Κατήχηση 4: Δικαιοσύνη Α΄ (Δέκα Εντολές)

Η έννοια της δικαιοσύνης απασχολεί κάθε άνθρωπο σε κάθε εποχή. Με έναν απλό τρόπο θα μπορούσαμε να ορίσουμε ότι δικαιοσύνη είναι να λαμβάνει κάθε άνθρωπος αυτό που του αξίζει. Ασφαλώς δεν θα ασχοληθούμε εδώ με την ανθρώπινη δικαιοσύνη, κάτι που είναι έργο των νομικών σχολών, αλλά με την δικαιοσύνη του Θεού.

Στο θέμα της δικαιοσύνης του Θεού δεν θα αναφερθούμε θεωρητικά, δηλαδή πώς αποδεικνύεται ότι ο Θεός είναι δίκαιος ή γιατί βασανίζεται ο δίκαιος άνθρωπος και προοδεύει ο άδικος. «Δίκαιος εἶ, Κύριε, ὅτι ἀπολογήσομαι πρὸς σέ, πλὴν κρίματα λαλήσω πρὸς σέ· τί ὅτι ὁδὸς ἀσεβῶν εὐοδοῦται, εὐθήνησαν πάντες οἱ ἀθετοῦντες ἀθετήματα;» (Ιερ. 12,1).

Με αυτά τα οδυνηρά ερωτήματα ασχολήθηκαν και οι Προφήτες και το βιβλίο του Ιώβ. Με βεβαιότητα απαντήσεις σε αυτές τις απορίες θα μας δώσει ο Χριστός στην Δευτέρα Παρουσία, όταν θα έρθει να κρίνει τους ανθρώπους και να αποδώσει οριστικά και αμετάκλητα την δικαιοσύνη του Θεού (Μτ. 25,31).

Ωστόσο, σε αυτό το κεφάλαιο θα ασχοληθούμε πρακτικά με την Θεία δικαιοσύνη, δηλαδή με τους νόμους και τις εντολές που έδωσε ο Θεός στους ανθρώπους. Και θα δούμε ότι τελικά η δικαιοσύνη, ο νόμος του Θεού, είναι προέκταση της αγάπης, δηλαδή ο Θεός δίνει εντολές για να κυριαρχήσει η αγάπη ανάμεσα στους ανθρώπους και να σβήσει η αδικία.

Οι πρώτες εντολές του Θεού δόθηκαν στον ίδιο τον Αδάμ, ο οποίος τις μεταδίδει στα παιδιά του, αλλά δυστυχώς ο ίδιος ο πρωτότοκος γιος του Αδάμ, ο Κάιν, γίνεται δολοφόνος, παραβιάζοντας τον νόμο του Θεού. Δεν γνωρίζουμε αν μέχρι την εποχή του Μωυσή είχαν καταγραφεί οι διάφορες θεϊκές εντολές (σε πήλινες πλάκες ή σε άλλο υλικό) ή αν μεταδίδονταν μόνο προφορικά.

Είμαστε, όμως, βέβαιοι ότι με την περίφημη Έξοδο του Ισραήλ από την Αίγυπτο (1374 π.Χ.) ο Θεός δίνει τις εντολές Του γραμμένες σε πέτρινες πλάκες, στο όρος Σινά, και έπειτα ο Μωυσής γράφει τα πέντε πρώτα βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης, με την φώτιση και την καθοδήγηση του Θεού.

Καθώς και στα πέντε αυτά βιβλία περιέχονται διάφορες εντολές, οι Ισραηλίτες συνήθιζαν να τα ονομάζουν Νόμο, Βιβλίο του Νόμου (Sefer Torah) ή Πεντάτευχο. Οι κορυφαίες και πιο γνωστές από αυτές τις εντολές είναι ο Δεκάλογος ή Δέκα Εντολές (Έξ. 20, 1-17 και Δευτ. 5, 6-21). Ας δούμε, όσο το δυνατόν συνοπτικά, το περιεχόμενο των Δέκα Εντολών.

