Μεταξύ αυτών, υπάρχουν σχέδια δισεκατομμυρίων δολαρίων και ανταγωνισμός.
Και αυτοί που θα πετύχουν θα δημιουργήσουν τον περιφερειακό ενεργειακό χάρτη του μέλλοντος.
Αυτό αναφέρει νέα ανάλυση του AlJazeera, υπενθυμίζοντας ότι η μία συμμαχία είναι η ρωσοτουρκική, η οποία επιδιώκει να ενισχύσει τις εξαγωγές φυσικού αερίου της Ρωσίας μέσω νέων αγωγών, με την Τουρκία να λειτουργεί ως κόμβος μεταφοράς ενέργειας στην Ευρώπη.
Από την άλλη άκρη βρίσκεται η ταχέως αναπτυσσόμενη βιομηχανία υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) και οι νέοι πρωταθλητές της, οι Ηνωμένες Πολιτείες, το Ισραήλ, η Αίγυπτος, η Κύπρος και η Ελλάδα.
Και οι δύο συμμαχίες προσπαθούν να πουλήσουν φυσικό αέριο στην ευρωπαϊκή αγορά, καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση επιδιώκει να εφαρμόσεις ένα φιλόδοξο σχέδιο για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
"Όλη η περιοχή μας έχει δει μια τρελή κούρσα τα τελευταία δύο χρόνια, η οποία θα καθορίσει ποιος θα νικήσει τους άλλους και θα είναι ο κύριος προμηθευτής της Ευρώπης", αναφέρει ο Ιωάννης Δεσύπρης, διευθυντής του Ομίλου Μυτιληναίος.
"Όλες οι προβλέψεις προβλέπουν ότι τουλάχιστον μέχρι το 2040, όταν θα είναι διαθέσιμες και άλλες τεχνολογίες, η ενεργειακή μετάβαση σε αυτές τις τεχνολογίες θα εξαρτηθεί από το φυσικό αέριο", προσθέτει ο ίδιος μιλώντας στο AlJazeera.
Δόθηκε η εκκίνηση
Η Τουρκία και η Ρωσία έχουν ήδη ξεκινήσει τα σχέδιά τους για την αγορά LNG.
Αυτή την εβδομάδα, οι πρόεδροι Recep Tayyip Erdogan και Vladimir Putin σκοπεύουν να εγκαινιάσουν τη λειτουργία του πρώτου σκέλους του Turkish Stream.
Ο TurkStream, όπως ονομάζεται για συντομία, αποτελείται από έναν υποθαλάσσιο αγωγό που εκτείνεται σε απόσταση 930 χιλιομέτρων από τη ρωσική ακτή της Μαύρης Θάλασσας μέχρι το Kiyikoy, δυτικά της Κωνσταντινούπολης.
Θα μεταφέρει 15,75 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ρωσικού φυσικού αερίου ετησίως στην Τουρκία για εγχώρια κατανάλωση.
Ένα δεύτερο σκέλος της TurkStream έχει σχεδιαστεί για να μεταφέρει φυσικό αέριο στη νοτιοανατολική Ευρώπη μέσω της Βουλγαρίας, της Σερβίας και της Ουγγαρίας, ενισχύοντας περαιτέρω την εξάρτηση της περιοχής από το ρωσικό αέριο.
Ο TurkStream και το βόρειο ισοδύναμο του, ο Nord Stream 2, αλλάζουν το παιχνίδι για τη Μόσχα επειδή δίνουν τη δυνατότητα στην Gazprom, την κατά πλειοψηφία κρατική ενεργειακή εταιρεία της Ρωσίας, να παρακάμψει την Ουκρανία ως αγωγό για τη διοχέτευση ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη.
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η Ουάσιγκτον έχει αντιταχθεί στα δύο αυτά έργα των αγωγών.
Η Ρωσία ισχυρίζεται ήδη ότι κατέχει το 40% της αγοράς φυσικού αερίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με την Eurostat, και τόσο ο TurkStream όσ και ο Nord Stream 2 αποσκοπούν στην ενίσχυση και ενδεχομένως στην επέκταση αυτού του μεριδίου.
Όμως, η Ρωσία αντιμετωπίζει τον αυξανόμενο ανταγωνισμό στην Ευρώπη από τους παραγωγούς LNG των ΗΠΑ.
