτιμάμε υποκατάστατα των λαδομπογιών που έχουν για διαλύτη το νερό· όταν πρέπει να χρησιμοποιηθεί αστάρι, επιλέγουμε υδατοδιαλυτό προϊόν.
•   Ψάχνουμε για βαφές με την ένδειξη «Low VOC» και «No VOC», που σημαίνει χαμηλή συγκέντρωση σε οργανικές πτητικές ενώσεις.
•   Για να αποφύγουμε και τις υπόλοιπες επικίνδυνες ουσίες που περιέχει μια πλαστική μπογιά, επιλέγουμε προϊόντα με την ειδική σήμανση της Ε.Ε. («μαργαρίτα»).

•   Αν πρόκειται να ξύσουμε τις παλιές μπογιές από τοίχους σε σπίτι που έχει χτιστεί πριν από το 1978, πρέπει οπωσδήποτε να φοράμε μάσκα· μέχρι τότε τα χρώματα περιείχαν μεγάλες συγκεντρώσεις μολύβδου, που είναι πολύ επικίνδυνο.

7. Σκοροκτόνα, Εντομοκτόνα

Ορισμένα προϊόντα χρησιμοποιούν ως δραστική ουσία το παρα-διχλωρο-βενζόλιο (ή αλλιώς PDCB), που, όταν εισπνέεται, μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό στη μύτη και στους πνεύμονες, ενώ μακροπρόθεσμα θεωρείται υπαίτιο για βλάβες στο ήπαρ και στα νεφρά.

Τα Εντομοκτόνα που διαχέονται με τη βοήθεια ηλ. συσκευής (πλακέτες, διαλύματα) μπορεί να περιέχουν 20% Λινδάνη (Lindane). Άλλα ονόματα της ουσίας αυτής είναι: γ-hexachloro-cyclohexane ή gammaxene ή  Gammallin. Είναι ουσία τοξική στο ήπαρ, στο αίμα και στο νευρικό σύστημα.

ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ

•   Η φυσική λεβάντα κρατάει μακριά το σκόρο από τα μάλλινα ρούχα.
•   Οσον αφορά τα χημικά εντομοκτόνα, ο γενικός κανόνας είναι να χρησιμοποιούνται όσο το δυνατόν λιγότερο στο σπίτι. Για να αντιμετωπίσετε την εισβολή κατσαρίδων, π.χ., μπορείτε να χρησιμοποιήσετε βόρακα, λευκή σκόνη που πωλείται στα φαρμακεία.

8. Κουρτίνες, πετσέτες, σεντόνια

Τα τοξικά βαρέα μέταλλα κάδμιο και χρώμιο μπορεί να χρησιμοποιούνται στη βαφή υφασμάτων για κουρτίνες. Η φορμαλδεΰδη χρησιμοποιείται σαν παράγοντας κατά του λίπους σε υφάσματα πετσέτας.

Στα κλινοσκεπάσματα, και γενικά στα υφάσματα, μπορεί να έχει προστεθεί ένα «κοκτέιλ» χημικών. Αυτά περιλαμβάνουν φορμαλδεΰδη, ουσία ύποπτη για καρκινογένεση και αλλεργίες, που δεν έχει ακόμη απαγορευτεί για χρήση στα υφάσματα. Τα σεντόνια μπορεί να περιέχουν DDT (dichloro-diphenyl-trichloroethane) και παραθείο (methyl parathion) και τα δύο χημικά είναι φυτοφάρμακα που ακόμη χρησιμοποιούνται στην καλλιέργεια του βαμβακιού στις χώρες του τρίτου κόσμου

9. Στρώματα

Ένα στρώμα, και ειδικά από αφρώδες ελαστομερές (latex foam), μπορεί να περιέχει πολλά διαφορετικά χημικά. Μπορεί να περιέχει βουταδιένιο (butadiene) και νιτροσοαμίνες (nitrosamines) που είναι γνωστά σαν καρκινογόνα. Και τα δύο έχουν περιληφθεί σε ελεγκτικό κανονισμό, αλλά όχι για την χρήση τους σε στρώματα.

Πτητικές οργανικές ενώσεις (VOC) μπορεί να ερεθίσουν τα μάτια, τον λαιμό και τους πνεύμονες και να προκαλέσουν προβλήματα υγείας, Ένα στρώμα είναι πιθανόν να περιέχει υψηλές συγκεντρώσεις βρωμιωμένων επιβραδυντών φλόγας, (BFR). Τέλος, ένα στρώμα μπορεί να περιέχει φορμαλδεΰδη.