Στην πρώτη εντολή ο Θεός ξεκαθαρίζει στον λαό Του και σε κάθε λαό της Γης ότι ο Θεός, ο δημιουργός του σύμπαντος, είναι ένας. Ταυτόχρονα καταδικάζεται κάθε άλλη πολυθεϊστική και ειδωλολατρική θρησκεία των ανθρώπων, οι οποίοι οφείλουν πίστη και λατρεία αποκλειστικά και μόνο στον αληθινό Θεό. Οποιαδήποτε άλλη «θεότητα» των ανθρώπινων θρησκειών είναι δαίμονας και όχι θεός (Ψλ. 95,5).

Αναμφίβολα, η έννοια του Θεού είναι απρόσιτη και ακατάληπτη, είναι πέρα από τις δυνάμεις της ανθρώπινης λογικής. Παρόλα αυτά, ο Θεός αποκάλυψε μερικώς στην Παλαιά Διαθήκη και πλήρως στην Καινή Διαθήκη ότι ενώ είναι ένας (ως προς την ουσία, την φύση Του), ταυτόχρονα είναι τριαδικός (ως προς τα πρόσωπα, τις υποστάσεις). Επομένως, ο μόνος αληθινός Θεός είναι η Αγία Τριάδα, ο Πατήρ, ο Υιός και το Άγιον Πνεύμα. Αυτό το μυστήριο της πίστης μας, το δόγμα των Χριστιανών, επισφραγίστηκε με τις αποφάσεις των δύο πρώτων Οικουμενικών Συνόδων της Εκκλησίας μας (4^ος αι. μ.Χ.).

Η δεύτερη εντολή απαγορεύει στους Εβραίους την κατασκευή ειδώλων και αγαλμάτων, κάτι που συνήθιζαν όλοι οι ειδωλολατρικοί λαοί της αρχαίας Μέσης Ανατολής, Αιγύπτιοι, Χαναναίοι, Φοίνικες κλπ. Οι Πατέρες της Εκκλησίας μάς εξηγούν ότι αυτός ο κανόνας ήταν μέτρο προστασίας των Εβραίων από τον κίνδυνο παρεκτροπής σε ειδωλολατρεία, όχι προσπάθεια του Θεού να εμποδίσει την θρησκευτική τέχνη.

Ως γνωστόν, αυτό το θέμα βασάνισε την Εκκλησία μας τον 8^ο αι. μ.Χ., με την περιβόητη Εικονομαχία, όπου οι εικονομάχοι έλεγαν ότι εμείς οι Ορθόδοξοι παραβιάζουμε αυτήν την δεύτερη εντολή, αλλά η Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδος ξεκαθάρισε την αλήθεια της Ορθοδοξίας, δηλαδή η προσκύνηση των εικόνων και των λειψάνων των Αγίων είναι τιμητική και απευθύνεται στο εικονιζόμενο πρόσωπο και όχι στην ύλη. Επίσης, η λατρεία των Χριστιανών απευθύνεται μόνο στον Τριαδικό Θεό και όχι στους ανθρώπους.

Το βαθύτερο πρόβλημα με τα είδωλα (τα αγάλματα των αρχαίων Ελλήνων και άλλων λαών), είναι ότι απεικόνιζαν ψεύτικους θεούς, λανθασμένες αντιλήψεις για τον Θεό. Δεν ήταν η τέχνη το πρόβλημα, αλλά το εικονιζόμενο πρόσωπο. Γι’ αυτό οι Χριστιανοί αγάπησαν την τέχνη (ζωγραφική, γλυπτική, ψηφιδωτά) χωρίς να γίνουν ειδωλολάτρες.

Στην σύγχρονη εποχή, ωστόσο, η ειδωλολατρεία πήρε άλλες διαστάσεις. Στην θέση του Θεού έχουμε βάλει διάφορα είδωλα, άλλος το χρήμα, άλλος τις σαρκικές ηδονές, άλλος το ποδόσφαιρο! Πόσο θλιβερό είναι να ονομάζουν τα νέα παιδιά την αθλητική τους ομάδα «θεό, θρησκεία» ή τα γήπεδα να ονομάζονται ναοί. Άλλοι έχουν θεοποιήσει την Επιστήμη και βλέπουν τα Πανεπιστήμια σαν ναούς ή τους επιστήμονες σαν ιερείς της «θεάς Γνώσης».

