Η ΝΗΣΤΕΙΑ
ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΨΥΧΟΚΤΟΝΟΣ
ΟΥΤΕ ΣΩΜΑΤΟΚΤΟΝΟΣ,
ΑΛΛΑ ΠΑΘΟΚΤΟΝΟΣ
Από αύριο διανύουμε πλέον την πέμπτη εβδομάδα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής (19/3/18-25/3/18). Κανονικά, όλες τις καθημερινές νηστεύουμε αυστηρά, δηλαδή τρώμε άλαδο φαγητό (ή κάνουμε ξηροφαγία και μονοφαγία συνδυασμένες με ενάτη), ενώ το σαββατοκύριακο υποχρεωτικά τρώμε λαδερό φαγητό. Αυτή την Κυριακή πέφτει ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου, οπότε τρώμε ψάρι! Επίσης, αυτή την Πέμπτη είναι του Μεγάλου Κανόνος*.
Δευτέρα-Τετάρτη, Παρασκευή: νηστεία (άλαδο φαγητό ή ξηροφαγία)
Πέμπτη 22/3/18: νηστεία (άλαδο φαγητό*)
Πέμπτη 22/3/18: νηστεία (άλαδο φαγητό*)
[*του Μ. Κανόνος: Σύμφωνα με το Νηστειοδρόμιο του π. Βασιλείου Βολουδάκη γίνεται κατάλυση ελαίου (βλ. σελ. 106, Δ΄ Έκδοση), αλλά δεν είναι τεκμηριωμένη. Σύμφωνα με άλλα νηστειοδρόμια δεν αναφέρεται κατάλυση ελαίου ούτε σε άλλες πηγές της εκκλησιαστικής βιβλιογραφίας. Δείτε και σχετικό σχόλιο μετά το τέλος της ανάρτησης. Συμβουλευτείτε τον πνευματικό σας.]
Παρατηρήσεις
1. Το πόσο αυστηρά τηρούμε τη νηστεία (π.χ. το αλάδωτο ή τον αριθμό των γευμάτων ανά ημέρα) καλό είναι να το συζητάμε με τον πνευματικό μας. Αυτός είναι ο αρμόδιος για να μας καθοδηγήσει λαμβάνοντας υπ' όψιν τόσο την σωματική μας κατάσταση (υγεία, ηλικία, επάγγελμα, οικογενειακό περιβάλλον κ.α.), καθώς και την πνευματική-ψυχική μας κατάσταση!!! Ο σκοπός της νηστείας της σάρκας δεν είναι να σκοτώσουμε το σώμα μας, να εξασθενήσουμε και να μην μπορούμε να φέρουμε σε πέρας τις επαγγελματικές, τις οικογενειακές και τις υπόλοιπες θρησκευτικές υποχρεώσεις μας... Ο σκοπός είναι μέσω της νηστείας του σώματος να σκοτώσουμε τα πάθη μας και να πλησιάσουμε περισσότερο το Θεό σε συνδυασμό με την προσευχή, την μελέτη της Αγίας Γραφής και άλλων πνευματικών βιβλίων, την ελεημοσύνη, την ειλικρινή μετάνοια, τον εκκλησιασμό, τη θεία κοινωνία και γενικά ακολουθώντας όσο το δυνατό τον χριστιανικό τρόπο ζωής, όπως μας τον έχουν διδάξει οι πατέρες και οι Άγιοι της εκκλησίας μας.
2. Επίσης, να τονίσω ότι η γενικότερη λογική της νηστείας είναι να στερηθούμε και όχι να τρώμε σε τεράστιες ποσότητες άλλα προϊόντα όπως π.χ. ψωμί, γλυκά του κουταλιού, υποκατάστατα γάλακτος, τυριού ή κρέατος κ.α. Να τρώμε με μέτρο.
3. Η νηστεία δεν αναφέρεται μόνο στον περιορισμό συγκεκριμένων τροφών (π.χ. γαλακτοκομικά, αυγά, κρέας), αλλά και στην εγκράτεια ως προς τις σαρκικές απολαύσεις, τη "νηστεία" του ματιού, τη "νηστεία" της γλώσσας (καταλαλιά, ψεύδος, επιορκία, βλασφημία), τον έλεγχο του θυμού και των κακών λογισμών και επιθυμιών.