10. Υποδήματα

Στη παραγωγή υποδημάτων μπορεί να χρησιμοποιηθούν πολλά χημικά. Βαρέα, τοξικά μέταλλα όπως αρσενικό, κάδμιο και μόλυβδος, αλλά και φορμαλδεΰδη, αζο-βαφές, νιτροσοαμίνες, πτητικές οργανικές ενώσεις (VOC) και PVC.

11. Συνθετικές μοκέτες – χαλιά

Αν δεν είναι καλής ποιότητας, καθώς φθείρονται οι ίνες τους, δημιουργούν μικρο-σωματίδια που εισπνέονται και προκαλούν πνευμονοπάθειες. Επίσης, κάποιες φορές περιέχουν φορμαλδεΰδη. Για να αυξηθεί η αντίσταση στις πυρκαγιές, εμποτίζονται με βρωμιωμένους επιβραδυντές φλόγας (BFR), ανθεκτικές χημικές ενώσεις που δρουν ως «ορμονικοί διαταράκτες» και συσσωρεύονται στον οργανισμό.

Επίσης: Βρωμιωμένοι επιβραδυντές φλόγας χρησιμοποιούνται σε στρώματα, ηλεκτρικές συσκευές (π.χ.πλυντήρια, κουζίνες, λάμπες) και ηλεκτρονικές συσκευές (π.χ. τηλεοράσεις, υπολογιστές, ραδιόφωνα), με σκοπό να παρεμποδιστεί η εξέλιξη μιας πυρκαγιάς.
Οι ίδιες ουσίες προστίθενται σε πλαστικές καρέκλες ή τραπέζια και σε ρούχα από συνθετικό υλικό.

ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ

•   Οσον αφορά μοκέτες και χαλιά, επιλέγουμε προϊόντα με φυσικές κλωστικές ίνες. ­­­Επειδή οι περισσότεροι ατμοσφαιρικοί ρύποι καταλήγουν στο πάτωμα, δεν είναι υγιεινό να καλύπτουμε το σπίτι μας από άκρη σε άκρη.
•   Περιορίζουμε τη χρήση πλαστικών επίπλων και προτιμάμε ηλεκτρονικά είδη με την ένδειξη «BFR free».

•   Τα υφάσματα από συνθετικές ίνες που κατασκευάζονται στην Ε.Ε. πληρούν συγκεκριμένες προδιαγραφές ως προς την περιεκτικότητά τους σε επιβραδυντές, ενώ πολλές επώνυμες εταιρείες έχουν σταματήσει να χρησιμοποιούν τις εν λόγω ουσίες. Έτσι, αποφεύγουμε τα προϊόντα που δεν έχουν ένδειξη «CE» ή προτιμάμε ρούχα από φυσικές ύλες ύφανσης.

12. Κραγιόν

 Μπορεί να περιέχουν βουτυλικό υδροξυ-τολουόλιο (butylated hydroxytoluene, BHT), που χρησιμοποιείται σαν πρόσθετο και συντηρητικό. Είναι ουσία βλαπτική στο περιβάλλον, δηλητηριώδης στη κατάποση, αποσυντίθεται πολύ αργά, είναι τοξική και βιο-συσσωρευτική.

13. Βερνίκια νυχιών

Μπορεί να περιέχουν βουτυλο-φθαλικό εστέρα (dibutylphthalate, DBP) που είναι ενδοκρινικός διαταράκτης  και μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη δυνατότητα αναπαραγωγής ή και να προκαλέσει καρκίνο. Ορισμένα χρησιμοποιούν φορμαλδεΰδη και βαρέα μέταλλα, τα οποία ενοχοποιούνται για διαταραχές στο μεταβολισμό.

Επίσης: Τα τελευταία χρόνια γίνεται πολύς λόγος για την πιθανή καρκινογόνο δράση (ιδιαίτερα στο μαστό) των παραβινών (parabens) (π-υδροξυ-βενζοϊκοί εστέρες). Οι παραβίνες χρησιμοποιούνται σεοδοντόκρεμες και πολλά καλλυντικά ως συντηρητικό και, παρότι οι έρευνες δεν επιβεβαιώθηκαν από μεταγενέστερες μελέτες, ειδικοί συμβουλεύουν να αποφεύγονται τα προϊόντα με παραβίνες μέχρι να αποδειχθεί η ασφάλειά τους είναι ενδοκρινικές διαταράκτες, ειδικά η βουτυλο-παραβίνη. Σε κάποιακαλλυντικά τα αρώματα που περιέχουν είναι αλλεργιογόνα – έπειτα από έρευνες Αγγλων επιστημόνων το 2004. Επίσης, μερικά αποσμητικά περιέχουν Βουτυλικό υδροξυ-τολουόλιο (BHT), βλαπτικό στο περιβάλλον και δηλητηριώδες στη κατάποση και φθαλικούς εστέρες.

