Άγιος Ιούδας ο Αδελφόθεος

19 Ιουνίου

Η ε­ορ­τή της 19ης Ι­ου­νί­ου εί­ναι α­φι­ε­ρω­μέ­νη στον Ά­γιο Aπό­στο­λο Ι­ού­δα τον αδελ­φό­θε­ο, ο οποίος ήταν αδελφός του Ιακώβου του αδελφόθεου (του πρώτου Πατριάρχου Ιεροσολύμων). [1]

Οι λε­γό­με­νοι α­δελ­φοί του Κυ­ρί­ου (από όπου προέρχεται και ο όρος αδελφόθεος) δεν ήταν φυ­σι­κοί α­δελ­φοί Του. Τους α­πο­δί­δε­ται η τι­μη­τι­κή αυ­τή προ­σφώ­νη­ση, δι­ό­τι ε­θε­ω­ρούν­το α­πό την ι­ου­δα­ϊ­κή κοι­νω­νί­α εί­τε ε­τε­ρο­θα­λείς α­δελ­φοί του Κυ­ρί­ου (δηλ. υιοί του Ιωσήφ του μνήστορος από προηγούμενο γάμο), εί­τε ε­ξά­δελ­φοί Του, φυ­σι­κοί ή νο­μι­κοί (δηλ. υιοί κάποιου αδελφού του Ιωσήφ ή κάποιας κοντινής συγγενούς της Θεοτόκου). [2] Η λέ­ξη «α­δελ­φός» και «α­δελ­φή» στην ελ­λη­νι­κή γλώσ­σα μέ­χρι τα τέ­λη του Α΄ μ.Χ. αιώ­να δεν α­πο­δί­δε­ται μό­νο στους φυ­σι­κούς ή ε­τε­ρο­θα­λείς α­δελ­φούς, αλ­λά και σε αν­θρώ­πους που συν­δέ­ον­ται με ευ­ρύ­τε­ρη συγ­γέ­νεια αί­μα­τος. [3]

Ο Άγιος Ιούδας ο αδελφόθεος είναι ο συγγραφέας της ομώνυμης καθολικής επιστολής (τελευταία στην Καινή Διαθήκη, ακριβώς πριν την Αποκάλυψη του Ιωάννου). [4]

Η Και­νή Δι­α­θή­κη α­να­φέ­ρει τον α­δελ­φό­θε­ο Ι­ού­δα μό­νον ο­νο­μα­στι­κά και δεν πα­ρέ­χει πλη­ρο­φο­ρί­ες για το πρό­σω­πό του. Πα­ρά ό­μως τη σι­ω­πή της πολ­λοί αρ­χαί­οι συγ­γραφείς του α­πο­δί­δουν τον τί­τλο του α­πο­στό­λου [5]. Ση­μαν­τι­κό­τε­ροι εί­ναι οι Τερ­τυλ­λια­νός, Ω­ρι­γέ­νης, Μέ­γας Α­θα­νά­σιος, Ε­πι­φά­νιος, Μέ­γας Φώτιος, Θε­ο­φύ­λα­κτος, Γρη­γό­ριος Πα­λα­μάς, Ι­ε­ρώ­νυ­μος, ι­ε­ρός Αυ­γου­στί­νος, Κύ­ριλ­λος Α­λε­ξαν­δρεί­ας κ.ά. Α­πό αυ­τούς μό­νον οι τρεις τε­λευ­ταί­οι ταυ­τί­ζουν τον α­δελ­φό­θε­ο Ι­ού­δα με τον Ι­ού­δα Ι­α­κώ­βου (ή Θαδδαίο ή Λεββαίο), τον μαθη­τή του Κυ­ρί­ου (εκ των δώδεκα). Οι υ­πό­λοι­ποι εί­τε δεν α­πο­δέ­χον­ται τη συγ­κε­κρι­μέ­νη ταύ­τι­ση, εί­τε δεν την α­να­φέ­ρουν, εί­τε την α­γνο­ούν. Θα μπορούσα­με γε­νι­κά να πού­με, ό­τι οι δυ­τι­κοί συγ­γρα­φείς α­πο­δέ­χον­ται κα­τά πλει­ο­ψη­φί­α την ταύ­τι­ση των δύ­ο α­πο­στό­λων, ε­νώ οι α­να­το­λι­κοί την απορρίπτουν στη συν­τρι­πτι­κή τους πλει­ο­ψη­φί­α.[6]

Ο Ιούδας ο αδελφόθεος (όπως και οι υπόλοιποι αδελφοί του) πίστεψε στον Κύριο ημών Ιησού Χριστό μετά την ανάστασή Του [7] , οπότε και ξεκίνησε μαζί με τους υπόλοιπους αποστόλους το σημαντικό έργο της διάδοσης του ευαγγελίου.