4. Την Παρασκευή νηστεύουμε, επειδή Παρασκευή σταυρώθηκε ο Κύριος. Σταυρώνουμε με τη νηστεία μας τον κακό εαυτό μας, για να μας ελεήσει τους ανάξιους, όπως ελέησε τον εσταυρωμένο ευγνώμονα ληστή.
5. Την Τετάρτη νηστεύουμε, για να ενθυμούμαστε ότι ένας από τους μαθητές του, ο Ιούδας ο Ισκαριώτης, Τον πρόδωσε ημέρα Τετάρτη.
6. Η Κυριακή θεωρείται αναστάσιμη ημέρα και γι αυτό δεν επιτρέπεται η αυστηρή νηστεία, δηλ. το άλαδο φαγητό ή η ξηροφαγία, παρά μόνο σε ασκητές!
Ἤθελα νὰ ῥωτήσω: Τὴν κατάλυση ἐλαίου τὴν Πέμπτη τοῦ Μεγάλου Κανόνος τὴν ἔχετε δεῖ κάπου; Γιατὶ προσωπικὰ δὲν τὴν ἔχω συναντήσει οὔτε στὸ Τυπικὸ τοῦ Βιολάκη, οὔτε στὰ λειτουργικὰ βιβλία ὅπως τοῦ Τριωδίου, οὔτε στὸ κολλυβάδικο Τυπικὸ τοῦ Ῥήγα πολλὰ ἐκ τοῦ ὁποίου ἀναπαράγουν οἱ ἐκδόσεις τῶν Μηναίων καὶ τοῦ Τριωδίου - Πεντηκοσταρίου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΚατὰ δὲ τὴν ταπεινή μου αἴσθηση μιὰ τέτοια κατάλυση εἶναι καὶ ἄκαιρη τὴ στιγμὴ ποὺ ψάλλουμε τὸ κατ΄ ἐξοχὴν ποίημα μετανοίας καὶ κατάνυξης, καὶ ἀναμένει κανεὶς λόγῳ ἀκριβῶς τῆς μετανοίας ἡ νηστεία νὰ ἐπιταθεῖ, ἐμεῖς νὰ καταλύουμε ὡσὰν νὰ "ἐορτάζομε" κάποιο χαρμόσυνο γεγονὸς πνευματικῆς ἔστω χαρᾶς. Στὶς μνῆμες τῶν Ἁγίων ποὺ καταλύουμε ἑορτάζουμε ἀκριβῶς τὸ γεγονὸς τοῦ πνευματικοῦ θριάμβου τοῦ ἁγίου ἔναντι τοῦ διαβόλου καὶ τῶν ὀργάνων του. Ἀλλὰ τῶρα μὲ τὸ Μεγάλο Κανόνα δὲν συντρέχει τέτοιος λόγος. Ἴσα ἴσα ποὺ ἀναλογιζόμενοι τὴν ἁμαρτωλότητά μας μὲ τὸν τρόπο ποὺ μᾶς ὑποδεικνύει ὁ Ἅγιος Ἀνδρέας θλιβόμαστε, καὶ αὐτή μας ἡ θλίψη θὰ πρέπει νὰ μᾶς προτρέπει σὲ ἔτι περισσοτέρα μᾶλλον νηστεία παρὰ σὲ κατάλυσή της.
Ἐπίσης καὶ ἕνα ἄλλο περίεργο γιὰ τὶς φτωχές μου γνώσεις βλέπω: Συνήθως ἡ κατάλυση τοῦ οἴνου καὶ τοῦ ἐλαίου πάει μαζί. Ὡστόσο σὲ κάποιες περιπτώσεις (εὐάριθμες πραγματικά) γίνεται κάποιος διαχωρισμός. Ὁ διαχωρισμὸς περισσότερο ἔχει νὰ κάνει μὲ τὶς (τοπικὲς πλέον) συνθῆκες τῶν μονῶν ὅπου "διὰ τὸν κόπον τῆς ἀγρυπνίας" (ποὺ πρόκειται νὰ τελεσθεῖ) δίνεται στοὺς πιστοὺς "ἑνὸς κρασοβολίου οἴνου" γιὰ τὴν τόνωση τοῦ σώματος καὶ ὄχι γιὰ κάτι ἄλλο. Καὶ εἶναι χαρακτηριστικὸ ὅτι ἑνῷ τὸ κρασὶ (γιὰ πρακτικοὺς καὶ μόνο λόγους) ἐπιτρέπεται τὸ ἔλαιον ἀπαγορεύεται. Ὄχι τὸ ἀντίθετο. Καὶ φυσικὰ ὄχι γιὰ κάποιο πνευματικὸ λόγο ὅλα αὐτὰ παρὰ μόνο γιὰ λόγους ἀντοχῆς. Εἶναι χαρακτηριστικὸ ὅτι τὸ τυπικὸ τοῦ Ῥήγα γιὰ τὸ Μεγάλο Σάββατο ποὺ ὡς γνωστὸν εἶναι τὸ μοναδικὸ Σάββατο τοῦ ἔτους ποὺ δὲν καταλύεται τὸ λάδι, προβλέπει πρὸ τῆς Πανυχίδος τῆς Ἀναστάσεως "ἑνὸς κρασοβολίου οἴνου"!!! Ναί, ἀλλὰ πότε; Ὅταν λίγες σελίδες πιὸ πρὶν ἔχει πεῖ ὅτι ἀπὸ τὸν ἑσπερινὸ τῆς Μεγάλης Πέμπτης καὶ καθ' ὅλη τὴ Μεγάλη Παρασκευὴ ὅπως καὶ τὸ Μεγάλο Σάββατο μέχρι τῆς Παννυχίδος, δὲν μεταλαμβάνουν ΟΥΤΕ ΝΕΡΟ! Μάλιστα γιὰ τὸ νερὸ προβλέπεται ...ἐξαίρεση γιὰ κάποιον "γέρο" ἢ "ἀσθενὴ"!!!! καὶ αὐτὴ ἡ ἐξαίρεση μόνο κατὰ τὸ ἑσπέρας!!!!
Μάλιστα (μιᾶς καὶ τὸ ἀναφέραμε αὐτό) δηλώνει ὅτι αὐτὸ τὸ ἔχει παραλάβει ἀπὸ τοὺς Ἀποστόλους καὶ μάλιστα ἀπ΄ ὅ,τι φαίνεται ἦταν ἡ καθολικὴ πρακτικὴ τῆς Ἐκκλησίας κατὰ τὶς ἡμέρες τοῦ Πάθους. Ὅλα αὐτὰ ἔχουν μεταφερθεῖ καὶ στὰ λειτουργικὰ βιβλία τῆς Ἐκκλησίας καὶ ἂν ἀνατρέξει κανεὶς ἐκεῖ θὰ τὰ δεῖ τυπωμένα μὲ ψιλὰ γράμματα.
Ἡ κατάλυση λοιπὸν ἑνὸς μόνον εἴδους καὶ μάλιστα μόνο τοῦ οἴνου καὶ ὄχι τοῦ ἐλαίου ὀφείλεται σὲ πρακτικοὺς λόγους καὶ ὄχι σὲ θέσπιση κάποιας δῆθεν πνευματικοῦ λόγου νηστείας.
Η πηγή μου ήταν το νηστειοδρόμιο του π. Βασιλείου Βολουδάκη (η αλήθεια είναι ότι δεν το είχα ψάξει παραπάνω θεωρώντας ότι γίνεται για την τόνωση του οργανισμού και τη συμμετοχή στην ακολουθία του Μ. Κανόνος). Τα επιχειρήματά σας είναι πολύ καλά τεκμηριωμένα. Θα βάλω διόρθωση.
ΔιαγραφήΑν επιτρέπεται στείλτε μου μήνυμα στο ellinikinafs@gmail.com για να γνωρίζω το όνομά σας.
Διαγραφή