Και η επόμενη, η τρίτη εντολή, σχετίζεται με τον Θεό, «οὐ λήψει τὸ ὄνομα Κυρίου τοῦ Θεοῦ σου ἐπί ματαίῳ» δηλαδή δεν θα χρησιμοποιήσεις το όνομα (Hashem) του Θεού για μάταια και ασήμαντα πράγματα. Εδώ βλέπουμε ότι δεν αρκεί να πιστεύουμε στον ένα και αληθινό Θεό, πρέπει να έχουμε και πολλή ευλάβεια, μεγάλο σεβασμό στο όνομα του Θεού και σε καθετί, το οποίο σχετίζεται με τον Θεό.

Οι αρχαίοι Εβραίοι παρανόησαν το μήνυμα αυτής της εντολής και έφτασαν σε σημείο να μην προφέρουν καθόλου το όνομα του Θεού (Τετραγράμματον, Γιαχβέχ), νομίζοντας ότι έτσι δείχνουν σεβασμό στον Θεό. Οι σύγχρονοι Έλληνες έφτασαν στο άλλο άκρο και χρησιμοποιούν το όνομα του Θεού με τον πιο αναιδή και ασεβή τρόπο. Η κορύφωση της ασέβειας στην Ελλάδα είναι η φρικτή και εμετική πράξη της βλασφημίας, για την οποία ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός έλεγε: «τον άνθρωπο, που θα μου βρίσει τον Χριστό ή την Παναγία μου, δεν θέλω να τον ξαναδώ στα μάτια μου».

Είναι αδιανόητο και τραγικό να βλέπει κανείς τους μουσουλμάνους να μην ανέχονται την παραμικρή προσβολή εναντίον του Μωάμεθ, τους «απολίτιστους» ιθαγενείς (όσοι έχουν απομείνει στον πλανήτη) να σέβονται τους ψεύτικους θεούς και τα τοτέμ, και τους «πολιτισμένους» Νεοέλληνες να βρίζουν τον αληθινό Θεό για πλάκα.

Εκτός από την δαιμονική βλασφημία, στην Ελλάδα έχουμε και άλλες ασεβείς συνήθειες, όπως το να χρησιμοποιούμε το όνομα του Θεού σε στίχους τραγουδιών (νυκτερινής κυρίως διασκέδασης), λες και δεν μπορούσαν οι στιχουργοί να βρουν άλλες λέξεις ή φράσεις, εκτός Αγίας Γραφής, για να συνθέσουν τα τραγούδια τους! Αυτό το κακό γίνεται και σε άλλους τομείς της τέχνης, όπως τα θέατρα και ο κινηματογράφος, όπου διακωμωδούνται τα ιερά και τα όσια, για να γελάσει το κοινό.

Το αντίθετο πρέπει να ισχύει στην ζωή του Χριστιανού. Όχι μόνο να προσέχει πού και πώς χρησιμοποιεί το όνομα του Θεού, αλλά να έχει ευλάβεια σε οτιδήποτε σχετίζεται με τον Θεό και την Εκκλησία, σταυρούς, εικόνες, εκκλησιαστικά βιβλία. Ο Άγιος Παΐσιος ανέφερε διάφορες λεπτομέρειες, τις οποίες θα έπρεπε να προσέχουμε στην καθημερινή ζωή.

Λόγου χάρη, να μη βάζουμε σταυρούς, εικόνες κλπ. στην πίσω τσέπη του παντελονιού μας, στο πάτωμα ή εκεί που καθόμαστε. Να μη ρίχνουμε τον Αγιασμό σε νεροχύτες που καταλήγουν σε αποχέτευση. Ακόμη και η στάση του σώματος ή η έκφραση του προσώπου μας, όταν προσευχόμαστε ή είμαστε στον ναό, να δείχνει ευλάβεια και όχι αναίδεια.