Αν και η Gazprom και η Naftogaz της Ουκρανίας συμφώνησαν την περασμένη εβδομάδα σε νέο πενταετές συμβόλαιο για να διασφαλίσουν τη ροή φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας, ο Αμερικανός πρόεδρος Donald Trump υπέγραψε τον Δεκέμβριο νόμο που περιλαμβάνει κυρώσεις για τους Stream 2 και TurkStream.
Αλλά για την Ουάσιγκτον μπορεί να είναι πολύ αργά.
Ο Nord Stream χρειάζεται μόλις 322 χιλιόμετρα (200 μίλια) αγωγού για να ολοκληρωθεί το δίκτυο περίπου 2.575 χιλιομέτρων (1.600 μιλίων), ενώ το πρώτο σκέλος του TurkStream είναι ήδη έτοιμο.
Και αν η τιμή και όχι η γεωπολιτική αποφασίσει για τη δεσπόζουσα θέση στην αγορά, η Ρωσία είναι πιθανό να διατηρήσει το πάνω χέρι, εκτιμά ο Jonathan Stern, ερευνητής στο Ινστιτούτο Ενεργειακών Μελετών της Οξφόρδης.
"Η ανάλυσή μας είναι ότι οι Ρώσοι μπορούν να έχουν τη χαμηλότερη τιμή από οποιονδήποτε στο LNG, αλλά σίγουρα χαμηλότερη από το LNG των ΗΠΑ", αναφέρει ο Stern.
Σπάζοντας το μονοπώλιο του φυσικού αερίου στις Βαλκανικές χώρες
Όσο ανταγωνιστικό είναι το ρωσικό φυσικό αέριο στην Ευρώπη, στα Βαλκάνια είναι σχεδόν μονοπωλιακό.
Αλλά μία εξαίρεση των Βαλκανίων - η Ελλάδα - θα μπορούσε να διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στην αμφισβήτηση της θέσης της Μόσχας στην αγορά.
Ο ηγέτης του συστήματος μεταφοράς φυσικού αερίου της Ελλάδας, ο ΔΕΣΦΑ, μόλις ολοκλήρωσε την επέκταση του τερματικού σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου -που είναι ο μόνος στη νοτιοανατολική Ευρώπη- και κατασκευάζει συμπιεστές που θα του επιτρέψουν να αντλήσει φυσικό αέριο βόρεια στη Βουλγαρία.
Αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα θα είναι σε θέση να εξάγει το LNG των ΗΠΑ στα Βαλκάνια.
Ξεκινώντας από μια μικρή κλίμακα φέτος, οι εξαγωγές αυτές είναι έτοιμες να επεκταθούν μαζικά με έναν καινούργιο αγωγό ΔΕΣΦΑ στα εργοστάσια: τη γραμμή διασύνδεσης φυσικού αερίου Ελλάδα-Βουλγαρία (IGB), η οποία είναι έτοιμη να προχωρήσει το επόμενο έτος.
Ένα άλλο έργο αγωγών, ο Trans-Adriatic Pipeline, αναμένεται να αρχίσει να αντλεί φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν στην Ιταλία μέσω της Τουρκίας και της Ελλάδας φέτος - και μέρος του LNG που θα μεταφέρεται μπορεί να τροφοδοτήσει τελικά τα Βαλκάνια μέσω του IGB.
Αλλά η διέλευση φυσικού αερίου μέσω της Τουρκίας για να τροφοδοτηθούν και οι ανάγκες της Ελλάδας δεν είναι βέβαια χωρίς δυνητικά μειονεκτήματα.
Φέτος η Ελλάδα πρόκειται να παραλάβει το μεγαλύτερο μέρος του αγωγού φυσικού αερίου - τόσο της Αζερίας όσο και της Ρωσίας - μέσω της Τουρκίας.
"Αν η [Τουρκία] θέλει, μπορεί να τερματίσει την προσφορά", αναφέρει ο Κωστής Σταμπολής, εκτελεστικός διευθυντής του Ινστιτούτου Ενέργειας για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
"Αυτό δεν είναι μόνο θεωρητικό, αλλά έχει συμβεί, όταν υπάρχει κακός καιρός στην Τουρκία ... κλείνουν την προσφορά στην Ελλάδα".
Ένα τέτοιο σενάριο ενισχύει περαιτέρω την ελκυστικότητα του LNG παρέχοντας στην Ελλάδα ανεξαρτησία τόσο από τη Ρωσία ως πηγή φυσικού αερίου όσο και από την Τουρκία ως χώρα διέλευσης.
Εν τω μεταξύ, τρεις ιδιωτικές κοινοπραξίες καταρτίζουν σχέδια για την κατασκευή εγκαταστάσεων αποθήκευσης LNG για την περιοχή των Βαλκανίων, δύο από τις οποίες αναμένεται να λάβουν τις τελικές επενδυτικές αποφάσεις φέτος.
Ο καταλύτης αυτής της νέας επένδυσης σε LNG, σύμφωνα με τον Δεσύπρη, είναι η επιτάχυνση της μετάβασης της Ελλάδας στην καθαρότερη ενέργεια.
Η Ελλάδα σκοπεύει να καταργήσει πλήρως τον άνθρακα μέχρι το 2028 - 10 χρόνια νωρίτερα από τη Γερμανία - και να αντικαταστήσει τη χαμένη παραγωγική ικανότητα με το φυσικό αέριο και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
"Γνωρίζουμε εδώ και 20 χρόνια ότι η κατάργηση του άνθρακα θα συμβεί.
Η διαφορά είναι ότι τώρα υπάρχει μια δημόσια δέσμευση και ένα χρονοδιάγραμμα", λέει ο Δεσύπρης.
Η Ελλάδα αποδεικνύεται μια ισχυρή περίπτωση της δύναμης του LNG ώστε να λάβει μερίδιο αγοράς.
Σε μόλις δύο χρόνια, η χώρα έχει μετατρέψει τη σχεδόν πλήρη εξάρτηση της από το ρωσικό φυσικό αέριο, σε έναενεργειακό μείγμα αποτελούμενο από 40% LNG.
Βέβαια, η Μόσχα δεν θα μείνει με σταυρωμένα χέρια.
Τον περασμένο Ιούλιο ο ρώσος υπουργός Ενέργειας Alexander Novak ανακοίνωσε ότι το δεύτερο σκέλος του TurkStream δεν θα περάσει από την Ελλάδα, όπως είχε αρχικά προγραμματιστεί, αλλά μέσω της Βουλγαρίας και της Σερβίας, για να φτάσει στην Ουγγαρία.
Για όλες τις συζητήσεις σχετικά με τις αγορές που κυριαρχούν στις ενεργειακές αποφάσεις, η ρωσική αλλαγή δείχνει τη συνεχή σχέση μεταξύ ενέργειας και γεωπολιτικής.
«Είχαμε μια μεγάλη στροφή προς τις ΗΠΑ και οι Ρώσοι δεν μας εμπιστεύονται», λέει ένας ανώτερος αξιωματούχος της Ελληνικής Ενέργειας στο Al Jazeera.
«Καθώς η Ελλάδα θεωρείται επικράτεια των ΗΠΑ και δεν θα διοχέτευαν την επένδυσή τους μέσω της χώρας μας», πρόσθεσε η ίδια πηγή.
Ωστόσο, η Ελλάδα μπορεί επίσης να αποδειχθεί καίριας σημασίας ως αγωγός για τις μόνο σημαντικές νέες ανακαλύψεις αερίου κοντά στην Ευρώπη - αυτές της ανατολικής Μεσογείου.
Μαζί με το Ισραήλ και την Κύπρο, η Ελλάδα συμφώνησε την κατασκευή του East Med, ενός αγωγού μήκους 2.000 χιλιομέτρων, που προορίζεται να τρέξει από τα αποθέματα φυσικού αερίου Levantine Basin στην Κύπρο, την Κρήτη και την ηπειρωτική Ελλάδα.
Ο στόχος του αγωγού είναι να παράσχει στην Ευρώπη εναλλακτική λύση έναντι του ρωσικού φυσικού αερίου.
Ενώ οι ελληνικές, αμερικανικές και ευρωπαϊκές εταιρείες εμπλέκονται έντονα στην εξερεύνηση και εκμετάλλευση του φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο, δεν υπάρχει Τουρκική ή Ρωσική παρουσία στη νέα αυτή αγορά.
Η Τουρκία έχει καταστήσει σαφή τη δυσαρέσκειά της διακόπτοντας τουλάχιστον δύο φορές τα σκάφη εξερεύνησης στα κυπριακά ύδατα και στέλνοντας τα δικά της σκάφη για να εξερευνήσουν στο θαλάσσιο έδαφος της Κύπρου.
www.bankingnews.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Τα σχόλια σας θα πρέπει να αναφέρονται στη συγκεκριμένη ανάρτηση και να διατυπώνονται κόσμια ακόμα και αν διαφωνείτε.
Παρακαλούμε να χρησιμοποιείτε ελληνικούς χαρακτήρες.