14. Βαφές μαλλιών

Μόνιμες βαφές μαλλιών είναι αυτές που δεν εξαφανίζονται μετά από 6-8 πλυσίματα. Το χρώμα πρέπει να ωριμάσει. Εάν η βαφή μαλλιών περιέχει 2 συστατικά που πρέπει να αναμειχθούν, τότε θεωρείται μόνιμη βαφή. Όλες οι βαφές μαλλιών που δεν μπορούν να ξεπλυθούν μπορεί να περιέχουν χημικά που είναι προβληματικά για την υγεία μας.

Η κατευθυντήρια οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξασφαλίζει ότι τα συστατικά στις βαφές μαλλιών έχουν σήμανση, αλλά παραμένει άγνωστο ποιοι συνδυασμοί χημικών θα μπορούσε να είναι μια πιθανή αιτία για αυξημένο ρίσκο καρκίνου.

ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ

•   Προτιμήστε βερνίκια νυχιών που αναφέρουν ρητά πως δεν περιέχουν φορμαλδεΰδη ή βαρέα μέταλλα.

•   Στο εμπόριο κυκλοφορούν καλλυντικά χωρίς παραβίνες ή φθαλικούς εστέρες. Αν όμως δεν είναι πιστοποιημένα, κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος για την ασφάλεια των χημικών ενώσεων που τις έχουν αντικαταστήσει. Γι’ αυτό, η καλύτερη λύση είναι η επιλογή βιολογικών καλλυντικών: παρότι δεν υπάρχει ενιαίο πρότυπο πιστοποίησης στην Ελλάδα, υπάρχουν καλλυντικά που πιστοποιούνται από ξένους οργανισμούς και φέρουν ειδική σήμανση (ICEA-AIAB, CCPB, Ecocert, Soil Association, BDIH, Ecocontrol) ή προϊόντα που εγκρίνονται από ελληνικούς φορείς με βάση κάποιο από τα παραπάνω πρότυπα.
•   Μελέτες έχουν δείξει πως όσοι εργάζονται σε κομμωτήρια εμφανίζουν αυξημένα ποσοστά λευχαιμιών και λεμφώματος, με πιθανότερες αιτίες τις χημικές βαφές και τα προϊόντα περιποίησης μαλλιών. Μπορεί η έκθεση ενός μέσου ανθρώπου σε αυτές τις ουσίες να είναι αρκετά μικρότερη, όμως συνίσταται η χρήση προϊόντων με όσο το δυνατόν λιγότερα χημικά πρόσθετα.

15. Καθαριστικά, απορρυπαντικά, χλωρίνες

Τα καθαριστικά και τα απορρυπαντικά μπορεί να περιέχουν ευαισθητοποιητές (που ερεθίζουν το δέρμα), μικροβιοκτόνα και πτητικές οργανικές ενώσεις που ερεθίζουν τα μάτια, τον λαιμό και τους πνεύμονες. Επίσης μπορεί να περιέχουν αλλεργιογόνες ή/και καρκινογόνες χρωστικές ουσίες. Τα απορρυπαντικάπλυντηρίου μπορεί να έχουν φωσφορικά άλατα που οδηγούν σε ευτροφισμό. Αυτό είναι μια διαδικασία όπου τα φωσφορικά αυξάνουν την ανάπτυξη της άλγης (υδρόφιλα φυτά, φύκια κ.α.)  σε λίμνες και ποτάμια, σε βάρος των άλλων μορφών ζωής (ψάρια, κ.α.).

Οι χλωρίνες μπορούν να προκαλέσουν ερεθισμό σε μάτια και δέρμα, ενώ, σε περιπτώσεις που χρησιμοποιείται σε μικρούς χώρους με ελλιπή εξαερισμό (π.χ. μπάνια), είναι δυνατόν να προκαλέσουν οξεία πνευμονίτιδα. Ακόμη πιο επικίνδυνες γίνονται όταν αναμειχθούν με προϊόντα που περιέχουν αμμωνία, γιατί παράγουν χλωραμίνη, ένα τοξικό αέριο που ευθύνεται για αναπνευστικά προβλήματα.

ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ

•   Περιορίζουμε δραστικά τα καθαριστικά που βασίζονται στη χλωρίνη.
•   Στη θέση των λευκαντικών που έχουν ως ενεργό συστατικό χλώριο ή χλωριούχες ενώσεις χρησιμοποιούμε προϊόντα με υπεροξείδιο του υδρογόνου (οξυζενέ).

•   Ανεξάρτητα από το είδος του καθαριστικού, ξεπλένουμε καλά τις επιφάνειες μετά το καθάρισμα. Αποφεύγουμε να χρησιμοποιούμε προϊόντα που δεν χρειάζονται ξέβγαλμα.

•   Υγρά πιάτων και προϊόντα απολύμανσης που περιέχουν triclosan τα αποφεύγουμε.
•   Αποφεύγουμε τα «σκληρά» προϊόντα καθαρισμού, όπως το «ακουαφόρτε» (υδροχλωρικό οξύ) ή αυτά που προορίζονται για την αφαίρεση υπολειμμάτων λίπους από το φούρνο. Το ίδιο ισχύει και για τα χημικά αποφρακτικά για τα σιφόνια (περιέχουν καυστική σόδα ή καυστική ποτάσα).

•   Η πιο ασφαλής λύση είναι τα βιολογικά καθαριστικά.

16. Ρούχα από στεγνό καθάρισμα

Τα ρούχα, υφάσματα ή χαλιά που μόλις έχουν επιστρέψει από το καθαριστήριο ενδέχεται να έχουν υπολείμματα από τον διαλύτη υπερχλωροαιθυλένιο (PERC), του οποίου οι ατμοί εισέρχονται στο ανθρώπινο σώμα μέσω του δέρματος και της αναπνευστικής οδού και, σύμφωνα με τη Διεθνή Υπηρεσία Ερευνών για τον Καρκίνο, θεωρείται ύποπτο για καρκινογενέσεις.

ΣΥΜΒΟΥΛΗ

•   Παρότι ο κίνδυνος είναι σαφώς μεγαλύτερος για όσους εργάζονται στα καθαριστήρια, καλό θα ήταν να αερίζουμε τα ρούχα και τα υφάσματα για μερικές ώρες.

17. Φυτά και λουλούδια

Τα φυτά και λουλούδια της γλάστρας δέχονται μεγάλες ποσότητες φυτοφαρμάκων. Τα φυτοφάρμακα μπορεί να βλάψουν την υγεία μας και το περιβάλλον. Το λουλούδι χρυσάνθεμο (Chrysanthemum) δέχεται φυτοφάρμακα περισσότερο από 900 φορές τον χρόνο, ενώ η φυτεία ραντίζεται 2 φορές τον χρόνο.

ΣΥΜΒΟΥΛΗ

Μετά από κάθε επαφή με τα λουλούδια, ειδικά με τα κομμένα, να πλένετε καλά τα χέρια σας ή αν είναι δυνατό να αγοράζεται φυτά και λουλούδια οικολογικής καλλιέργειας. 

ΕΠΙΛΟΓΟΣ :

Όσο λιγότερα χημικά περιέχει ένα προϊόν, τόσο καλύτερα.

Το ιδανικότερο θα ήταν να στραφούμε σε φυσικές ή «παραδοσιακές» εναλλακτικές λύσεις – υπάρχουν πολλοί πρακτικοί τρόποι για να καθαρίσουμε το σπίτι, χρησιμοποιώντας καθαρό σαπούνι ή μείγματα από λεμόνι και ξίδι. Βέβαια, μερικές χημικές ουσίες είναι απαραίτητες σε ειδικές περιπτώσεις: π.χ. η χλωρίνη, αν θέλουμε να απολυμάνουμε μια κοινόχρηστη τουαλέτα, για να αποφύγουμε τον κίνδυνο λοιμώξεων. Ακόμη και τότε, όμως, θα πρέπει να ακολουθούμε πιστά τις οδηγίες χρήσης – να αποφεύγουμε την εισπνοή αναθυμιάσεων, να φοράμε γάντια ή να πλένουμε τα χέρια μετά τη χρήση. Τέλος, είναι σημαντικό να εφαρμόζουμε παλιές καλές πρακτικές, όπως ο συχνός και επιμελής αερισμός των σπιτιών, ώστε να αποφεύγεται η έκθεση σε χημικές ουσίες που μπορεί να συσσωρεύονται.

ΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΙΩΣΥΝΗ