ΟΙ ΣΧΙΣΜΑΤΙΚΟΙ ΣΚΟΠΙΑΝΟΙ ΔΕΚΤΟΙ ΑΝΕΥ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ;

 

Ἀντιπροσωπία τῶν Σκοπιανῶν διεξήγαγε συνομιλίας
μὲ τὸν Πατριάρχην Βαρθολομαῖον (Φανάρι, 3.3.2023).
Ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος κρατᾶ τὴν οὐρὰν τοῦ μανδύα
τοῦ Πατριάρχου Βαρθολομαίου ἤ τοῦ “Ἀρχιεπισκόπου” Σκοπίων;
«Μεγαλυτέρα ζημία ὁ Τόμος Αὐτοκεφαλίας
ἀπὸ τὴν καθαίρεση τοῦ Πριζρένης Ἀρτεμίου»

«Τὸ ὄνομα αὐτῶν δὲν ἀντικατοπτρίζει τὸ πραγματικὸ πολιτικὸ
καὶ ἐκκλησιαστικὸ ἱστορικὸ παρελθόν,
γι’ αὐτὸ καὶ θὰ εἶναι γιὰ πάντα μῆλο τῆς ἔριδος»

Γράφει ὁ κ. Μίοντραγκ М. Πέτροβιτς, Δρ. Θεολογίας ΕΚΠΑ
καὶ τ. ἐρευνητὴς τῆς Σερβικῆς Ἀκαδημίας Τεχνῶν καὶ Ἐπιστημῶν

Σχετικὰ μὲ τὸν Τόμο ποὺ παραχώρησε ἡ Ἐκκλησία τῆς Σερβίας στὴν “Μακεδονικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία – Ἀρχιεπισκοπὴ Ἀχρίδας” καθ’ ὅσον ἔχει ἡ κατάσταση μέχρι τὴν 1η Φεβρουαρίου 2023 νὰ σημειώσουμε τὰ ἑξῆς:

Εἶναι ἀδιαμφισβήτητο γεγονὸς ὅτι ἡ ζημία ποὺ προκάλεσε στὴν Ἐκκλησία τῆς Σερβίας ὁ Τόμος στὴν “Μακεδονικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία – Ἀρχιεπισκοπὴ Ἀχρίδας” εἶναι μεγαλύτερη ἀπὸ αὐτὴ ποὺ προκάλεσε ἡ ἀπόφαση γιὰ τὸν Ἐπίσκοπο Rasko-Prizren Ἀρτέμιο.

Τὸ κείμενό μας ποὺ ἀκολουθεῖ ἀποτελεῖ συνέχεια τοῦ κειμένου μὲ τίτλο «Ἡ ζημία ἀπὸ τὸν τόμο αὐτοκεφαλίας», ποὺ δημοσιεύτηκε στὸν ἱστότοπο «Стање ствари» στὶς 30 Σεπτεμβρίου 2022.

Ὅλες οἱ προσπάθειες τῆς κορυφῆς τῆς Σερβικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας καὶ ἰδιωτῶν νὰ δικαιολογήσουν τὴν παραχώρηση τοῦ Τόμου στὴν «Μακεδονικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία – Ἀρχιεπισκοπὴ Ἀχρίδας» δὲν εἶναι τίποτε ἄλλο παρὰ νέα λάθη. Ἡ αἰτιολόγηση ἑνὸς ἀνεπανόρθωτου λάθους ποὺ ἔχει ἤδη εἰσέλθει στὴν ἱστορία τῆς Σερβικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας, ἄρα καὶ στὴν ἱστορία ὅλων τῶν τοπικῶν Ὀρθόδοξων Ἐκκλησιῶν, εἶναι ἀντανάκλαση ἀνεπαρκοῦς προνοητικότητας καὶ βλάβης κατὰ τὴν ἔκδοση ἑνὸς τέτοιου Τόμου. Δείκτης καὶ ἐπιβεβαίωση τῆς ἄποψής μου εἶναι, μεταξὺ ἄλλων, ἡ ἐξήγηση τοῦ ἐπισκόπου Μπάτσκας, Δρ. Εἰρηναίου Μπούλοβιτς, ἡ ὁποία δημοσιεύθηκε μὲ τὴ μορφὴ μίας περιεκτικῆς χριστουγεννιάτικης συν­έντευξης στὸ Pecat – ἐφημερίδα τῆς ἐλεύθερης Σερβίας, ἀρ. φ. 744 τῆς 30ῆς Δεκεμβρίου 2022 (σελ. 7-16) ὑπὸ τὸν τίτλο: «Ἡ Ἐκκλησία τῆς Σερβίας διατήρησε, δὲν πούλησε οὔτε παρέδωσε τὰ ἱερὰ τῶν Νεμάνια».

Ὡστόσο, σὲ ἱστορική, κανονικὴ καὶ πραγματιστικὴ θεώρηση, δὲν μπορεῖ νὰ εἰπωθεῖ ὅτι ὑπάρχει αὐθεντικὴ βάση καὶ ἁρμονία στὰ ἀκόλουθα λόγια τοῦ ἐπισκόπου Μπάτσκας, Δρ. Εἰρηναίου Μπούλοβιτς:

– «Τὸ καθεστὼς τῆς Ἐκκλησίας στὴ Βόρεια Μακεδονία εἶναι κανονικὰ πλήρως καὶ ἀδιαμφισβήτητα ρυθμισμένο» (σελ. 13).

– «Ὁρισμένες κριτικὲς … δὲν ἔχουν βάση στὸ ἐκκλησιαστικὸ δίκαιο ἢ στὴν ἐκκλησιολογία γενικά…» (σελ. 13).

– «Στὸν Τόμο γιὰ τὸ αὐτοκέφαλο ἀναφέρεται ξεκάθαρα καὶ ἐκτύπως ὅτι ἡ Σερβικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία «παραχωρεῖ» τὴν ἱστορική της κληρονομιὰ στὴ νέα αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία» (σελ. 13).

– «… ὅλες οἱ τοπικὲς Ἐκκλησίες ἔχουν καθιερώσει λειτουργικὴ καὶ κανονικὴ κοινωνία μὲ τὴ νεοσύστατη Ἐκκλησία… Ἡ Ἐκκλησία μας ἀφήνει ἀνοιχτὸ τὸ ζήτημα τοῦ ὀνόματος καὶ θὰ δεχθεῖ ὁποιοδήποτε ὄνομα εἶναι ἀποτέλεσμα γενικῆς συμφωνίας καὶ συνομολόγησης, μέχρι τότε ἀποδέχεται τὸ ὄνομα, μὲ τὸ ὁποῖο αὐτοαποκαλεῖται ἡ ἀδελφὴ Ἐκκλησία, δηλ. τὸ ὄνομα «Μακεδονικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία – Ἀρχιεπισκοπὴ Ἀχρίδας» (σελ. 14).

Ἀπὸ τὸ ἀναφερόμενο κείμενό μου γιὰ αὐτὸ τὸ θέμα στὸν ἱστότοπο «Stanje sati», ὁ ἀναγνώστης μπορεῖ νὰ συμπεράνει, ἐὰν τέτοιες δηλώσεις τοῦ Ἐπισκόπου Μπάτσκας, Δρ. Εἰρηναίου Μπούλοβιτς, ἀντικατοπτρίζουν τὴν ἀλήθεια καὶ τὴν εἰλικρίνεια.

Πῶς ἐξαφανίστηκαν ξαφνικὰ τὰ τελευταῖα 75 χρόνια τοῦ σχίσματος τῆς λεγόμενης «Μακεδονικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας» καὶ πῶς προέκυψε ξαφνικὰ τὸ ὄνομα «Μακεδονικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία – Ἀρχιεπισκοπὴ Ἀχρίδας»; Ἕνας τέτοιος Τόμος δὲν λέει κατ’ οὐσίαν ὅτι ἡ Σερβικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία εὑρισκόταν σὲ λάθος ὅλο αὐτὸ τὸ διάστημα καὶ ὅτι παραδέχεται μὲ μεγάλη καθυστέρηση ὅτι ἡ αὐτοαποκαλούμενη «Μακεδονικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία» εἶχε δίκαιο; Γίνεται δεκτὴ ἡ σχισματικὴ ἐκκλησία στὴν κανονικὴ καὶ λειτουργικὴ κοινωνία χωρὶς καμία μετάνοια καὶ ἐπιτίμιο;

Εἶναι δυνατὸν νὰ δώσουμε Τόμο αὐτοκεφαλίας, καὶ νὰ ἀφήσουμε τὸ ὄνομα τῆς νεοϊδρυθείσας ἐκκλησίας στὴν αὐθαιρεσία; Γιατί ὁρισμένες τοπικὲς Ὀρθόδοξες ἐκκλησίες ἀρνοῦνται νὰ ἀναγνωρίσουν μία τέτοια νεοϊδρυθεῖσα ἐκκλησία ἢ τῆς δίνουν αὐθαίρετα ἕνα ἀπαράδεκτο ὄνομα, γιὰ παράδειγμα, τὸ ὄνομα «Ἐκκλησία τῆς Βόρειας Μακεδονίας», ὅπως ἔκανε ἡ Βουλγαρικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία; Δὲν εἶναι καὶ αὐτὸ ἕνα εἶδος μὴ ἀποδοχῆς τοῦ περιεχομένου τοῦ Τόμου, ποὺ κάποιοι Ὀρθόδοξοι ἐπίσκοποι ἐπιδεικνύουν ἔμπρακτα, ἀρνούμενοι νὰ κοινωνήσουν μὲ τὴν ἱεραρχία τῆς νεοϊδρυθείσας «Μακεδονικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας – Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀχρίδας»; Καὶ ὅπως ἡ βιολογικὴ μητέρα δὲν ἀφήνει τὴν κόρη της χωρὶς ἕνα συγκεκριμένο, ἀποδεκτὸ ὄνομα, ἔτσι καὶ ἡ μητέρα Ἐκκλησία χρειάζεται νὰ ἀφήσει τὴν κόρη της στὴν αὐθαιρεσία, ὅσον ἀφορᾶ τὸ ὄνομα; Στὴ συγκεκριμένη περίπτωση, τὸ ὄνομα αὐτὸ καθαυτὸ δὲν ἀντικατοπτρίζει τὸ πραγματικὸ πολιτικὸ καὶ ἐκκλησιαστικὸ ἱστορικὸ παρελθόν, γι’ αὐτὸ καὶ θὰ εἶναι γιὰ πάντα μῆλο τῆς ἔριδος.

Ὅταν ἀναφέρεται στὸν Τόμο γιὰ τὸ αὐτοκέφαλο ὅτι ἡ Σερβικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία «παραχωρεῖ τὴν ἱστορική της κληρονομιὰ στὴ νέα αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία» δὲν ἔρχεται σὲ ἀντίθεση μὲ τὴν ἔννοια τοῦ οὐσιαστικοῦ «αὐτοκεφαλία»; Ὅταν ἕνα χωράφι ἢ βοσκότοπος ἢ ὁποιοδήποτε ἀκίνητο δίνεται σὲ κάποιον γιὰ χρήση, ἡ ἰδιοκτησία δὲν χάνεται. Ἂν καὶ «ἡ ἐκχώρηση τῆς χρήσης τῆς ἱστορικῆς κληρονομιᾶς της» καταστρέφει τὴν αὐτοκεφαλία, οἱ «Μακεδόνες» δὲν θὰ τὸ ἐκτιμήσουν ποτέ. Τελικὰ ἡ «ἱστορικὴ κληρονομιὰ κάποιου», τόσο σημαντική, καταστρέφεται μὲ τέτοιο τρόπο;

Ὁ χρόνος, λοιπόν, θὰ δείξει τί εἴδους τροχιὰ καὶ πόση διάρκεια θὰ ἔχει ὁ Τόμος, ποὺ ἡ Σερβικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἐνεχείρισε στὴ μετέωρη «Μακεδονικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία – Ἀρχιεπισκοπὴ Ἀχρίδας». Εἶναι ἀναμφισβήτητο γεγονός, ὡστόσο, ὅτι ἡ ζημιὰ ποὺ προκάλεσε ὁ Τόμος στὴ Σερβικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία εἶναι μεγαλύτερη ἀπὸ αὐτὴ ποὺ προκάλεσε ἡ ἀπόφαση γιὰ τὸν Ἐπίσκοπο Rasko-Prizren Ἀρτέμιο.

Ο.Τ