Αναλύσεις JDD: Έκθεση-κόλαφος για τις διώξεις των Χριστιανών στην Τουρκία

 

Πέρα από την άμεση βία, οι συντάκτες αυτής της έκθεσης περιγράφουν ένα πιο ύπουλο σύστημα: αυθαίρετες απελάσεις ξένων πάστορων μέσω αδιαφανών διοικητικών κωδίκων, άρνηση νομικής αναγνώρισης εκκλησιών, επιτήρηση προτεσταντικών κοινοτήτων, κλείσιμο του Ελληνορθόδοξου σεμιναρίου στη Χάλκη από το 1971 και διασπορά ή δήμευση εκκλησιαστικής περιουσίας.
Την παραμονή της επίσκεψης του Πάπα Λέοντα ΙΔ΄ στην Τουρκία, μια έκθεση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Δικαίου και Δικαιοσύνης (ECLJ αποκαλύπτει την έκταση των διώξεων που υφίστανται οι εναπομείναντες Χριστιανοί της χώρας. Εξαφανίσεις, βεβηλώσεις, βία : ένα οργανωμένο σύστημα που έχει μειώσει τον αριθμό των πιστών από 20% σε λιγότερο από 0,3% σε ένα αιώνα.

Καθώς ο Πάπας Λέων ΙΔ΄ ετοιμάζεται να αναχωρήσει από τη Ρώμη την επόμενη Πέμπτη για την Τουρκία, με την ευκαιρία της 1700ής επετείου από την Πρώτη Σύνοδο της Νίκαιας, η επίσκεψή του θα αποτελέσει μια ιστορική ευκαιρία να τιμήσει τη χριστιανική κληρονομιά που έχει τις ρίζες της στην τουρκική επικράτεια αλλά και να αντιμετωπίσει τη δύσκολη τρέχουσα κατάσταση των χριστιανικών κοινοτήτων που εξακολουθούν να υπάρχουν στη Μικρά Ασία.

Η Τουρκία, κάποτε λίκνο του Χριστιανισμού και έδρα αποστολικών εκκλησιών, έχει δει τον χριστιανικό πληθυσμό της να εξαφανίζεται μέσα σε έναν αιώνα, μειώνοντας το ποσοστό από περίπου 20% το 1915 σε λιγότερο από 0,3% το 2025. Αυτή η μείωση είναι αποτέλεσμα γενοκτονιών που εξακολουθεί να αρνείται η τουρκική κυβέρνηση – ο ίδιος ο Ερντογάν αναφέρθηκε στους επιζώντες της γενοκτονίας των Αρμενίων ως «τρομοκράτες που διέφυγαν από το σπαθί»- πογκρόμ και συστηματικών κρατικών πολιτικών που αποσκοπούν στη δημιουργία ενός εθνικά, γλωσσικά και θρησκευτικά ομοιογενούς σουνιτικού μουσουλμανικού έθνους στην Τουρκία. Οι υπόλοιποι 257.000 Χριστιανοί (Αρμένιοι, Ελληνορθόδοξοι, Καθολικοί και Προτεστάντες) εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν νομική, θεσμική και κοινωνική εχθρότητα, όπως επισημαίνεται από το ECLJ. Αυτό δεν είναι μια φυσική συρρίκνωση αλλά το σωρευτικό αποτέλεσμα «ιστορικής βίας, πολιτικών θρησκευτικής και δημογραφικής» και στη συνέχεια «επίμονης διοικητικής και νομικής περιθωριοποίησης».

Η έκθεση δεν παρουσιάζει απλώς στατιστικά στοιχεία. Δείχνει ανάγλυφα αυτή την εξαφάνιση. Για παράδειγμα, αφηγείται την περίπτωση του Χουρμούζ και της Σιμούνι Ντιρίλ, ενός ζευγαριού Χαλδαίων, μεταξύ των τελευταίων Χριστιανών στο χωριό Μεχρ, στη νοτιοανατολική Τουρκία. Τον Ιανουάριο του 2020, απήχθησαν από άγνωστους ένοπλους άνδρες. Το σώμα του Σιμούνι βρέθηκε δύο μήνες αργότερα σε ένα ρυάκι. Ο Χουρμούζ εξακολουθεί να αγνοείται. Λίγους μήνες αργότερα, η εκκλησία που είχαν αναπαλαιώσει στο χωριό τους βεβηλώθηκε : σταυροί και λειτουργικά αντικείμενα σκορπίστηκαν, εικόνες του Χριστού ποδοπατήθηκαν. Κανείς υπεύθυνος δεν έχει λογοδοτήσει ποτέ.

Ένα άλλο ανατριχιαστικό παράδειγμα είναι η επίθεση την παραμονή της Πρωτοχρονιάς στις εγκαταστάσεις ενός συλλόγου που συνδέεται με την Προτεσταντική Εκκλησία του Κουρτουλού στην περιοχή Τσεκμέκιοϊ της Κωνσταντινούπολης. Σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες, ο δράστης φώναξε: «Δεν θα σας αφήσουμε να κάνετε πλύση εγκεφάλου στους νεαρούς μουσουλμάνους μας ! Εσείς οι άπιστοι θα ηττηθείτε και θα οδηγηθείτε στην κόλαση !»

Πέρα από την άμεση βία, οι συντάκτες αυτής της έκθεσης περιγράφουν ένα πιο ύπουλο σύστημα: αυθαίρετες απελάσεις ξένων πάστορων μέσω αδιαφανών διοικητικών κωδίκων, άρνηση νομικής αναγνώρισης εκκλησιών, επιτήρηση προτεσταντικών κοινοτήτων, κλείσιμο του Ελληνορθόδοξου σεμιναρίου στη Χάλκη από το 1971 και διασπορά ή δήμευση εκκλησιαστικής περιουσίας. Οι Χριστιανοί δεν είναι μόνο λιγότεροι σε αριθμό : είναι νομικά αποδυναμωμένοι, θεσμικά παρεμποδισμένοι και αντιμετωπίζονται με καχυποψία από την κοινωνία. Καταδικασμένοι σε σιωπή. Και αυτή η κατάσταση συνεχίζει να επιδεινώνεται υπό την προεδρία του Ερντογάν.

Η έκθεση του ECLJ δεν κρούει απλώς τον κώδωνα του κινδύνου. Υπενθυμίζει στην Τουρκία τις διεθνείς υποχρεώσεις της – ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, του Συμβουλίου της Ευρώπης και του ΟΗΕ. Και θέτει αυτό το πρώτο παπικό ταξίδι όχι απλώς υπό το λάβαρο της μνήμης, αλλά υπό την επιταγή της υπεράσπισης της θρησκευτικής ελευθερίας όπου απειλείται περισσότερο από ποτέ.

Le Journal du Dimanche
23/11/25

GEOPOLITICO