Είναι έγκυρος ο αφορισμός του Επισκόπου πρ. Καλαβρύτων Αμβροσίου κατά Πρωθυπουργού, Κεραμέως και Χαρδαλιά;

Του κ. Κυριάκου Κυριαζόπουλου

καθηγητή (επ.) του Εκκλησιαστικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του Α.Π.Θ., δικηγόρου παρ’ Αρείω Πάγω, θεολόγου

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ – ΑΠΑΝΤΗΣΗ 

ΣΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΤΟΥ ΤΙΤΛΟΥ ΤΟΥ ΠΑΡΟΝΤΟΣ ΑΡΘΡΟΥ 

Η ορθή απάντηση στο κεντρικό ερώτημα του θέματος του παρόντος άρθρου είναι η ακόλουθη: 

Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης πρώην Καλαβρύτων και Αιγιαλείας κ. Αμβρόσιος επέβαλε έγκυρο – κατά την εσωτερική ή κανονική έννομη τάξη της Εκκλησίας - αφορισμό στην Υπουργό Παιδείας – Θρησκευμάτων κα Νίκη Κεραμέως, τον Πρωθυπουργό κ. Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας και Διαχείρισης Κρίσεων κ. Νίκο Χαρδαλιά, για τους ακόλουθους λόγους: 

1 - Ο αφορισμός αυτός είχε ήδη επιβληθεί και αυτοδικαίως, δηλαδή δυνάμει της Αγίας Γραφής (Θεάνθρωπος Χριστός: Ματθ. 12, 32. Απόστολος Παύλος: Γαλ. 1, 6-8), πριν την τυπική επιβολή του από τον αφορίσαντα Μητροπολίτη, διότι αφορά την αμφισβήτηση της θείας φύσης του Θεανθρώπου μέσω αθεϊας. 

2 – Η αντίθεση του συγκεκριμένου αφορισμού στο άρθρο 4 γραμμ. θ) σημαίνει ότι δεν αναγνωρίζεται από την κρατική έννομη τάξη, αλλά η ισχύς του παραμένει αναλλοίωτη στην εσωτερική ή κανονική έννομη τάξη της Εκκλησίας, την οποία κυρίως και πρωτίστως ενδιαφέρει. 

3 – Η αιτία του αφορισμού είναι δίκαιη, διότι αφορά την αμφισβήτηση της θείας φύσης του Θεάνθρωπου Χριστού, η οποία αμφισβήτηση είναι διαφορετική για την κα Κεραμέως και διαφορετική για τον κ. Μητσοτάκη και τον κ. Χαρδαλιά, κατά το υποκεφάλαιο 3.1. του παρόντος άρθρου. 

4 – Ο αφορισμός αυτός δεν είναι καταχρηστικός, επειδή δεν είναι πολιτικός, έστω και αν αφορά πολιτικά και μάλιστα κυβερνητικά στελέχη. 

5 – Επειδή ο εν λόγω αφορισμός έχει επιβληθεί για θέματα πίστης, δηλαδή αμφισβήτησης της θείας φύσης του Θεανθρώπου, εγκύρως και κανονικώς επιβλήθηκε από τον εφησυχάζοντα Μητροπολίτη πρώην Καλαβρύτων και Αιγιαλείας κ. Αμβρόσιο. 43 

6 – Πρόκειται για μεγάλο αφορισμό, δηλαδή για στέρηση της θείας κοινωνίας και της εκκλησιαστικής κοινωνίας σε δημόσιο επίπεδο (forum externum) και όχι στο χώρο της συνείδησης (forum internum). 

7 – Όλοι οι Επίσκοποι της Εκκλησίας της Ελλάδος αλλά και των λοιπών Αυτοκέφαλων Ορθόδοξων Εκκλησιών δεσμεύονται από την επιβολή του υπόψη αφορισμού μέχρι της λύσεώς του από τον αφορίσαντα Μητροπολίτη και ως εκ τούτου υποχρεούνται, δυνάμει του 5ου κανόνα της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου, να μην μεταδίδουν τη θεία κοινωνία και να μην δέχονται σε δημόσια εκκλησιαστική κοινωνία τους αφορισθέντες. 

8 – Οι αφορισθέντες έχουν δικαίωμα προσφυγής στη Σύνοδο της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, αν ισχυρίζονται ότι ο αφορισμός τους ήταν άδικος (δηλαδή χωρίς κανονική αιτία), κατά τον 5ο κανόνα της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου. 

9 – Εξουσία λύσης του ως άνω αφορισμού έχει μόνον ο αφορίσας Μητροπολίτης, κανένας άλλος Μητροπολίτης, ούτε η Σύνοδος της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, ούτε Οικουμενική Σύνοδος. 

10 – Η λύση του ανωτέρω αφορισμού μπορεί να γίνει από τον αφορίσαντα Μητροπολίτη με την ανάγνωση της συγχωρητικής ευχής, ύστερα από την αποδοχή από τον εν λόγω Μητροπολίτη της ειλικρινούς μετάνοιας των αφορισθέντων. Βεβαίως, επί αποβιωσάντων, υπάρχουν και οι συγχωρητικές ευχές «εις πάσαν Αράν, και Αφορισμόν, εις Τεθνεώτα, αναγινωσκόμεναι παρά Αρχιερέως, ή εξ ανάγκης, παρά Πνευματικού Πατρός, ει ου πάρεστιν Αρχιερεύς» (εκδ. Αστέρος, σελ. 226-228). Αλλά η λύση του αφορισμού, στην περίπτωση των αποβιωσάντων, επαφίεται αποκλειστικά στο έλεος του Αγίου Τριαδικού Θεού. 

Μπορείτε να βρείτε ολόκληρο το κείμενο παρακάτω:

Ε Δ Ω