Από την τέταρτη εντολή και έπειτα ο Θεός δίνει οδηγίες για την ζωή των ανθρώπων, περνάμε στο επίπεδο της κοινωνικής ηθικής. Εδώ ζητά ο Θεός να εργάζεται ο άνθρωπος έξι μέρες την εβδομάδα και την έβδομη μέρα (η ημέρα του Σαββάτου στην Παλαιά Διαθήκη) να την αφιερώνει ο άνθρωπος στον Θεό.

Στον κόσμο της Καινής Διαθήκης η μέρα της αργίας μεταφέρεται από το Σάββατο την Κυριακή, την ημέρα της Ανάστασης του Κυρίου. Σημειωτέον, η Κυριακή έγινε επίσημη αργία του Ρωμαϊκού κράτους από τον Άγιο Κωνσταντίνο. Αυτή η εντολή της αργίας θυμίζει στον άνθρωπο ότι δεν πρέπει να ασχολείται μόνο με τον εαυτό του ή με το κυνήγι του χρήματος. Πρέπει να ασχολείται και με τον Θεό, την λατρεία Του, την μελέτη των Γραφών.

Επιπλέον, προστατεύει τον αδύναμο εργάτη από ενδεχόμενο καταπίεσης και εκμετάλλευσης. Κάθε ισχυρός αφέντης θα ήθελε οι υπηρέτες του να δουλεύουν ακατάπαυστα, όλη την εβδομάδα χωρίς «ρεπό», για να κερδίζει περισσότερο χρήμα. Ο Θεός εμποδίζει αυτήν την αδικία με την καθιέρωση μιας μέρας αργίας.

Ασφαλώς, υπάρχουν και επαγγέλματα που αναγκαστικά πρέπει να δουλεύουν και Κυριακή (γιατροί, αστυνόμοι, οδηγοί σε συγκοινωνίες). Υπάρχουν, όμως, και άλλοι που επιδιώκουν να δουλεύουν Κυριακή, για να βγάζουν ακόμη πιο πολλά χρήματα. Εδώ χρειάζεται προσοχή, να θυμόμαστε ότι ο Θεός είναι το παν στην ζωή μας και όχι ο πλούτος. Να μην περιφρονούμε τον εκκλησιασμό της Κυριακής για χάρη του χρήματος.

Από την άλλη δεν πρέπει να μιμηθούμε την μανιακή σχέση, την οποία ανέπτυξαν οι Εβραίοι με την αργία του Σαββάτου, την οποία βλέπουμε σε πολλά σημεία στα Ευαγγέλια. Οι Φαρισαίοι, τυφλωμένοι από την τυπολατρεία τους, περισσότερο τιμούσαν το Σάββατο παρά τον ίδιο τον Θεό! Γι’ αυτό και ο Χριστός καταδικάζει την υποκρισία (Λκ. 13,15) και τον παραλογισμό τους, λέγοντας την φράση «τὸ σάββατον διὰ τὸν ἄνθρωπον ἐγένετο, οὐχ ὁ ἄνθρωπος διὰ τὸ σάββατον» (Μρ. 2,27).

Προχωρώντας στην πέμπτη εντολή, «τίμα τον πατέρα σου και την μητέρα σου», ασφαλώς δεν χρειάζεται να εξηγήσουμε πολλά πράγματα. Τα παιδιά οφείλουν να τιμούν τους γονείς τους, να τους σέβονται, να μη σκέφτονται πώς θα τους εκμεταλλευτούν ή πότε θα πεθάνουν, για να κληρονομήσουν την περιουσία τους!

Και καθώς ήταν ανώριμοι πνευματικά οι Εβραίοι στα χρόνια της Παλαιάς Διαθήκης, ο Θεός προσθέτει και μία ακόμη εντολή: «ὁ κακολογῶν πατέρα ἢ μητέρα θανάτῳ τελευτάτω» (Μτ. 15,4 και Λευιτ. 20,9). Μέσα από αυτές τις εντολές φαίνεται και η δικαιοσύνη του Θεού απέναντι στην γυναίκα-μητέρα. Δεν απολαμβάνει ο πατέρας, ως άνδρας, μεγαλύτερη τιμή, αλλά άνδρας και γυναίκα εξισώνονται ως προς τα παιδιά τους.

Οπωσδήποτε, αυτή η πέμπτη εντολή δεν πρέπει να παρερμηνεύεται, καθώς σε κάποιες ακραίες περιπτώσεις τα παιδιά αναπτύσσουν σχέση λατρείας ή δουλείας προς τους γονείς (ενδεχομένως να το καλλιεργούν και οι ίδιοι οι γονείς). Αυτό είναι επικίνδυνο, ιδίως όταν τα παιδιά μεγαλώνουν και παντρεύονται.

Με τον γάμο θα εγκαταλείψει κάθε άνδρας τον πατέρα του και την μητέρα του και θα προσκολληθεί στην γυναίκα του (Γέν. 2,24). Αυτό κατά λέξη ζητά ο Θεός. Όχι να παντρεύεται κανείς και να παραμένει προσκολλημένος στην μάνα του! Ασφαλώς, αυτό οι ίδιοι οι γονείς πρέπει να το εμφυσήσουν στα παιδιά τους, ότι ο σεβασμός στους γονείς θα είναι παντοτινός, αλλά όχι η προσκόλληση.

Και, εννοείται, την πρώτη θέση στην ζωή κάθε ανθρώπου την έχει ο Χριστός, όχι οι γονείς (Μτ. 10,37). Αν, ὅ μὴ γένοιτο, ο πατέρας ή μητέρα ζητούν από τα παιδιά τους να παραβιάζουν τις εντολές του Θεού, τότε τα παιδιά δεν οφείλουν υπακοή στους γονείς, γιατί ο Θεός είναι ανώτερος και από τους γονείς. Γι’ αυτό ακριβώς ο Θεός χρησιμοποιεί την κατάλληλη ορολογία, «τιμή» προς τους γονείς, όχι λατρεία ή κάποια άλλη λέξη.

Σχετικά με την έκτη εντολή, «οὐ μοιχεύσεις», θα αφιερώσουμε ιδιαίτερο κεφάλαιο (γάμος και σαρκικά αμαρτήματα), οπότε συνεχίζουμε με την έβδομη εντολή, «οὐ κλέψεις». Παρόλο που το μήνυμα και αυτής της εντολής είναι απλό και σαφές, οι άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν (ή δεν θέλουν να καταλάβουν) ότι η κλοπή έχει πολλές προεκτάσεις, δεν είναι μόνο η ληστεία.

Κλοπή είναι κάθε οικονομική αδικία, είτε σε επίπεδο οικογενειακό (να αδικήσει ο ένας αδελφός τον άλλο σε θέματα κληρονομιάς), είτε σε επαγγελματικό είτε σε κρατικό (όπως σπατάλη δημόσιου χρήματος, παράνομες επιδοτήσεις κλπ). Το οὐ κλέψεις ισχύει και στις σχέσεις κράτους και πολίτη.

Οι περισσότεροι πολίτες (ιδίως οι ελεύθεροι επαγγελματίες) αγωνίζονται να κλέψουν την εφορία, να μην κόβουν αποδείξεις και να μην πληρώνουν φόρους! Ωστόσο, ο ίδιος ο Χριστός πλήρωσε φόρο στο ρωμαϊκό κράτος της εποχής Του (Μτ. 17,27). Από την άλλη πλευρά, ιδίως από το 2010 και έπειτα, όταν η Ελλάδα μπήκε στα «μνημόνια», ξεκίνησε η προσπάθεια των κυβερνήσεων να εξολοθρεύσουν οικονομικά τον ελληνικό λαό, ενώ παράλληλα άρχισε η αντικατάσταση του ελληνικού έθνους από μωαμεθανούς της Ασίας και της Αφρικής.