Οι συναξαριστές αναφέρουν μη αξιόπιστα και συγκεχυμένα βιογραφικά στοιχεία τα οποία απορρέουν από απόκρυφα ευαγγέλια. Η σύγχυση προκύπτει κυρίως από την ταύτιση του Αγίου Ιούδα του αδελφόθεου με τον Άγιο Ιούδα Ιακώβου [8], τον και Θαδδαίο ή Λεββαίο [9], τον μαθητή του Κυρίου (εκ των δώδεκα).

Ο θεολόγος κ. Μιχαήλ Μπερκουτάκης στην έρευνα-εργασία του με τίτλο «Περί τωνδύο Αποστόλων» με καθαρά επιστημονική-θεολογική προσέγγιση ξεκαθαρίζει ότι οι δύο Άγιοι δεν ταυτίζονται [10] και εξηγεί μάλιστα πώς ξεκίνησε ιστορικά η λανθασμένη ταύτιση των δυο Αγίων και πώς πέρασε στη χριστιανική γραμματεία και υμνολογία. [11]

Ο Άγιος Απόστολος Ιούδας ο αδελφόθεος τιμάται στις 19 Ιουνίου. [12]

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος α’. Τὸν τάφον σου Σωτὴρ.

Χριστοῦ σὲ συγγενῆ, ὢ Ἰούδα εἰδότες, καὶ μάρτυρα στερρόν, ἱερῶς εὐφημοῦμεν, τὴν πλάνην πατήσαντα, καὶ τὴν πίστιν τηρήσαντα, ὅθεν σήμερον, τὴν παναγίαν σου μνήμην, ἑορτάζοντες, ἁμαρτημάτων τὴν λύσιν, εὐχαίς σου λαμβάνομεν.

Κοντάκιον

Ἦχος α’. Χορὸς Ἀγγελικὸς.

Ἐκ ῥίζης εὐκλεοῦς, θεοδώρητον κλῆμα, ἀνέτειλας ἡμῖν, τοῦ Κυρίου αὐτόπτα, Ἀπόστολε θεάδελφε, τοῦ Χριστοῦ κήρυξ πάνσοφε, τρέφων ἅπαντα, κόσμον καρποῖς σου τῶν λόγων, τὴν ὀρθόδοξον, πίστιν Κυρίου διδάσκων, ὡς μύστης τῆς χάριτος.

Επιμέλεια άρθρου: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΑΥΣ

Η αναδημοσίευση του άρθρου επιτρέπεται υπό την προϋπόθεση ότι 

θα αναγράφεται ως πηγή το ιστολόγιο "Ελληνική Ναυς" 

και θα παραμείνουν ενεργοί οι σύνδεσμοι.

Η εργασία με τίτλο "Περί των δύο Αποστόλων" μπορεί να διαβαστεί ΕΔΩ.

Μπορείτε να κατεβάσετε στον υπολογιστή σας την εργασία μαζί με ασματική ακολουθία και παράκληση στον Άγιο Ιούδα τον Θαδδαίο, ο οποίος τιμάται στις 21 Αυγούστου ΕΔΩ.

ΠΗΓΕΣ

[1]  βλέπε: i) Ματθ. ιγ΄,55, ii) Μαρκ. στ΄,3,  iii) επ. Ιούδα, 1.

[2]  βλέπε: Περί των δύο Αποστόλων, σελ. 6, κεφ.6 (και σελ. 4-6, κεφ.5).

[3]  βλέπε: Περί των δύο Αποστόλων, σελ.5, κεφ. 5, γ.

[4]  βλέπε: Καινή Διαθήκη, Καθολική ΕπιστολήΙούδα

        και       Περί των δύο Αποστόλων, σελ.9-10, κεφ. 15.

[5]  βλέπε: Περί των δύο Αποστόλων, σελ. 7, κεφ.7-8.

[6]  βλέπε: Περί των δύο Αποστόλων, σελ.7, κεφ.9.

[7]  βλέπε: Περί των δύο Αποστόλων, σελ.8, κεφ.11 (Ιωάν. ζ΄,5 και Πρ. α΄,14).

[8]  βλέπε: i) Λκ. στ΄,16, ii) Πρ. α΄,13, iii) Ιωαν.ιδ΄,22

[9]  βλέπε: i) Ματθ. ι΄,3, ii) Μαρκ. γ΄,18. 

[10] βλέπε: Περί των δύο Αποστόλων σελ. 8-9, κεφ.12-14.

[11]  βλέπε: Περί των δύο Αποστόλων σελ. 10-11, κεφ.16-19 

                      και σελ. 12-13, κεφ.25-26

[12]  βλέπε: Περί των δύο Αποστόλων σελ. 13-14, κεφ. 27-29