Και τα δύο είναι αμαρτίες. Και η προσπάθεια των Ελλήνων να κλέβουν την εφορία, αλλά και η προσπάθεια των «Ελλήνων» πολιτικών να προκαλέσουν έμμεση γενοκτονία στον ελληνικό λαό, μέσω της εξοντωτικής φορολογίας και της καταλήστευσης του δημόσιου χρήματος. Ας θυμόμαστε, τέλος, ότι η κλοπή είναι ένα από τα τέσσερα βαρύτατα αμαρτήματα, τα οποία καταδικάζει ο Θεός στην Αποκάλυψη (9,21 φόνοι, μαγείες, σαρκικά αμαρτήματα και κλοπές).

Η όγδοη εντολή «οὐ φονεύσεις» ερμηνεύεται στην Καινή Διαθήκη από τον ίδιο τον Κύριο, Ο οποίος δίνει νέα διάσταση στο έγκλημα του φόνου. Δεν ζητά μόνο να μη σκοτώνουμε ο ένας τον άλλο, αλλά να μην οργιζόμαστε εναντίον των αδελφών μας, «ὅτι πᾶς ὁ ὀργιζόμενος τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ εἰκῇ ἔνοχος ἔσται τῇ κρίσει» (Μτ. 5,21). Ο Χριστός συνέχεια χτυπάει την ρίζα του κακού, η οποία βρίσκεται στην σκέψη και την ψυχή του ανθρώπου.

Η αμαρτία ξεκινά μέσα μας, ο άνθρωπος αμαρτάνει με το μυαλό του, με κακούς λογισμούς και αμαρτωλά συναισθήματα. Η άδικη και αναίτια (εἰκῇ) οργή είναι αμαρτία, είναι η ρίζα του φόνου, ανεξάρτητα αν θα φτάσουμε ή όχι να το εξωτερικεύσουμε, δηλαδή να κάνουμε πράξη τον φόνο.

Ωστόσο, βλέπουμε σε άλλα σημεία της Γραφής ότι υπάρχουν εξαιρέσεις στο θέμα της οργής, όταν δεν είναι «εἰκῇ», όταν δεν συνδυάζεται με το μίσος και την κακία ενάντια στον συνάνθρωπο, αλλά είναι δίκαιη οργή ενάντια στην αμαρτία. Αυτού του είδους την οργή ένιωθε ο Χριστός ως προς την κακία των Εβραίων (Μρ. 3,5), όχι ως προς τους ίδιους τους Εβραίους.

Αλλά ακόμη και αν οργιστούμε δίκαια, τότε ισχύει το «Ὀργίζεσθε, καὶ μὴ ἁμαρτάνετε· ὁ ἥλιος μὴ ἐπιδυέτω ἐπὶ τῷ παροργισμῷ ὑμῶν» (Εφ. 4,26) και «ὀργίζεσθε, καὶ μὴ ἁμαρτάνετε· ἃ λέγετε ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν, ἐπὶ ταῖς κοίταις ὑμῶν κατανύγητε» (Ψαλ. 4,5). Η οργή και ο θυμός πρέπει να ελέγχονται και να διοχετεύονται εναντίον της αμαρτίας και των κακών έργων, όχι να μας οδηγούν σε μίσος εναντίον των ανθρώπων.

Στην δήθεν προοδευτική εποχή μας ο φόνος έχει μολύνει σχεδόν όλους τους Έλληνες, μέσω της έκτρωσης των αγέννητων παιδιών. Η αμαρτία της έκτρωσης, όμως, δεν βαρύνει μόνο την μητέρα του εμβρύου, αλλά και τον άντρα της, όπως και ένα ολόκληρο επιτελείο, γυναικολόγους γιατρούς, νοσοκόμες, φαρμακοβιομηχανίες (που φτιάχνουν τα δήθεν αντισυλληπτικά, αλλά εκτρωτικά μέσα και χάπια). Μέσω των σύγχρονων εκτρώσεων, τελικά, αναβίωσαν οι ανθρωποθυσίες και παιδοθυσίες των αρχαίων ειδωλολατρών.  

Η προτελευταία εντολή διαφοροποιείται ελαφρώς από τις προηγούμενες, καθώς δεν είναι μονολεκτική, αλλά πιο σύνθετη, «οὐ ψευδομαρτυρήσεις κατὰ τοῦ πλησίον σου μαρτυρίαν ψευδῆ», δηλαδή δεν λέει μόνο μη λέτε ψέματα, αλλά μην πεις ποτέ ψέματα εναντίον του συνανθρώπου σου.

Ασφαλώς, πατέρας του ψεύδους είναι ο Διάβολος (Ιω. 8,44), ο Θεός θέλει να είμαστε ειλικρινείς και να μη λέμε ψέματα, «Ἔστω δὲ ὁ λόγος ὑμῶν ναὶ ναί, οὒ οὔ· τὸ δὲ περισσὸν τούτων ἐκ τοῦ πονηροῦ ἐστιν» (Μτ. 5,37). Βεβαίως, υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες δεν λέμε ψέματα, αλλά και δεν αποκαλύπτουμε την αλήθεια, ώστε να προστατέψουμε ή να βοηθήσουμε πνευματικά τους συνανθρώπους μας.

Αυτό πλέον δεν είναι αμαρτία, αλλά προσποίηση και βλέπουμε ότι ο ίδιος ο Χριστός προσποιήθηκε σε κάποια στιγμή προς τους μαθητές Του: «προσεποιεῖτο πορρωτέρω πορεύεσθαι» (Λκ. 24,28). Αλλά και στην Γένεση (3,9) ο Θεός προσποιείται στον Αδάμ ότι δεν ξέρει πού είναι και τί αμαρτία έκαναν οι πρωτόπλαστοι. Συνεπώς άλλο ψέμα, άλλο προσποίηση, αλλά χρειάζεται διάκριση και φώτιση Θεού, γιατί οι ισορροπίες ανάμεσα στις δύο αυτές καταστάσεις είναι λεπτές.

Οι Δέκα Εντολές ολοκληρώνονται με την απαγόρευση της επιθυμίας: «οὐκ ἐπιθυμήσεις τὴν γυναῖκα τοῦ πλησίον σου. οὐκ ἐπιθυμήσεις τὴν οἰκίαν τοῦ πλησίον σου οὔτε τὸν ἀγρὸν αὐτοῦ οὔτε τὸν παῖδα αὐτοῦ οὔτε τὴν παιδίσκην αὐτοῦ οὔτε τοῦ βοὸς αὐτοῦ οὔτε τοῦ ὑποζυγίου αὐτοῦ οὔτε παντὸς κτήνους αὐτοῦ οὔτε ὅσα τῷ πλησίον σου ἐστί».

Όπως προαναφέραμε, η αμαρτία στον άνθρωπο ξεκινά από μέσα, με κακούς λογισμούς, δηλητηριώδη συναισθήματα και αμαρτωλές επιθυμίες. Επομένως, ζητά ο Θεός να κόψουμε μέσα μας την ίδια την επιθυμία, να μην επιθυμήσουμε την γυναίκα κάποιου άλλου, την περιουσία του και οτιδήποτε ανήκει αλλού.

Αν ξεριζώσουμε από το μυαλό μας την αμαρτωλή επιθυμία, νικήσαμε το κακό! Αν αφήνουμε την επιθυμία να φυτρώνει μέσα μας, αμαρτάνουμε και ίσως τελικά να φτάσουμε να κλέψουμε, να σκοτώσουμε. Γι’ αυτό, αντίστοιχα, πρέπει να πολεμάμε και την ζήλεια, να μην αφήνουμε την ζήλεια να μας κυριεύει ή να «γλωσσοτρώμε» και να «βαρυγκωμάμε» τους ανθρώπους, που έχουν κάτι περισσότερο από εμάς.

 

Πατήρ Διονύσιος Κατσούλης

Εφημέριος Ι.Ν. Αγίας Παρασκευής Ν. Σμύρνης

 

https://www.youtube.com/watch?v=KzCHbi7C9EE